Gołąbek gęstoblaszkowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek gęstoblaszkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula densifolia Secr. ex Gillet Hyménomycètes (Alençon): 231 (1876) | |
| Zasięg | |
| |
Gołąbek gęstoblaszkowy (Russula densifolia Secr. ex Gillet) – gatunek grzyba należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1991 r[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Ma średnicę 4–9 cm, za młodu jest płaskołukowaty, ma nieco wklęsły środek i podwinięte brzegi, potem staje się lejkowaty. W czasie suchej pogody jest matowy z niewielkim jedwabistym połyskiem, w czasie wilgotnej pogody staje się błyszczący i lepki. Bardzo młode okazy są białe, potem szare, w końcu szaroczarne. Najciemniej wybarwiony jest na środku, ku brzegom jaśnieje. Można ściągnąć skórkę do 1/3 średnicy kapelusza[3].
Gęste, szeroko przyrośnięte i rozwidlone. Początkowo jasnokremowe, potem kremowożółte, w końcu ochrowe[3].
Wysokość 2,5–6 cm, grubość 1,2–2 cm. Jest gruby, walcowaty, pełny i twardy. Jego powierzchnia pokryta jest delikatnymi włoskami, później jasnymi żyłkami. Po uciśnięciu czerwienieje, potem czernieje[3].
Białawy, po uszkodzeniu czerwienieje, potem szarzeje, a na koniec (po 5–10 min.) czernieje. Ma ostry smak i słaby zapach[4].
Biały. Zarodniki kuliste, drobnopunktowane o średnicy 8–9 μm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Najliczniejsze stanowiska tego gatunku opisano w Europie i Ameryce Północnej, ale znany jest także w Ameryce Środkowej. Korei i Japonii[5]. W Polsce jest dość pospolity[4].
Występuje w lasach liściastych, iglastych, najczęściej pod sosnami i świerkami. Pod drzewami liściastymi rośnie rzadko. Pojawia się od lipca do października[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb niejadalny. W Europie uważany jest za niejadalny, zwykle bywa też silnie zarobaczywiony. Jednak na opracowanej dla FAO liście grzybów spożywanych w różnych krajach świata jest wymieniony jako jadany w Indiach, Laosie, Meksyku i Tajlandii[6].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Łatwo może być pomylony z gołąbkiem czarniawym (Russula nigricans), który jednak ma znacznie rzadsze blaszki i miąższ o bardziej łagodnym smaku[4]. Podobny jest też gołąbek białoczarny (Russula albonigra) o gorzkawo-mentolowym smaku, lub gołąbek podpalany (Russula adusta), ale jego kapelusz jest bardziej blady przy brzegach, a jego miąższ czerwienieje po przecięciu, ale nie czernieje[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ Alina Skirgiełło: Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). 20. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae). Warszawa=Kraków: PWN, 1991. ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
- ↑ Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7. (ang.).