Gražina Ručytė-Landsbergienė
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 stycznia 1930 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 marca 2020 |
| Pierwsza dama Republiki Litewskiej | |
| Okres |
od 11 marca 1990 |
| Następczyni | |
| Odznaczenia | |
| |
Gražina Ručytė-Landsbergienė (ur. 28 stycznia 1930 w Oniksztach zm. 10 marca 2020 w Wilnie[1][2][3]) – litewska pianistka, pedagożka[a], pierwsza dama Republiki Litewskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jej rodzicami byli Pranas Ručys (1893–1980) i Agnietė Putilaitė-Ručienė (1904–1976)[4]. W 1948 rozpoczęła studia, ale w marcu 1949 w wyniku operacji Priboj została deportowana na Syberię, z której powróciła w 1957 do Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Podczas zesłania i po nim kontynuowała naukę w szkołach muzycznych, a w 1959 ukończyła Litewską Muzyczną i Teatralną Akademię w Wilnie. Od 1958 do 1985 była pianistką i koncertmistrzem Litewskiego Teatru Opery i Baletu. Zajmowała się również pracą naukową, dawała koncerty i działała społecznie na rzecz dzieci[4][1][2][3].
W 1960 poślubiła muzykologa Vytautasa Landsbergisa i w 1960 urodziła im się córka Birutė, a w 1962 syn Vytautasa V., który jest reżyserem filmowym i teatralnym[4]. W okresie od 11 marca 1990 do 25 listopada 1992 jej mąż był przewodniczącym Rady Najwyższej Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej a następnie przewodniczącym Sejmu Republiki Litewskiej. 30 czerwca 2022 Sejm uchwalił ustawę uznającą Vytautasa Landsbergisa za faktycznego przywódcę państwa litewskiego w latach 1990–1992, którą następnie w lipcu podpisał prezydent Gitanas Nausėda[2][5].
Zmarła po ciężkiej chorobie 10 marca 2020 i 13 marca w Wilnie odbyły się uroczystości pogrzebowe[6].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
W 1999 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Wielkiego Księcia Giedymina[1].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rada Języka Polskiego o żeńskich formach nazw zawodów i tytułów. niestatystyczny.pl. [dostęp 2023-06-01]. (pol.).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Gražina Landsbergienė. vle.lt. [dostęp 2023-06-01]. (lit.).
- ↑ a b c Eidama 91-uosius mirė Gražina Ručytė-Landsbergienė. lrytas.lt. [dostęp 2023-06-01]. (lit.).
- ↑ a b Pianistka Gražina Ručytė–Landsbergienė odchodzi w wieku 90 lat. wilno.tvp.pl. [dostęp 2023-06-01]. (pol.).
- ↑ a b c Gražina LANDSBERGIENĖ. anykstenai.lt. [dostęp 2023-06-01]. (lit.).
- ↑ Prezydent podpisał ustawę uznającą V. Landsbergisa za przywódcę państwa. wilnoteka.lt. [dostęp 2023-06-01]. (pol.).
- ↑ Amžinybėn išlydėta Gražina Ručytė-Landsbergienė. 15min.lt. [dostęp 2023-06-01]. (lit.).