Pedagog

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Pedagog (łac. paedagogós) – profesjonalista wykonujący zawód po ukończeniu wyższych studiów pedagogicznych lub po dodatkowym kursie specjalizacyjnym; również pracownik naukowy zajmujący się badaniami w dziedzinie wychowania i oświaty lub nauczyciel akademicki[1].

Pierwsze dzieło pedagogiczne w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Najstarszą w Polsce napisaną pedagogiką jest dzieło Konrada Bitschin z Łukowa (województwo lubelskie) zwany skrybą Konradem z Byczyny, pedagoga i pisarza chełmińskiego. Stanowi ono czwartą księgę jego obszernej encyklopedii p. t. "Labyrinthus vitae coniugalis authore Bitschin, scriba Culmensi". Dedykacja tego dzieła, którego dwa rękopisy posiada biblioteka królewiecka, jest datowana z roku 1432. Wydanie dzieła Konrada z Bitschina (Byczyna) z Łukowa jest zapowiedziane w "Monumenta Germaniae paedagogica". O ile pedagogika Konrada z Bitschina uwzględnia żywioł kraju, w obrębie którego została napisana, o ile więc może być zaliczona do literatury pedagogicznej polskiej, dotąd nie było tego wiadomo [2].

Ogólna współczesna rola pedagoga w społeczeństwie[edytuj | edytuj kod]

Pedagog kurator oświaty do spraw kształcenia i wychowania społecznego (edukacji) dba o prawidłowy holistyczny rozwój człowieka jako istoty społecznej[3] w oparciu o Powszechną deklarację praw człowieka, normy społeczne i kulturowe oraz prawo powszechne.

Rola pedagoga w społeczeństwie jest określona powołaniem do sprawowania nadzoru w granicach prawa nad prawidłową opieką i wychowaniem oraz kształceniem społeczeństwa poprzez państwo, instytucje rządowe (Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego) w drodze ustaw i rozporządzeń, a także na podstawie przepisów odrębnych w instytucjach państwowych, tj.: sądy powszechne (kurator sądowy) lub (opiekun prawny) stosujący kuratelę, kuratorium oświaty (kurator oświaty), kuratorium kultury i sztuki (kurator sztuki), pedagog, psychopedagog, pedagog szkolny, pedagog medialny, pedagog animacji kulturowej i inni pedagodzy.

Pedagog bada i opisuje zjawiska wychowawcze w kontekście i przy uwzględnieniu jednostkowych procesów psychicznych; określa wpływ na człowieka różnorodnych oddziaływań, warunkujących jego rozwój w poszczególnych fazach całego życia: rodziny, przedszkola, szkoły, kręgu rówieśników, otoczenia społecznego, środowiska lokalnego, zakładu pracy, służby wojskowej i policji, organizacji społecznych, placówek kulturalnych, środków masowego przekazu i innych instytucji powołanych do wywierania wpływów wychowawczych. Pedagog prowadząc praktykę zawodową przyczynia się do udzielania porad pedagogicznych w środowiskach społecznych, polegających w szczególności na: diagnozie pedagogicznej, opiniowaniu i orzekaniu oraz na udzielaniu pomocy lub terapii pedagogicznej oraz tworzeniu i prowadzeniu ośrodków edukacji niezbędnej w danym miejscu i czasie współpracując jako mentor z nauczycielami, instruktorami czy animatorami kultury.

Zadania zawodowe[edytuj | edytuj kod]

  • badanie i gromadzenie oraz przetwarzanie wiedzy o rzeczywistości wychowawczej, instytucjach edukacyjnych; problemach wychowawczych i zjawiskach społecznych, które mają wpływ na procesy wychowania;
  • prowadzenie badań empirycznych nad zjawiskami wychowawczymi, wykrywanie związków i zależności między zjawiskami wychowawczymi i formułowanie wniosków przedstawiających prawidłowości przebiegu procesów wychowawczych;
  • ustalanie ideałów, celów i zasad wychowania w funkcjonalnym związku z rozwojem społeczno-ekonomicznym;
  • wytyczanie metod realizacji celów wychowania, sprawdzanie ich skuteczności w praktyce wychowawczej
  • formułowanie wzoru osobowości nauczyciela – wychowawcy na podstawie analizy celów wychowawczych i wiedzy empirycznej o jego roli i działaniu w procesie wychowania;
  • wskazywanie możliwości i sposobów rozwiązywania problemów wychowawczych w konkretnych środowiskach wychowawczych i w odniesieniu do konkretnej sytuacji życiowej człowieka;
  • opracowywanie głównych założeń organizacji pracy wychowawczej i dydaktycznej, które zapewniałyby optymalną efektywność wysiłków, zmierzających do osiągnięcia określonych zmian w osobowości człowieka;
  • opracowywanie ekspertyz pedagogicznych na potrzeby różnych instytucji i organizacji, ze wskazaniem optymalnych rozwiązań praktycznych;
  • utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami innych nauk humanistycznych i społecznych, np.: socjologami, psychologami, politologami oświatowymi i społecznymi;
  • publikowanie wyników badań, uczestniczenie w seminariach i konferencjach naukowych;
  • zrzeszanie się w kołach, stowarzyszeniach lub innych o charakterze naukowym;
  • planowanie tematyki godzin wychowawczych
  • stworzenie odpowiednich warunków oraz zaoferowanie czasu i własnego zainteresowania dla każdego ucznia i jego rodzica, którzy potrzebują kontaktu z pedagogiem szkolnym.

Pedagog wykonuje zawód samodzielnie lub w zespole urzekająco - kierującym (pedagog zdrowia, psycholog kliniczny, lekarz) do podjęcia nauki lub zawodu czy specjalistycznej działalności gospodarczej.

Zadania i rola pedagoga w zakresie edukacji[edytuj | edytuj kod]

Pedagog:

  • układa programy kształcenia i nauczania;
  • przeprowadza okresową ewaluację jakości nauczania;
  • przeprowadza analizę statystyczną jakości wykształcenia absolwentów;
  • diagnozuje i orzeka o dojrzałości przedszkolnej, szkolnej, akademickiej;
  • organizuje koła naukowe i olimpiady wychowawcze;
  • kieruje do poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Dodatkowe zadania zawodowe[edytuj | edytuj kod]

  • prowadzenie działalności dydaktycznej;
  • prowadzenie działalności terapeutycznej;
  • prowadzenie działalności popularyzatorskiej i szkoleniowej dla nauczyciel i pedagogów szkolnych i innych odbiorców zainteresowanych wdrażaniem wiedzy o zjawiskach wychowawczych do praktyki;
  • prowadzenie indywidualnej praktyki pedagogicznej;
  • prowadzenie nadzoru pedagogicznego w charakterze kuratora oświaty;
  • wykonywanie ekspertyz pedagogicznych;
  • popularyzowanie nowych metod wychowania;
  • wydawanie publikacji pedagogicznych;
  • opieka indywidualna nad uczniami wymagającymi takiego wsparcia

Pedagog pełni rolę:

  • kompetentnego konsultanta metodycznego pomaga nauczycielowi w radzeniu sobie z problemami dziecka;
  • wsparcia emocjonalnego dla nauczyciela;
  • udzielającego informacji pedagogicznych zainteresowanym;
  • pośredniczącą w relacji: pedagog – rodzice – nauczyciele – dyrekcja – uczniowie;
  • przewodniczącego rady pedagogicznej lub jako ekspert dyrektora placówki jest jego konsultantem ds. pedagogicznych;
  • organizatora praktyk pedagogicznych (nauczyciele, studenci, kursanci).

Kształcenie w zakresie pedagogiki w Polsce[edytuj | edytuj kod]

  • Zgodnie z polskim prawem pedagogiem może być tylko osoba, która ukończyła jednolite studia magisterskie (wyjątek od Deklaracji Bolońskiej) na kierunku pedagogika i odbyła praktykę pedagogiczną w wymiarze co najmniej 150 godzin. Prawo wykonywania zawodu pedagoga, uzyskuje się po ukończeniu podyplomowego studium z kierunkowego zakresu i odbyciu stażu zawodowego potwierdzonego dokumentem. Ponadto pedagog winien przynależeć i potwierdzać swoje kompetencje poprzez oddział środowiska pedagogów w centralnym rejestrze Polskim Towarzystwie Pedagogicznym (PTP).

Specjalności pedagogiczne[edytuj | edytuj kod]

Na potrzeby rozwoju społecznego człowieka i rynku edukacyjnego oraz cywilizacji, powołano pedagogiczne specjalności i nadano im kierunek i obszar operacyjny, np:

i wiele innych wraz ze specjalizacjami;

Prawo wykonywania zawodu pedagoga[edytuj | edytuj kod]

Ustawa (Dz.U.144, poz.1401) nakłada standardy nauczania dla kierunku studiów – pedagogika.
Zasady wykonywania zawodu pedagoga, w/. ustawa nie reguluje. Prawo wykonywania zawodu pedagoga, podobnie jak innych wolnych zawodów, reguluje obowiązujące prawo na terenie Republiki Polskiej. Każdy względu na wykonywaną profesję zawodu zaufania publicznego jakim jest pedagog - winien posiadać:

  • Obowiązkowo - poświadczenie bezpieczeństwa w przypadku dostępu do informacji niejawnych o klauzuli "poufne" - 10 lat;
  • Wniosek o wpis do rejestru samorządu zawodowego pedagogów (PTPed.) lub regionalnej izby pedagogicznej (do wypełnienia Dział I oraz XII)...;
  • Wykaz dokumentów wymaganych do uzyskania prawa wykonywania zawodu pedagoga na staż podyplomowy dostępny w ramach refundacji ze stosunku pracy, Izby Pedagogicznej, przynależność do Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego;
  • Realizując zadania na rzecz Wojewody np. Mazowieckiego, Urząd Marszałkowski danego województwa, wystawia poświadczenie prawa wykonywania zawodu pedagoga na rzecz Wojewody np. Mazowieckiego w obrębie województwa np. mazowieckiego z ograniczeniami lub bez ograniczeń (na terenie RP);
  • Ponowne uzyskanie prawa wykonywania zawodu pedagoga, po utraceniu ważności poświadczenia z urzędu marszałkowskiego.

Ponadto, każdy pracodawca po zatrudnieniu pracownika zawiera umowę o pracę itp., winien określić:

  • kompetencyjny zakres obowiązków (KZO) na stanowisku pracy pedagoga - reguluje Statut placówki.
  • warunki, miejsce wykonywania i czas pracy oraz pomieszczenie wraz z wyposażeniem niezbędnym do właściwego wykonania obowiązków pedagoga.
  • jednym z wyposażeń w dopuszczonym do pracy pedagoga jest komputer z drukarką, szafa odpowiedniej klasy, która winna być sprawdzona i dopuszczona wraz z pomieszczeniem do pracy w warunkach przetwarzania danych niejawnych z oznaczoną klasą - strefą dostępu.

W pracy pedagoga pojawiają się informacje niejawne i jawne, zatem dostęp do tych informacji winien odbywać się za pośrednictwem dwóch odrębnych kancelarii niejawnej i kancelarii jawnej. Ustawodawca nałożył obowiązek posiadania kancelarii niejawnej dla kierownika ochrony danych osobowych, RODO w szkole. Obowiązki kierownika jednostki organizacyjnej w zakresie ochrony danych osobowych w świetle rozporządzenia UE 2016/679 (RODO) organizuje i odpowiada dyrektor lub kierownik placówki podległej Kuratorium Oświaty w danym województwie.

Polskie Towarzystwo Pedagogiczne (PTP)[edytuj | edytuj kod]

Polscy pedagodzy zrzeszają się w Polskim Towarzystwie Pedagogicznym

Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (KZiS)[4][edytuj | edytuj kod]

Drzewko klasyfikacji Klasyfikacja zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy:

  • 2 – Specjaliści
  • 23 – Specjaliści nauczania i wychowania
  • 235 – Inni specjaliści nauczania i wychowania
  • 2351 - Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania
  • 235101 – Andragog
  • 235102 – Ewaluator programów edukacji
  • 235103 – Metodyk edukacji na odległość
  • 235104 – Metodyk multimedialny
  • 235105 – Nauczyciel doradca metodyczny
  • 235106 – Nauczyciel instruktor
  • 235107 – Pedagog
  • 235108 – Pedagog medialny
  • 235109 – Wizytator
  • 235190 – Pozostali wizytatorzy i specjaliści metod nauczania

Uczelnie prowadzące studia pedagogiczne[edytuj | edytuj kod]

Naukowcy uznawani w pedagogice[edytuj | edytuj kod]

Ludzie, którzy zajmowali się formułowaniem teorii pedagogicznych i praktycznym zastosowaniem tych teorii w praktyce pedagogicznej, to m.in.:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Okoń W., (2004), Nowy Słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa, str. 285
  2. ↑ Danysz Antoni, (1902), ELŻBIETY, KRÓLOWEJ POLSKIEJ MAŁŻONKI KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA. TRAKTAT PEDAGOGICZNY O WYCHOWANIU KRÓLEWICZA. Wydawnictwo Związkowa Drukarnia we Lwowie. LWÓW. str. 4.
  3. ↑ Aronson E., (1997), Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 19
  4. ↑ Domena twi.pl jest utrzymywana na serwerach nazwa.pl, www.twi.pl [dostęp 2017-11-25].
  5. ↑ Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna. oficjalna strona uczelni [dostęp 2020-07-12]
  6. ↑ Krakowska Akademia im Andrzeja Frycza Modrzewskiego (pol.). ka.edu.pl. [dostęp 2017-11-25].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Danysz Antoni, (1902), ELŻBIETY, KRÓLOWEJ POLSKIEJ MAŁŻONKI KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA. TRAKTAT PEDAGOGICZNY O WYCHOWANIU KRÓLEWICZA. Wydawnictwo Związkowa Drukarnia we Lwowie. LWÓW.
  • Okoń Wincenty (2004), Nowy Słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa, ISBN 83-89501-19-8.
  • Lipkowski O., (1968), Józefa Joteyko – życie i działalność, PWN.
  • Elliot Aronson, Joshua Aronson, Człowiek istota społeczna, Józef Radzicki (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, ISBN 978-83-01-15786-9, OCLC 751167179.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pedagog&oldid=67160390”