Haft kurpiowski Puszczy Białej

Haft kurpiowski z Puszczy Białej, praca wykonana na warsztatach w ramach projektu „Zielko” realizowanego przez Stowarzyszenie „Puszcza Biała – Moja Mała Ojczyzna” w Kuźni Kurpiowskiej w Pniewie

Haft kurpiowski Puszczy Białej – rodzaj haftu charakterystyczny dla regionu Kurpi Białych w Polsce.

Charakterystyka

W Puszczy Białej upowszechnił się haft biały na bawełnianym tiulu zdobiący czepki. Białą nicią nanoszono zgeometryzowane i podporządkowane strukturze materiału wzory (szlaczki, listki i gwiazdki). Haftowano gwiazdy sześcioramienne i gałązki jodłowe. Stosowano linię prostą, łamaną i falistą.

Haft kolorowy na białym lub szarym płótnie wykonywano czerwoną i czarną muliną – stanowił zdobienie koszul (mankiety, przyramki, kołnierze). Haftowano z wykorzystaniem stębnówki, ściegu dziurkowanego, zygzakowego i łańcuszkowego, jodełki, śnurecka, łańcuszka i ściegu atłaskowego. Wśród motywów można wskazać zielka, półkola, łapki, pieski i kuloski.

Haft na koszulach grupy pułtuskiej był biały (na koszulach ślubnych), mieszany (na kołnierzu biały, a na mankietach czerwony) albo – najczęściej – czerwony podkreślony czarną nicią. Nanoszono go na kołnierz, mankiet i linię łączącą rękaw z przyramkiem (w koszulach z grupy pułtuskiej linia ta opadała na ramiona).

Historia

W 2021 w Muzeum Regionalnym w Pułtusku zaprezentowano wystawę „Haft Puszczy Białej” przygotowaną we współpracy ze Stowarzyszeniem „Puszcza Biała – Moja Mała Ojczyzna” oraz Zespołem Szkół im. Bolesława Prusa w Pułtusku. Wystawa była później pokazywana m.in. w Wyszkowie. W 2022 w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce zorganizowano wystawę „Hafciarka ręczna” poświęconą twórczyniom z Puszczy Białej.

W 17 maja 2022 hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Białej zostało wpisane na krajową listę dziedzictwa niematerialnego.

Galeria

• 
  Fragment ekspozycji na wystawie „Hafciarka ręczna”, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce
• 
  Haft na tiulu, fragment ekspozycji na wystawie „Hafciarka ręczna”, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce
• 
  Fragment ekspozycji na wystawie „Hafciarka ręczna”, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce
• 
  Koszula pokryta czerwonym haftem białokurpiowskim, Kuźnia Kurpiowska w Pniewie
• 
  Motywy charakterystyczne dla haftu kurpiowskiego Puszczy Białej
• 
  Fragment ekspozycji w Kuźni Kurpiowskiej w Pniewie – hafty na serwetkach

Bibliografia

• Hafty kurpiowskie z Puszczy Białej, red. Robert Andrzej Dul, Grażyna Leśniak, Stowarzyszenie „Puszcza Biała – Moja Mała Ojczyzna”, Pniewo 2021, ISBN 978-83-65912-49-7
• Wanda Modzelewska, Materiały o kulturze i sztuce ludowej Polski, red. Elżbieta Miecznikowska, Toruń 2022.

Linki zewnętrzne

• Strój i haft Kurpiów Białych