Kominy Tylkowe (hala)
Hala Kominy Tylkowe – dawna hala pomiędzy Doliną Kościeliską i Doliną Chochołowską, a ponad Doliną Lejową w Tatrach Zachodnich. Znajduje się na północnych stokach Kominiarskiego Wierchu, pomiędzy zboczami Stołów, Diablińca i Wielkiego Opalonego Wierchu. Należały do niej Wyżnia i Niżnia Polana Kominiarska, Przysłop Kominiarski oraz Kominiarska Rówień i Kominiarska Polanka. Według górali nazwa hali pochodzi od nazwiska jednego z pierwszych jej właścicieli (Tylka) oraz od występujących podobno w niej turni i dziur podobnych do kominów. Szałasy stały na Przysłopie Kominiarskim oraz na Niżniej Polanie Kominiarskiej[1][2].
Jej łączny obszar wynosił 62,97 ha, z czego na właściwe pastwiska przypadało tylko 4 ha, resztę stanowił las (41,55 ha) i nieużytki (17,42 ha). Powierzchnia serwitutów wynosiła 141,88 ha. W 1960 r. wypasano na niej 278 owiec (tzw. przeliczeniowych). Hala w większości leżała na stromych i bardzo stromych północnych stokach. Jej wartość użytkowa była niewielka. Wypasano nie tylko na pastwiskach i halach, ale również w przyległym lesie i na nieużytkach obejmujących stromizny Kominiarskiego Wierchu, aż pod sam jego wierzchołek, a również na jego rozległym płaskim wierzchołku zwanym przez pasterzy Pustą Równią. Ulegała niszczeniu rzadka i cenna roślinność. Na wapiennych skałach Kominiarskiego Wierchu rośnie bowiem m.in. szarotka alpejska, fiołek alpejski, różeniec górski, pierwiosnek łyszczak, dębik ośmiopłatkowy, wiele gatunków skalnic i goryczek. Śladami po dawnych koszarach są kępy wysokiego i bujnego szczawiu alpejskiego zachwaszczającego polany[3]. Obecnie teren ten stanowi własność Wspólnoty Leśnej Uprawnionych Ośmiu Wsi z siedzibą w Witowie. Na terenie dawnej hali znajduje się wiele jaskiń, w tym trzecia pod względem głębokości jaskinia Polski – Bańdzioch Kominiarski[1]. Dawno już zaprzestano wypasu na znacznej części hali, szczególnie w górnych partiach Kominiarskiego Wierchu, wskutek czego hala zarosła lasem. Charakter polany zachowują jeszcze Niżnia Polana Kominiarska i polana Przysłop Kominiarski, na których nadal odbywa się wypas kulturowy[4].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
– znakowana czarno Ścieżka nad Reglami z Cudakowej Polany w Dolinie Kościeliskiej przez Przysłop Kominiarski, Niżnią Kominiarską Polanę i Kominiarską Przełęcz do Doliny Chochołowskiej[5].
- Czas przejścia z Doliny Kościeliskiej na Niżnią Kominiarską Polanę: 40 min, z powrotem 30 min
- Czas przejścia z polany do Doliny Chochołowskiej: 1:20 h, z powrotem 1:35 h
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ Marcin Bukowski, M. Guzik (red.): Dynamika zarastania polan tatrzańskich. Zakopane: Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, 2009. ISBN 978-83-61788-08-9.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.