Ciemiernik cuchnący

Ciemiernik cuchnący
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Rodzaj	ciemiernik
Gatunek	ciemiernik cuchnący
	Nazwa systematyczna
	Helleborus foetidus L.; Sp. pl. 1:558. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych. Pochodzi z południowo-zachodniej Europy oraz północnej Afryki (Maroko)^[3]. W Polsce nie występuje dziko, jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Morfologia

Pokrój: Tworzy pojedyncze kępy. Cała roślina wydziela nieprzyjemny zapach i stąd pochodzi jej nazwa gatunkowa.
Łodyga: Gruba, wzniesiona. Osiąga od 20–80 cm wysokości.
Liście: Mają około 11 ząbkowatych łatek, są lancetowate i ciemnozielone.
Kwiaty: Zebrane w wiechy na szczycie pędów. Dzwonkowate, na brzegach są czerwone, o nieprzyjemnym zapachu, ich szerokość wynosi 2 cm, zwisają w rozgałęzionych i jednostronnie skierowanych kwiatostanach. Mają jajowate przysadki kwiatowe.
Owoce: Mają około 2 cm długości.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. W swoim naturalnym środowisku rośnie w lasach liściastych, na kamienistych zboczach pokrytych zaroślami, na obrzeżach lasów, głównie na podłożu wapiennym^[4]. W Polsce kwitnie bardzo wczesną wiosną, lub nawet zimą; jeśli nie ma śniegu to już od lutego^[4]. Cała roślina jest trująca^[5].

Zastosowanie i uprawa

Jest uprawiany jako roślina ozdobna ze względu na swój nietypowy okres kwitnienia. Najładniej wygląda sadzony w grupach pomiędzy drzewami lub krzewami. Atrakcyjny jest również po przekwitnieniu^[6]. Można go też uprawiać w doniczkach na tarasach, balkonach.
Uprawia się z gotowych sadzonek, można też rozmnażać roślinę przez podział bryły korzeniowej. Wymaga stanowiska cienistego lub półcienistego i żyznej, wapiennej gleby o stałej wilgotności^[6]. Źle znosi przesadzanie. Przed kwitnieniem należy usuwać stare liście. Nawożenie – raz do roku nawozem wieloskładnikowym lub obornikiem.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
↑ Taxon: Helleborus foetidus L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-01-25].
↑ ^a ^b Ciemierniki. [dostęp 2010-02-01].
↑ Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1998, s. 18-19, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-756-4. (pol.).
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

Linki zewnętrzne

Poradnik ogrodniczy – ciemierniki

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).

[3] Taxon: Helleborus foetidus L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-01-25].

[A-4] Ciemierniki. [dostęp 2010-02-01].

[5] Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1998, s. 18-19, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-756-4. (pol.).

[E-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]