Hesperornis

	Hesperornis
	Marsh, 1872
	Okres istnienia: 89–65 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Hesperornithes
Rząd	Hesperornithiformes
Rodzina	Hesperornithidae
Rodzaj	Hesperornis
	Typ nomenklatoryczny
	Hesperornis regalis Marsch, 1872
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hesperornis – rodzaj kopalnych ptaków z rodziny Hesperornithidae.

Etymologia nazwy zwyczajowej: gr. ἑσπερος hesperos „zachodni”^[2]; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[3].

Ptaki te żyły w epoce późnej kredy (ok. 89–65 mln lat temu). Osiągały metr wysokości na stojąco^[4]. Ich szczątki odnaleziono na terenie Ameryki Północnej – w Kanadzie i w USA (głównie w stanie Kansas); jeden gatunek – H. rossicus – opisano z europejskiej części Rosji (Zbiornik Cymlański), jego szczątki odnaleziono też w Szwecji^[5].

W rynienkach przedszczękowych na kościach szczękowych i żuchwie znajdowały się zęby. Ptaki z rodzaju Hesperornis były przystosowane do życia w wodzie, nogi znajdowały się z tyłu tułowia. Nielotne; skrzydła silnie zredukowane, zachowała się jedynie kość ramienna^[4].

Gatunki[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[6]:

H. altus
H. bairdi
H. chowi
H. crassipes
H. gracilis
H. lumgairi
H. macdonaldi
H. mengeli
H. montana
H. regalis
H. rossicus (dawniej rossica)

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Rycina szkieletu hesperornisa
Rycina czaszki hesperornisa
Szkielet hesperornisa (Narodowe Muzeum Historii Naturalnej, Waszyngton)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ O.Ch. Marsh. Preliminary Description of Hesperornis regalis, with Notices of four other new Species of Cretaceous Birds. „The American journal of science and arts”. Third series. 3, s. 57, 360, 1872. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 104.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 156.
↑ ^a ^b Gromada: Ptaki Aves. W: W. Zamachowski, A. Zyśk: Strunowce (Chordata). Podręcznik zoologii dla studentów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997, s. 353. ISBN 83-86841-92-3.
↑ †Hesperornis rossicus. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2023-08-31]. (ang.).
↑ Hesperornis. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Hesperornis na stronie BBC (ang.)
Grafiki skamieniałości hesperornisa. gate.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].

[Marsh-1] O.Ch. Marsh. Preliminary Description of Hesperornis regalis, with Notices of four other new Species of Cretaceous Birds. „The American journal of science and arts”. Third series. 3, s. 57, 360, 1872. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=134_104]-2] Jaeger 1944 ↓, s. 104.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=186_156]-3] Jaeger 1944 ↓, s. 156.

[pdr-4] Gromada: Ptaki Aves. W: W. Zamachowski, A. Zyśk: Strunowce (Chordata). Podręcznik zoologii dla studentów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997, s. 353. ISBN 83-86841-92-3.

[fwrossicus-5] †Hesperornis rossicus. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2023-08-31]. (ang.).

[fw-6] Hesperornis. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]