Przejdź do zawartości

Hrabstwo Fryzji Wschodniej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hrabstwo Fryzji Wschodniej
Greefskip Eastfryslân
monarchia
1464–1744
Herb
Herb
Państwo

 Święte Cesarstwo Rzymskie

Siedziba

Emden

Data powstania

1464

Data likwidacji

1744

Zarządzający

Karol Edzard

Położenie na mapie
Położenie na mapie

     Hrabstwo Fryzji Wschodniej w 1500 roku

Hrabstwo Fryzji Wschodniej (fryz. Greefskip Eastfryslân, niderl. Graafschap Oost-Friesland) – historyczny kraj Świętego Cesarstwa Rzymskiego, istniejący w latach 1464–1744 we Fryzji Wschodniej w Europie Zachodniej, w obecnym północno-zachodnim zakątku Niemiec.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W średniowieczu Fryzowie cieszyli się szeroką autonomią, i zwierzchnictwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego pozostawało nominalne, jednakże zarazem nie posiadali silnej scentralizowanej organizacji państwowej, aż do XV wieku, kiedy udało się objąć władzę rodowi Cirksena[1]. W 1464 Ulryk I został pierwszym hrabią Fryzji Wschodniej, tym samym założycielem hrabstwa[1].

Mapa Fryzji Wschodniej z ok. 1600 roku

Nawiązując do dawnych tradycji, Hrabstwo Fryzji Wschodniej posiadało wyjątkowy wówczas ustrój, w którym władza hrabiów i książąt była ograniczona przez stany, w których reprezentowani byli także wolni chłopi[2].

W XVI wieku do Fryzji Wschodniej dotarła reformacja. W 1542 regentka Anna Oldenburska mianowała polskiego działacza reformacyjnego Jana Łaskiego proboszczem w stołecznym Emden, który w 1544 przyjął także urząd superintendenta[3]. Łaski zorganizował struktury kościoła kalwińskiego we Fryzji Wschodniej, pełniąc stanowisko do 1548[4]. Ostatecznie kalwinizm zdominował jedynie zachodnią część hrabstwa, we wschodniej przeważył luteranizm[1]. W drugiej połowie XVI wieku w hrabstwie osiedliło się wielu kalwinistycznych uchodźców religijnych z Niderlandów[1].

Fryzja Wschodnia utrzymywały kontakty handlowe z Polską. W 1585 okręty wschodniofryzyjskie stanowiły 24% okrętów płynących z Gdańska przez cieśninę Sund do zachodniej Europy, mniej tylko od holenderskich[5].

W 1654 hrabia Enno Ludwik przyjął tytuł księcia. Po bezdzietnej śmierci księcia Karola Edzarda i wygaśnięciu rodu Cirksena w 1744 Fryzję Wschodnią zajęły Prusy[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Ostfriesland [online], www.niedersachsen.de [dostęp 2019-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-01].
  2. GESCHICHTE DER LANDSCHAFT - Ostfriesische Landschaft [online], www.ostfriesischelandschaft.de [dostęp 2019-12-17].
  3. Cyprian Walewski, Jan Łaski, reformator Kościoła: wiadomość historyczno-bibliograficzna, Warszawa, w drukarni Józefa Bergera, 1872, s. 5-6
  4. Ibid., s. 6
  5. Jan Rutkowski: Zarys gospodarczych dziejów Polski w czasach przedrozbiorowych. Poznań: 1923, s. 209.