II atak UPA na Birczę

II atak UPA na Birczę
	walki polsko-ukraińskie
Czas	29 listopada 1945
Miejsce	Bircza, Stara Bircza, Rudawka, Boguszówka, Korzeniec, Łomna, Huta Brzuska
Terytorium	Polska
Wynik	odparcie napadu
Strony konfliktu
Ukraińska Powstańcza Armia	Rzeczpospolita Polska
Dowódcy
Wołodymyr Szczygielski	Aleksander Wygnański
Siły
w Birczy:; dwie sotnie	w Birczy:; batalion piechoty,; kompania MO,; kompania KBW
Straty
n/n	w Birczy:; 3 zabitych,; 6 w niewoli; (później wypuszczonych)
brak współrzędnych

II atak UPA na Birczę – atak na miasteczko Bircza, dokonany przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (sotnie „Burłaki” i „Bartla”) 29 listopada 1945 roku.

Atak

Drugi atak na Birczę UPA rozpoczęła 29 listopada o godz. 22:00, w jasną, księżycową noc, przy wsparciu ognia moździerzowego. Wielkości sił ukraińskich nie udało się ustalić. Garnizon birczański tworzył wówczas batalion zbiorczy 17 DP, podporządkowany operacyjnie dowódcy 9 DP. Ponadto w Birczy znajdowała się kompania MO oraz kompania KBW.

Birczę ostrzelano ogniem moździerzy i broni maszynowej. Po pięciogodzinnej walce, około godziny 3:00, upowcy wycofali się. Atak był pozorowany; w rzeczywistości UPA chodziło o spalenie wsi w okolicach Birczy: Starej Birczy, Rudawki, Boguszówki, Korzeńca, Łomnej i Huty Brzuski, które to zadanie zostało wykonane.

W czasie walki zaobserwowano po stronie polskiej zaniedbania w zakresie ubezpieczenia, dowodzenia, wyszkolenia oraz taktyki. Batalion zbiorczy 17 DP nie przedstawiał wysokiej wartości bojowej, przede wszystkim z powodu słabego wyszkolenia bojowego.

Aby uniemożliwić odsiecz z Przemyśla, drogę zablokowano ściętymi słupami telefonicznymi i drzewami. Powiadomiony drogą radiową o ataku dowódca 9 DP wysłał natychmiast z Przemyśla na pomoc pododdział alarmowy w sile jednej kompanii piechoty (około 100 żołnierzy) na 4 samochodach ciężarowych, jednak wskutek zablokowania drogi oddział nie dojechał na miejsce.

Straty

W czasie ataku 6 polskich żołnierzy zostało rozbrojonych i uprowadzonych przez upowców, ale zostali uwolnieni i powrócili do garnizonu. Straty własne podczas napadu wyniosły: 3 zabitych żołnierzy, w tym 2 oficerów. Strat ukraińskich nie udało się ustalić, według Ginalskiego i Wysokińskiego było to 8 zabitych, meldunki UPA mówią o kilku rannych, z których jeden zmarł.

Literatura

EdmundE. Ginalski EdmundE., EugeniuszE. Wysokiński EugeniuszE., Dziewiąta Drezdeńska, Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1984, ISBN 83-11-06953-0, OCLC 830240425 .
GrzegorzG. Motyka GrzegorzG., Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie 1943-1948, Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1999, ISBN 83-7233-065-4 .