Lobsang Czokji Gjalcen
Lobsang Czokji Gjalcen (tyb. བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་་, wylie: blo-bzang-chos-kyi-rgyal-mtshan; ur. 1567[1] , 1569[2] lub 1570 zm. 1662) – czwarty Panczenlama.
Urodził się w dolinie rzeki Rong. Gdy był jeszcze dzieckiem, lama Khendrub Sangje Jesze rozpoznał w nim inkarnację Gjałły Łensapy Lobsanga Dondrupa. W wieku 14 lat przyjął święcenia mnisie. Mając 29 lat został wybrany opatem klasztoru Taszilhunpo. W 1603 mianowano go głównym nauczycielem i spowiednikiem IV Dalajlamy, w którego otoczeniu przebywał dłuższy czas.
W 1616 uczestniczył w uroczystościach pogrzebowych swojego wychowanka. Rok później został mianowany przełożonym klasztoru Sera. W 1622 uczestniczył w ceremonii intronizacji V Dalajlamy, udzielił mu także wstępnych święceń. Trzy lata później prowadził ceremonie towarzyszące Wielkiemu Świętu Modlitwy, udzielając, niedługo po tym wydarzeniu, święceń nowicjusza V Dalajlamie. Został także - po uzgodnieniach i pertraktacjach - jego spowiednikiem i starszym nauczycielem.
W 1642 otrzymał od dalajlamy tytuł panczenlamy[3].
Rozpoczął, zakrojoną na ogromną skalę, rozbudowę klasztoru Taszilhunpo, który stał się w jej wyniku główną siedzibą Panczenlamów[4] i jednym z najważniejszych kompleksów sakralnych w kraju[5]. Stworzył między innymi wchodzący w skład tego kompleksu dacan mistyczny Ngagpa[6].
Zmarł w roku Wodnego Tygrysa[7], mając ponad 90 lat. Jego ciało zmumifikowano i złożono w zbudowanej z kilkuset kilogramów złota stupie w jego macierzystym klasztorze Taszilhunpo. Grobowiec ten został zniszczony w latach 60. XX wieku przez Chińczyków.
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
Spuścizna literacka IV Panczenlamy obejmuje 4 tomy dzieł[8], w tym między innymi:
- Bohater wyzwalający z trwogi, czyli korna prośba o uwolnienie z wąskiego przesmyku bar-do[9]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marek Kalmus: Tybet : legenda i rzeczywistość. Kraków: Bezdroża, 2008, s. 230. ISBN 978-83-7560-090-2.
- ↑ Books.google.pl: The Last Emperors: A Social History of Qing Imperial Institutions. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
- ↑ Starą drogą do Lhasy. W: Anna Szymczak: Tybet : ginąca kultura : w fotografiach Anny i Marcina Szymczaków. Warszawa: terraQuest, 2008, s. 34. ISBN 978-83-61155-17-1.
- ↑ Chinatours.pl: Shigatze. [dostęp 2009-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 lipca 2012)]. (pol.).
- ↑ Przełęcze położone na wysokości 5000 metrów n.p.m., prowadzące do świętego miasta Szigace. W: Helmut Uhlig: Tybet. Kraj zakazany otwiera swoje wrota. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 2008, s. 212. ISBN 978-83-245-7525-1.
- ↑ Klasztor bKra-szis-lhun-po. W: Gonbodżab Cybikow: Buddyjski pielgrzym w świątyniach Tybetu według dziennika prowadzonego w latach 1899-1902. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 219.
- ↑ według kalendarza tybetańskiego
- ↑ Klasztor bKra-szis-lhun-po. W: Gonbodżab Cybikow: Buddyjski pielgrzym w świątyniach Tybetu według dziennika prowadzonego w latach 1899-1902. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 222.
- ↑ "Tybetańska Księga Umarłych" - sensy i konteksty. W: Tybetańska Księga Umarłych. Ireneusz Kania (tłum. i opr.). Kraków: Oficyna Literacka, 1991, s. 31. ISBN 83-85158-07-3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Glenn H. Mullin: Czternastu dalajlamów. Spadkobiercy oświeconej mądrości. Elżbieta Smolarz (red.). Warszawa: Jacek Santorski& Co Agencja Wydawnicza, 2008, s. 208,209,212,228,240. ISBN 978-83-7554-010-9.