Inia (rodzaj)
| Inia[1] | |||
| d’Orbigny, 1834[2] | |||
.jpg) Przedstawiciel rodzaju – inia amazońska (I. geoffrensis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Parvordo | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
inia | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Inia boliviensis d’Orbigny 1834 | |||
| Gatunki | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
 Zasięg gatunków rodzaju Inia | |||
Inia[3] (Inia) – rodzaj wodnych ssaków z rodziny iniowatych (Iniidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w rzekach Ameryki Południowej[4][5][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 182–255 cm; masa ciała 72–207 kg; samice są mniejsze i lżejsze od samców[5][7]. Z przodu głowę wieńczy długi dziób, wypełniony zębami – co rzadkie u zębowców – dwóch różny rodzajów[8]. W przeciwieństwie do dawnych waleni o różnych rodzajach zębów, podobnie jak u ich lądowych przodków, u dzisiejszych zębowców występuje jednorodne, homodontyczne uzębienie[9]. Natomiast suzu wyróżnia się heterodontycznym. Z przodu pyska ma stożkowate zęby służące chwytaniu pokarmu. Z tyłu zastępuje przypominające trzonowce zęby zaadaptowane do miażdżenia pokarmu[8].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1834 roku francuski przyrodnik, odkrywca, paleontolog i konchiolog Alcide d’Orbigny w artykule poświęconym nowemu gatunkowi walenia z Ameryki Południowej opublikowanym na łamach Nouvelles annales du Muséum d’histoire naturelle[2]. Na gatunek typowy d’Orbigny wyznaczył (oznaczenie monotypowe) inię boliwijską (I. boliviensis).
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Inia: tupijska nazwa inia dla inii amazońskiej[10].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[11][7][4][3]:
- Inia geoffrensis (de Blainville, 1817) – inia amazońska
- Inia humboldtiana Pilleri & Gihr, 1977
- Inia boliviensis d’Orbigny, 1834 – inia boliwijska
- Inia araguaiaensis Hrbek, Farias, Dutra & V.M.F. Silva, 2014
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Inia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b A. d’Orbigny. Notice sur un nouveau genre de Cetacé, des rivières du centre de l’Amérique Méridionale. „Nouvelles annales du Muséum d’histoire naturelle”. 3, s. 31, 1834. (fr.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 290. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b V. da Silva & A. Martin: Family Iniidae (Amazon River Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 377–379. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Inia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-21]. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 575. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ a b V. da Silva & A. Martin: Family Iniidae (Amazon River Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 364-377. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
- ↑
J.G.M. Thewissen, Lisa N. Cooper, John C. George, Sunil Bajpai. From Land to Water: the Origin of Whales, Dolphins, and Porpoises. „Evolution: Education and Outreach”. 2 (2), s. 272–288, 2009. DOI: 10.1007/s12052-009-0135-2.
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 350, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-24]. (ang.).
