Ion Gavrilă Ogoranu
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Ion Gavrilă Ogoranu (ur. 6 stycznia 1923 w Gura Văii, zm. 1 maja 2006 w Sântimbru[1]) – rumuński polityk antykomunistyczny, działacz antykomunistycznego ruchu oporu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny chłopskiej[2]. Uczył się w liceum Radu Negru w Fogaraszu, a następnie na kursach rolniczych w Klużu, studiował także ekonomię w Braszowie[3]. W czasie nauki w szkole związał się z organizacją Frăția de Cruce (Bractwo Krzyża), stanowiącą przybudówkę Żelaznej Gwardii[3].
W 1946 jeszcze jako student organizował w Klużu demonstracje antykomunistyczne, a w 1948 wraz z grupą przyjaciół uciekł w góry[3]. Założona przez niego Narodowa Grupa Oporu działała przez siedem lat w Górach Fogaraskich[2]. W 1951 podjęto próbę infiltracji grupy przez dwóch agentów komunistycznych, ale zostali oni zlikwidowani przez członków oddziału[1]. Do 1955 grupa prowadziła aktywne działania, ale w kolejnych starciach z oddziałami Securitate większość jej członków zginęła lub została aresztowana[3]. Po rozwiązaniu grupy w 1955, Ogoranu zaczął się ukrywać w domu wdowy po swoim przyjacielu Petru Săbădușie, który został zamordowany w więzieniu[1]. W czasie, kiedy się ukrywał został skazany zaocznie na karę śmierci[2]. Ujęty przez Securitate 29 czerwca 1976 w Klużu, w czasie kiedy odwiedzał przyjaciół z czasów szkolnych[1]. Żona skazanego, Ana Gavrilă Ogoranu zwróciła się o wstawiennictwo do prezydenta Stanów Zjednoczonych Richarda Nixona. Na prośbę Nixona, Nicolae Ceaușescu zdecydował uwolnić Ogoranu z więzienia[1]. Pracował w przedsiębiorstwie rolniczym w Miercurea Sibiului na stanowisku technicznym. Do 1989 wraz z żoną był inwigilowany przez agentów Securitate. Po upadku komunizmu należał do Stowarzyszenia Byłych Rumuńskich Więźniów Politycznych[3]. Zmarł w 2006, pochowany we wsi Galtiu, w okręgu Alba.
Pamięć[edytuj | edytuj kod]
W 2006 Constantin Popescu zrealizował film Portretul luptătorului la tinerețe, na podstawie pamiętników Ogoranu (rolę głównego bohatera zagrał Constantin Diță)[3]. W maju 2015 Muzeum Narodowe w Alba Iulia zorganizowało sympozjum naukowe poświęcone postaci Ogoranu[4]. Imię Ogoranu noszą ulice w Alba Iulii i w Fogaraszu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Anul centenar Ion Gavrilă Ogoranu. Povestea legendarului haiduc care nu a putut fi prins de Securitate timp de trei decenii [online], Adevarul, 2023 (rum.).
- ↑ a b c 1 IANUARIE 1923: ION GAVRILĂ OGORANU, EROUL REZISTENŢEI ANTICOMUNISTE, S-A NĂSCUT LA GURA VĂII DIN ŢARA FĂGĂRAŞULUI [online], monitorfg.ro, 2012 (rum.).
- ↑ a b c d e f Roumanie. Ion Gavrilă Ogoranu, histoire d’un partisan engagé contre le communisme par amour pour son peuple = [online], breizh-info.com, 2022 (fr.).
- ↑ Joi: Simpozionul „In memoriam Ion Gavrilă Ogoranu (1923-2006)”, la muzeul din Alba Iulia [online], proalba.ro, 2015 (rum.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ion Gavrilă-Ogoranu: Brazii se frîng, dar nu se îndoiesc. Rezistenţa anticomunistă în Munţii Făgăraşului. Timişoara: Editura Marineasa, 1993-2004.