Józef Elsner (1891–1951)
Data i miejsce urodzenia |
1891 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1951 |
Przyczyna śmierci |
zmarł w więzieniu |
Zawód, zajęcie |
przedsiębiorca budowlany |
Narodowość |
polska |
Odznaczenia | |
Józef Elsner (ur. 1891 w Pakości, zm. 1951 w Krakowie) – polski przedsiębiorca budowlany, „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Józef Elsner mieszkał przy ulicy Długiej 27 w Krakowie, gdzie prowadził biuro swojej firmy budowlanej „Zakłady Wapienne J. Elsner”, zlokalizowanej w Zabierzowie. Jego pierwsza żona była Żydówką. Ukrywał ją w swoim mieszkaniu do końca okupacji[1].
Po wybuchu wojny, poza swoją żoną, pomagał także innym osobom żydowskiego pochodzenia, zatrudniając ich w swoim zakładzie budowlanym. Mimo że większość nie posiadała kwalifikacji, Elsner wystawiał im Arbeitskarte – oficjalne zaświadczenie pracy, zaś mieszkańcom getta także przepustki umożliwiające jego opuszczanie. Dokumenty te chroniły podczas łapanki lub przed deportacją. Elsner dostarczał także lekarstwa i inną pomoc materialną osobom ukrywającym się po tzw. aryjskiej stronie w Krakowie oraz tym, które trafiły do obozów pracy. Pomagał znaleźć schronienie, przechowywał również powierzony mu majątek, który po zakończeniu okupacji zwrócił[1].
Po wojnie Elsner, jako właściciel fabryki, był podejrzany o współpracę z Niemcami i sądzony na podstawie tzw. dekretu sierpniowego. Mimo wielu pozytywnych świadectw Polaków i Żydów, którym pomagał, nie doczekał się rehabilitacji. Zmarł w więzieniu w 1951[1].
W 1992 Józef Elsner pośmiertnie został odznaczony medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Martyna Grądzka-Rejak , „Cieszył się zawsze opinią człowieka prawego, dobrego, szlachetnego i wielkiego patrioty polskiego”. Historia Józefa Elsnera, Klara Jackl (red.) [online], sprawiedliwi.org.pl, listopad 2018 [dostęp 2019-12-27] .
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019. Poland [online], yadvashem.org, 2019, s. 21 [dostęp 2019-12-27] (ang.).