Ulica Długa w Krakowie
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok na północny zachód, od strony skrzyżowania z ulicą Pędzichów. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Kraków | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 850 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°04′13,0″N 19°56′12,7″E/50,070270 19,936860
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Długa – ulica w Krakowie w Dzielnicy I Stare Miasto.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ulica ta w dokumentach wymieniana była już przed 1690, a ukształtowała się w średniowieczu. Jest ona częścią średniowiecznego traktu Sławkowskiego, a jej historycznym przedłużeniem jest ulica Śląska. Początkowo szlak ten sięgał tylko do ul. Pędzichów, a dalej przebiegał wśród błoń, obok miejskich szubienic. Okolica, gdzie dziś kończy się ul. Długa, na XVIII-wiecznych mapach oznaczona jest jako Świnia Krzywda. W XIX wieku ulica była zabudowana parterowymi domkami. Obecna zabudowa pochodzi sprzed I wojny światowej.
W 2010 r. ulica została gruntownie odnowiona. Zmodernizowano całą ulicę wraz z torowiskiem tramwajowym i chodnikami. Przebudowano również skrzyżowania z ulicami Basztową i Szlak oraz odcinek torowiska od wylotu ul. Długiej do ul. Kamiennej. Wymieniono oświetlenie i wybudowano zatoki parkingowe[1][2]. Koszt remontu – 20,7 mln zł[2].
Zabudowa[edytuj | edytuj kod]
W 1904 r. rozpoczęto budowę domu nr 1; była to reprezentacyjna siedziba krakowskiej Izby Handlowej i Przemysłowej, która zawiązała się 14 listopada 1850 r.[3] Przedtem był tu placyk miejski oraz niewielka posiadłość Łysakowskich – zajazd z pokojami gościnnymi i stajniami dla koni. „Łysoń” uważany był za jeden z większych zajazdów krakowskich. Na jego miejscu został zbudowany z surowej cegły dwupiętrowy gmach Izby w stylu gdańskim, według planów Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego. Zakończony jest wieżą, na której widnieje zegar, a na szczycie – globus, stąd dom nazywany jest „Pod Globusem”. Parter od 1913 r. zajmowała sławna, największa w mieście, firma papiernicza: Fabryczny Skład Papieru Regina Aleksandrowicz i Synowie; jej poprzednia siedziba była przy Rynku Kleparskim.
Dom nr 5 to tzw. Dom Pod Głowami – przykład historyzmu. Nad bramą wejściową domu nr 5 znajduje się orzeł z rozpiętymi skrzydłami, a nad oknami – kartusze z plastycznie wymodelowanymi głowami Stefana Czarnieckiego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Tadeusza Kościuszki, Hugona Kołłątaja. W domu tym mieszkał Gustaw Ehrenberg.
Kamienica nr 31 (na rogu z ul. Pędzichów) to tzw. Dom Turecki zwieńczony trzema wieżyczkami-minaretami.
Kamienica nr 42 (na rogu z ul. Słowiańską) to siedziba Stowarzyszenia Siemacha[4]. Już w 1886 r. ks. Kazimierz Siemaszko otworzył tutaj „dom schronienia i dobrowolnej pracy dla biednych opuszczonych chłopców”[5], przemianowany po jego śmierci w 1904 r. na Zakład Wychowawczy im. ks. Siemaszki.
Kamienicę nr 53 zdobi nad bramą wejściową kolorowy geometryczny witraż.
ul. Długa 54 - zabytkowa kamienica czynszowa, projektował Teodor Talowski, 1891.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
ul. Długa 1
Dom „Pod Globusem” (proj. Tadeusz Stryjeński, Franciszek Mączyński, 1904–1906)
ul. Długa 5
Dom Pod Głowami (proj. Maksymilian Nitsch, 1889)
ul. Długa 8
Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1907)
ul. Długa 29
Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1910)
ul. Długa 31
Dom Turecki (proj. Henryk Lamensdorf, 1910 – przebudowa)
ul. Długa 41
Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1905–1906)
ul. Długa 54
Kamienica (proj. Teodor Talowski, 1891)
ul. Długa 62
Kamienica (proj. Józef Kryłowski, ok. 1890)
-UlicaD%C5%82uga5-Kleparz-POL,_Krak%C3%B3w.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Małgorzata Stuch: Kraków: przedłuża się remont ulicy Długiej (pol.). 2010-06-29. [dostęp 2010-09-17].
- ↑ a b Magdalena Lorenc: Remont ul. Długiej w Krakowie (pol.). 2010-02-10. [dostęp 2010-09-17].
- ↑ Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie – Historia
- ↑ SIEMACHA Spot • Kraków, Długa 42, siemachaspot.pl [dostęp 2018-08-06] (pol.).
- ↑ Ks. Kazimierz Siemaszko CM – Zgromadzenie Księży Misjonarzy, misjonarze.pl [dostęp 2018-08-06] (pol.).