Józef Pacyna-Głowacki
major | |
Data i miejsce urodzenia |
6 sierpnia 1906 |
---|---|
Data śmierci |
20 grudnia 1987 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Wojsko Polskie |
Jednostki |
2 Pułk Artylerii Ciężkiej |
Główne wojny i bitwy |
Józef Pacyna-Głowacki pseud. „Bartosz”, „Chrzestny” (ur. 6 sierpnia 1906 w Dąbrowie, zm. 20 grudnia 1987) – major, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii i II wojny światowej, funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie robotnika rolnego. Był synem Konstantego i Wiktorii Pacynów. Po ukończeniu gimnazjum w Zamościu w 1927 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim[1]. W latach 1929–1930 służył w 2 pułku artylerii ciężkiej w Chełmie Lubelskim[2]. W latach 1930–1939 należał do Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. Był także współpracownikiem Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego oraz Policji Państwowej w Cieszynie. W 1936 zajmował się przerzutem przez granicę polsko-czeską ochotników do Hiszpanii[3]. W 1937 walczył w czasie wojny domowej w Hiszpanii w Brygadzie Międzynarodowej[4] „Dąbrowszczaków”[5] (był dwukrotnie ranny)[2], za co w Polsce w 1939 został ukarany więzieniem.
W czasie kampanii wrześniowej walczył w obronie Warszawy. W 1940 przedostał się na tereny kontrolowane przez ZSRR i w latach 1941–1942 jako żołnierz walczył w partyzantce radzieckiej na Wołyniu[2]. Następnie działał na terenach ziem polskich będących pod okupacją niemiecką, jako komunizujący ludowiec[6] był członkiem Gwardii Ludowej następnie dowódcą oddziału Batalionów Chłopskich a na koniec wstąpił do Armii Ludowej[7]. Początkowo dowodził oddziałem a następnie Zgrupowaniem GL im. Bartosza Głowackiego[8].
W potyczce stoczonej 2 lipca 1944 przez oddziały AL i BCh z oddziałem Armii Krajowej pod Stefanówką dowodził oddziałem BCh[9]. Był też członkiem Związku Walki Zbrojnej i żołnierzem Armii Krajowej, ale jej szeregi opuścił w obawie przed konsekwencjami za wykonanie bez zezwolenia akcji zbrojnej[10]. W lipcu 1944 został funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej oraz organizatorem i komendantem Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Olsztynie[11]. W latach 1946–1948 służył w Ludowym Wojsku Polskim. Był członkiem PPR i PZPR, jednak okoliczności odejścia z partii w 1949 nie są znane[12].
Zmarł 20 grudnia 1987[13]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A41-2-25)[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zenon Jakubowski , Milicja Obywatelska 1944–1948, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 503, ISBN 83-01-07853-7, OCLC 21228153 [dostęp 2019-06-10] .
- ↑ a b c Bohdan Łukaszewicz: Polskie Stronnictwo Ludowe na Warmii i Mazurach w latach 1945–1947 Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, 1991, s. 30
- ↑ Stanisław Wroński , Polsko-Czechosłowackie braterstwo broni w Drugiej Wojnie Światowej, 1939–1945., Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960, s. 58, OCLC 21010234 [dostęp 2019-06-10] (pol.).
- ↑ Jakub Prawin , Tadeusz Baryła , Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina: wybór dokumentów: 1945 rok, Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, 1996, s. 76, OCLC 39477669 [dostęp 2019-06-10] (pol.).
- ↑ Tadeusz Walichnowski , Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944-1988: praca zbiorowa, Warszawa: Akademia Spraw Wewnętrznych, 1989, s. 26, OCLC 69577555 [dostęp 2019-06-10] (pol.).
- ↑ Marcin Kasprzycki , Oświadczenie kpt. Józefa Muniaka, funkcjonariusza Departamentu III Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”, 1 (7), Rzeszów: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2009 .
- ↑ Zbigniew Jerzy Hirsz , Ja, syn ludu polskiego… relacje i wspomnienia działaczy PPR, GL i AL, Lubelszczyzna 1942–1944, Źródła i Materiały do Dziejów Ruchu Oporu na Lubelszczyźnie (1939–1944): t. 4, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1964, s. 290, OCLC 246043653 [dostęp 2019-06-10] (pol.).
- ↑ Marek Jan Chodakiewicz , Piotr Gontarczyk , Leszek Żebrowski , Tajne oblicze GL-AL i PPR: dokumenty, t. 3, Warszawa: Burchard Edition, 1999, s. 207, 215, ISBN 83-904446-6-6, OCLC 37720084 [dostęp 2019-06-10] .
- ↑ Leszek Siemion , Lipiec 1944 r. na Lubelszczyźnie, „Rocznik Lubelski”, 7, Polskie Towarzystwo Historyczne – Oddział w Lublinie, 1964, s. 169, ISSN 0080-3510 .
- ↑ Robert Zapart , Sługa Boga i Ojczyzny, „Nasz Dziennik”, www.iap.pl, 9 grudnia 2006 [dostęp 2019-05-15] .
- ↑ Bożena Przyborowska , Historia Policji na terenie Warmii i Mazur, „Biuletyn Komendy Wojewódzkiej Policji w Olsztynie”, 3/2009, 2009, s. 17 .
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-05-15] (ang.).
- ↑ a b Lista pochowanych. Józef Pacyna-Głowacki. um.warszawa.pl. [dostęp 2019-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Członkowie Związku Młodzieży Wiejskiej RP Wici
- Członkowie Związku Walki Zbrojnej
- Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej
- Ofiary represji politycznych w II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podoficerowie II Rzeczypospolitej
- Politycy PPR
- Polscy żołnierze Brygad Międzynarodowych
- Polscy żołnierze partyzantki radzieckiej
- Urodzeni w 1906
- Zmarli w 1987
- Żołnierze Armii Krajowej
- Żołnierze Armii Ludowej
- Żołnierze Batalionów Chłopskich
- Żołnierze Gwardii Ludowej