Józef Sachs
| Data i miejsce urodzenia |
1869 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 kwietnia 1931 |
| Zawód, zajęcie |
kupiec, działacz społeczny, gospodarczy i oświatowy |
| Odznaczenia | |
 
| |
Józef Sachs (ur. 1869 w Łodzi, zm. 5 kwietnia 1931 tamże) – polski kupiec pochodzenia żydowskiego, działacz gospodarczy, działacz społeczny, działacz oświatowy w Łodzi.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył studia wyższe, posiadał tytuł naukowy doktora filozofii. Był właścicielem domu komisowo-agenturowego w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 107[1] oraz przedstawicielstwa towarzystwa ubezpieczeniowego „Ruski Lloyd”. Był członkiem komisji rewizyjnej Widzewskiej Manufaktury oraz Spółki Akcyjnej Wyrobów Bawełnianych Szai Rosenblatta.
W 1898 roku należał do organizatorów pogotowia ratunkowego w Łodzi (Towarzystwo Doraźnej Pomocy Lekarskiej, czyli łódzkie pogotowie ratunkowe – 3. na ziemiach polskich, 4. w Europie).
Był współzałożycielem i wieloletnim prezesem Towarzystwa Subiektów Handlowych, które w 1900 roku zostało przekształcone w Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Pracowników Handlowych.
Współorganizował szkolnictwo polskie w 1905 roku w Łodzi, był działaczem Polskiej Macierzy Szkolnej.
Był współzałożycielem w 1907 roku i członkiem zarządu Towarzystwa Wzajemnego Kredytu Łódzkich Kupców i Przemysłowców[2].
W wyborach do Rady Miejskiej w Łodzi, przeprowadzonych w styczniu 1917 roku, uzyskał mandat radnego, startując z listy Komitetu Wyborczego Żydów-Polaków[3][4]. W Polsce niepodległej kandydował w 1919 roku w wyborach do Sejmu Ustawodawczego, ale mandatu nie zdobył.
Był przewodniczącym Rady Szkoły Rzemiosł Żeńskiej dla Żydów w Łodzi.
W okresie międzywojennym był:
- prezesem Stowarzyszenia Kupców w Łodzi[1],
- wiceprezesem Izby Przemysłowo-Handlowej,
- założycielem i prezesem Stowarzyszenia Właścicieli Przedsiębiorstw Chemicznych[1],
- członkiem Stowarzyszenia Techników w Łodzi,
- członkiem zarządu Towarzystwa Szerzenia Pracy Zawodowej i Rolnej wśród Żydów ORT,
- członkiem zarządu Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Dobroczynności[5],
- członkiem Komisji Rewizyjnej Łódzkiego Towarzystwa Pielęgnowania Chorych „Bykur Cholim” (Uzdrowisko), prowadzącego sanatorium „Uzdrowisko” w podłódzkiej wsi Kały (ob. osiedle w północno-zachodniej części Bałut w obszarze SIM Kochanówka)[6],
- jednym z inicjatorów założenia Teatru Polskiego.
Mieszkał przy ul. Piotrkowskiej 85 w kamienicy wzniesionej w 1897 roku przez Edwarda Kindermanna[7][8].
Zmarł 5 kwietnia 1931 roku przeżywszy 62 lata[9][10][11].
Zarząd Stowarzyszenia Kupców m. Łodzi, którego był prezesem, podjął w czerwcu 1931 roku uchwałę w sprawie utworzenia biblioteki ekonomicznej jego imienia i powołał Komisję Biblioteczną, której przewodniczącym został Mieczysław Hertz, ówczesny prezes Stowarzyszenia Kupców.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 1931)
- Złoty Krzyż Zasługi (pośmiertnie, 9 listopada 1931) – za zasługi przy organizacji Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu[12]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Waldemar Borowski: Ulica Piotrkowska 107. [w:] Ulica Piotrkowska w Łodzi. Historia posesji w latach 1824–1939. piotrkowska-nr.pl > Zamenhofa (97–127) – Piotrkowska 107 [on-line]. Waldemar Borowski, brw.. [dostęp 2022-01-05].
- ↑ Informator m. Łodzi z kalendarzem 1920 ↓, s. 491 (PDF – 229).
- ↑ Goerne 1919 ↓, s. 81 (PDF – 83).
- ↑ Stawiszyńska 2016 ↓, s. 673.
- ↑ Informator m. Łodzi z kalendarzem 1920 ↓, s. 426 (PDF – 164).
- ↑ Informator m. Łodzi z kalendarzem 1920 ↓, s. 428–429 (PDF – 166–167).
- ↑ Informator m. Łodzi z kalendarzem 1920 ↓, s. 500 (PDF – 238).
- ↑ Waldemar Borowski: Ulica Piotrkowska 85. [w:] Ulica Piotrkowska w Łodzi. Historia posesji w latach 1824–1939. piotrkowska-nr.pl > A. Struga (65–95) – Piotrkowska 85 [on-line]. Waldemar Borowski, brw.. [dostęp 2022-01-05].
- ↑ „Głos Poranny” 1931 nr 94.
- ↑ „Głos Kupiectwa” 1935.
- ↑ „Kurier Łódzki” 1931 nr 4.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dział informacyjny. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na 1920 rok”. [Cz. 2]. Rok drugi, s. 426, 428–429, 491 (PDF – 164, 166–167, 229), luty 1920. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-05].
- Dzieje Żydów w Łodzi 1820–1944. Wybrane problemy. Pod redakcją Wiesława Pusia i Stanisława Liszewskiego Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1991, ISBN 83-7016-571-0.
- Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-05].
- Andrzej Kempa, Marek Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich i z Łodzią związanych tom I, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2001, s. 137, ISBN 83-87522-47-3, OCLC 749417234.
- Stefan Pytlas, Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864–1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1994, ISBN 83-7016-758-6, OCLC 830054300.
- Wiesław Puś, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793–1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2001, ISBN 83-7171-411-4, OCLC 830273491.
- Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 673. ISBN 978-83-65495-27-3.
- Strzałkowski Jacek, Artyści, obrazy i zbieracze w Łodzi do 1918 roku, Łódź 1991.
- Polscy działacze gospodarczy
- Polscy działacze oświatowi
- Polscy kupcy
- Ludzie kultury związani z Łodzią
- Przedsiębiorcy związani z Łodzią
- Radni Łodzi (Królestwo Kongresowe)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polscy Żydzi
- Ludzie urodzeni w Łodzi
- Urodzeni w 1869
- Zmarli w 1931