Przejdź do zawartości

Języki bantu J

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Języki bantu J – grupa geograficzna języków bantu używanych w Kenii, Tanzanii, Ugandzie i Demokratycznej Republice Konga[1], utworzona w klasyfikacji Tervuren i zaadaptowana przez J.F. Maho do klasyfikacji Guthriego[2][3].

Klasyfikacja

[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono klasyfikację języków bantu według J.F. Maho[4][3][a]. Klasyfikacja Ethnologue bazuje na klasyfikacji Guthriego, jednak odbiega od niej znacznie, m.in. stosuje inny kod – trzyliterowy oparty na ISO 639 i inaczej grupuje języki[2][5].

JD41 konjo – konzo
JD42 ndande – ndandi, kinande, włączając shu i yira
JD43 zob. D40
JD501 nyindu
JD502 yaka
JD51 hunde – kobi
JD52 haavu
JD53 shi – nyabungu
JD531 tembo
JD54 zob. D50
JD55 zob. D50
JD56 bwari – kabwari
JD61 rwanda – kinyarwanda
JD62 rundi – kirundi
JD63 fuliiro
JD631 vira – joba
JD64 subi – szubi, „sinja”
JD65 hangaza
JD66 ha – kiha
JD67 vinza
JE101 gungu
JE102 talinga-bwisi
JE103 ruli – luduuli
JE11 nyoro – kyopi
JE12 toro
JE121 hema
JE13/14 nkore-kiga
JE13 nyankole – nkole, (włączając hima?)
JE14 kiga – ciga
JE15 ganda – luganda
JE16 soga, włączając kenyi
JE17 gwere
JE18 zachodni nyala

JE10 – nowe języki:

JE10A runyakitara
JE21 nyambo – „karagwe”
JE22 haya
JE22A kyamutwara
JE22B bugabo
JE22C bukara
JE22D ziba – kiziba
JE22E hanja – ki(h)anja
JE22F hangiro – ihangiro
JE22G missenyi
JE221 rashi – kirashi
JE23 zinza – dzindza
JE24 kerewe
JE25 jita
JE251 kawya
JE252 kara – regi
JE253 ruri – rori
JE31 masaba
JE31a gisu
JE31b kisu
JE31c bukusu
JE31D syan
JE31E tachon – tatsoni
JE31F dadiri
JE31G buya
JE32 luhya
JE32a hanga – wanga
JE32b tsotso
JE32C marama
JE32D kisa
JE32E kabarasi – kabras
JE32F wschodni nyala
JE33 nyore
JE34 saamia
JE341 xaayo – khayo
JE342 marachi
JE343 songa
JE35 nyul – nyole

JE40 Języki ragoli-kuria (logooli-kuria)

[edytuj | edytuj kod]
JE401 ngurumi – ngoreme
JE402 ikizu
JE403 suba – włączając ivwang’ano, gase, kune, muulu, suuna i ngoe
JE404 shashi – sizaki
JE405 kabwa
JE406 singa † – cula
JE407 ware
JE41 logooli – ragoli
JE411 idaxo – itoxo
JE412 isuxa – isukha
JE413 tiriki
JE42 gusii – kisii
JE43 kuria – koria
JE431 simbiti
JE432 hacha
JE433 surwa
JE434 sweta
JE44 zanaki
JE45 ikoma – nata
JE46 zob. E40
  1. Maho zastosował następujący zapis kodu:
    • Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. A15C to nowy dialekt języka o kodzie A15, podczas gdy A15a i A15b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.
    • Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. A151 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie A15. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. A101 to nowy język w geograficznej grupie A10.
    • Nowe języki pidżynowe i języki kreolskie zostały oznaczone poprzez dodanie do kodu grupy geograficznej wielkiej litery alfabetu, np. A10A to język pidżynowy lub kreolski powstały na bazie języka w grupie A10.
    • Języki wymarłe oznaczono symbolem „†”.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), J, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2015-07-30] (ang.).
  2. a b Jouni Maho. The Bantu area: (towards clearing up) a mess. „Africa & Asia”, s. 40–49, 2001. 1. ISSN 1650-2019. (ang.). 
  3. a b Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04.
  4. Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
  5. About the Ethnologue. W: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig: Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International, 2015. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).