Przejdź do zawartości

Jaśminowiec wonny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaśminowiec wonny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

dereniowce

Rodzina

hortensjowate

Rodzaj

jaśminowiec

Gatunek

jaśminowiec wonny

Nazwa systematyczna
Philadelphus coronarius L.
Sp. pl. 1:470. 1753

Jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius L.[3]) – gatunek krzewu z rodziny hortensjowatych. Nieprawidłowo nazywany bywa jaśminem (jaśmin to zupełnie inny rodzaj roślin). Występuje w naturze w Turcji, na Wyspach Egejskich, w centralnych i północnych Włoszech i Austrii, aż po Kaukaz[4]; poza tym jest uprawiany i dziczejący w wielu krajach świata[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiat
Owoce
Pokrój
Krzew wysokości do 3 m, dość silnie rosnący, o sztywnych, wyprostowanych pędach i łukowato przewieszających się starszych gałęziach. Młode pędy szybko tracą owłosienie, starsze są czerwonobrunatne, a ich korowina łuszczy się[4].
Liście
Eliptyczne, zaostrzone, drobno ząbkowane, nagie (tylko na spodniej stronie występują kępki włosków na nerwach). Liście mają długość 4–8 cm i 6–11 par ząbków.
Kwiaty
Kwitnie na przełomie maja i czerwca, zwykle bardzo obficie. Ma dość duże, białokremowe kwiaty złożone z czterech nagich działek kielicha, czterech płatków korony, jednego słupka i licznych pręcików. Kwiaty, o średnicy 2,5–3,5 cm, mają silny przyjemny zapach.
Owoce
Owocami są czterokomorowe kuliste torebki, otwierające się czterema klapami. Dojrzewają w październiku. Zawierają liczne, małe, wydłużone nasiona[4].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna. Polecany przede wszystkim do parków i zieleni osiedlowej. Bardzo ceniony ze względu na silny zapach kwiatów[4] (nie wszystkie odmiany mają pachnące kwiaty). Jest mało wymagający w stosunku do gleby i bardzo wytrzymały na mrozy. Może rosnąć zarówno w słońcu, jak i w półcieniu. Najładniej prezentuje się sadzony pojedynczo lub w niewielkich grupach.

Odmiana 'Aureus'

Odmiany uprawne

[edytuj | edytuj kod]
  • ‘Aureus’ – wysokości 1,5 m, o małych liściach najpierw złocistożółtych, później zielonkawożółtych[4],
  • ‘Zeyheri’ – do 2,5 m wysokości, liście długości 5–10 cm, kwiaty białe, intensywnie pachnące[4],
  • ‘Nivalis’ – mieszaniec P. pubescens z P. coronarius, znany we Francji od 1841 roku. Kora pędów brunatna, łuszcząca się. Liście pod spodem nieco owłosione. Kwiaty białe, zebrane po 5-9 w grona, o średnicy 3–4 cm[6],
  • ‘Nivalis plenus’ – jeszcze jedna forma tego mieszańca o kwiatach pełnych[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
  3. Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39–91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  4. a b c d e f Jan Tykač: Krzewy ozdobne. Leksykon przyrody.. DELTA, 1990. ISBN 83-85817-11-5.
  5. Taxon:Philadelphus coronarius. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-03-01].
  6. a b Jaroslav Hofman: Krzewy ozdobne. Warszawa: PWRiL, 1971.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.