Jan Weryński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Weryński
Ilustracja
Jan Weryński (przed 1936)
Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1897
Mielec

Data śmierci

1940

Wiceprezydent Lwowa
Okres

od lat 30.
do 1939

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Weryński ps. „Oset”, „Stanisław Fałęcki” (ur. 6 lutego 1897 w Mielcu, zm. 1940) – polski działacz niepodległościowy, żołnierz Legionów i Wojska Polskiego, doktor prawa, urzędnik samorządowy, wiceprezydent Lwowa w II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Od lewej: Roman Dunin, Jan Weryński, Józef Ostrzycki, Jan Śmiechowski (1935)

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 6 lutego 1897 w Mielcu jako syn Piotra i Józefy z domu Jeż. W rodzinnym Mielcu uczył się w gimnazjum oraz zakładał tamtejszy oddział Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Był żołnierzem 1 pułku piechoty w składzie I Brygady i 5 pułku piechoty w składzie I i III Brygady. Brał udział w wielu bitwach wojny. Mianowany chorążym. Pod koniec 1917 zwolniony ze służby frontowej z uwagi na stan zdrowia. Następnie powrócił do Mielca, gdzie pracował w urzędzie starostwa powiatu mieleckiego. W 1918 był założycielem i komendantem mieleckiego oddziału Polskiej Organizacji Wojskowej, który u kresu wojny 1 listopada 1918 dokonał opanowania miasta. Następnie działał w ramach tworzenia struktur miasta pod względem wojskowym i cywilnym.

Został przyjęty do Wojska Polskiego, później zwolniony ze służby w marcu 1919. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i uzyskał w 1923 tytuł naukowy doktora. Wstąpił do służby samorządowej. Od 1924 był zatrudniony w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie, pracował na stanowisku referendarza. Pod koniec 1926 został mianowany urzędnikiem I kategorii w VIII stopniu służby[1], a na początku 1930 w II stopniu służby[2]. W 1929 został mianowany na urząd wiceprezydenta. W 1932 jako referendarz został zwolniony ze służby w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie z powodu przejścia do służby w dziale Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[3]. Później pełnił stanowisko wiceprezydenta Lwowa ponownie do kresu II Rzeczypospolitej w 1939. Stanowisko pełnił jako reprezentant mieszczaństwa[4]. W latach 30. pełnił stanowisko naczelnika Wydziału Personalnego w Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego[5][6][7]. Był członkiem władz oddziału lwowskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego. Pełnił funkcję prezesa zarządu Okręgu VI Związku Strzeleckiego we Lwowie[8], w 1933 był przewodniczącym Komitetu obchodu 25-lecia ZWC oraz Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego[9]. Był seniorem honorowym Polskiej Korporacji Akademickiej „Fidelia Leopoliensis”, założonej w 1930[10]. Pełnił funkcję I wiceprezesa zarządu okręgu Związku Legionistów Polskich we Lwowie[11][12]. W 1937 został wybrany wiceprezesem Związku Miast Małopolskich[13] i pełnił tę funkcję do 1939[14].

Działał w przygotowaniu obrony Lwowa 1939. Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Został zamordowany przez NKWD na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/2-25 oznaczony numerem 444, dosłownie określony jako Jan Wieryński)[15]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Ofiarami zbrodni katyńskiej dokonywanej na terenach ukraińskich zostali także inni wiceprezydenci Lwowa: Roman Dunin oraz dwaj zastępcy prezydenta Lwowa z lat 30. Stanisława Ostrowskiego, Wiktor Chajes i Franciszek Irzyk[4][16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”. Nr 12, s. 1, 15 grudnia 1926. 
  2. ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 1, s. 16, 20 stycznia 1930. 
  3. ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 6, s. 102, 15 kwietnia 1932. 
  4. ↑ a b Z Tadeuszem Krzyżewskim rozmawia Janusz M. Paluch. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2016-04-07].
  5. ↑ Tydzień Strzelca zapowiada się wspaniale. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 200 z 2 września 1932. 
  6. ↑ Z prac Obyw. Komitetu Organizacyjnego Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 220 z 25 września 1932. 
  7. ↑ a b Odznaczenie naczelnika Wydziału Personalnego w Kuratorium Lwowskim dr. Weryńskiego. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, nr 724 z 10 listopada 1934. 
  8. ↑ Żywiołowy odzew i opinie społeczeństwa po proklamacji Obozu Zjednoczenia Narodowego. „Wschód”. Nr 40, s. 5, 28 lutego 1937. 
  9. ↑ Komitet obchodu 25-lecia Z. W. C. oraz Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 262 z 23 września 1933. 
  10. ↑ Bronisław Haczewski. Korporacje akademickie. „Jednodniówka A. O. Z. S.”, s. 39, 19 marca 1932. Akademicki Oddział Związku Strzeleckiego. 
  11. ↑ Zjazd delegatów Związku Legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 54 z 7 marca 1935. 
  12. ↑ Związek Legionistów Polskich 1936-1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
  13. ↑ Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”. Nr 59, s. 11, 10 września 1937. 
  14. ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.
  15. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 104. [dostęp 2016-04-07].
  16. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 12, 33. [dostęp 2016-04-07].
  17. ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  18. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  19. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy samorządowej i społecznej”.
  20. ↑ Odznaczenia urzędników i działaczy społecznych we Lwowie. „Wschód”. Nr 77, s. 2, 10 marca 1938. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Weryński&oldid=69478361”