Jatrofa
| ||
 Jatropha podagrica | ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | różowe | |
| Rząd | malpigiowce | |
| Rodzina | wilczomleczowate | |
| Rodzaj | jatrofa | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Jatropha Linnaeus Sp. Pl. 1006. 1 Mai 1753[2] | ||
| Typ nomenklatoryczny | ||
| J. gossypiifolia L.[2] | ||
| Synonimy | ||
| ||
Jatrofa (Jatropha L.) – rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych. Obejmuje co najmniej 190 gatunków[4]. Większość z nich rośnie na kontynentach amerykańskich – od południowej części USA poprzez Amerykę Środkową po Południową. Około 70 gatunków rośnie dziko w Afryce. Liczne gatunki z tego rodzaju zostały szeroko rozprzestrzenione w strefie międzyzwrotnikowej[5][6]. Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne (zwłaszcza J. integerrima, J. multifida, J. podagrica, J. curcas, J. gossypiifolia). Jatrofa przeczyszczająca jest szeroko uprawiana dla nasion, z których wytwarza się biodiesel, a poza tym są one spożywane po upieczeniu. Ten gatunek i liczne pozostałe są wykorzystywane lub badane pod kątem wykorzystania w lecznictwie[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Rośliny zielne, półkrzewy, krzewy i drzewa. Pędy pokryte są włoskami nierozgałęzionymi, czasem gruczołowatymi lub są nagie. Zawierają sok mleczny bezbarwny, biały, żółty lub czerwony[6].
- Liście
- Skrętoległe, wsparte całobrzegimi lub szczeciniastymi przylistkami. Blaszka pojedyncza, wcinana lub podzielona, zwykle dłoniasto, rzadziej pierzaście[5][6].
- Kwiaty
- Pojedyncze lub częściej zebrane w szczytowe lub kątowe kwiatostany wierzchotkowate lub w pęczkach, z kwiatami żeńskimi na skraju i kwiatami żeńskimi w centrum kwiatostanu. Kwiaty z kielichem składającym się z 5 działek, wolnych lub zrośniętych do połowy. Korona składa się z 5 płatków wolnych lub zrośniętych w różnym stopniu, barwy zielonkawej, białej, żółtawej, pomarańczowej, różowej, czerwonej do fioletowej, także kwiaty dwukolorowe. W kwiatach męskich znajdują się miodniki oraz 8 lub 10 pręcików w dwóch okółkach. Kwiaty żeńskie zawierają czasem prątniczki i zawsze zalążnię z 1 do 3 owocolistków z analogiczną liczbą szyjek słupka, na szczycie zwykle dwudzielnych[6].
- Owoce
- Mięsiste torebki zawierające kulistawe lub eliptyczne nasiona, czasem z osnówką[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_9378.jpg)
.jpg)
W obrębie rodziny wilczomleczowatych rodzaj należy do podrodziny Crotonoideae i plemienia Jatropheae[3].
- Wykaz gatunków[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2017-02-20].
- ↑ a b Jatropha. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-20].
- ↑ a b Genus: Jatropha L.. W: U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-20].
- ↑ a b Jatropha. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-20].
- ↑ a b Bingtao Li, Michael G. Gilbert: Jatropha Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].
- ↑ a b c d e f Bijan Dehgan: Jatropha Linnaeus. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].