Jezioro Długie (powiat międzyrzecki)
52°28′03″N 15°27′17″E/52,467500 15,454722
 Jezioro Długie widok z powietrza | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
41,3 m n.p.m. |
| Wyspy |
1 |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
88,5–95,5 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
6550 m |
| Objętość |
7171,2 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa jakości wody |
V (2019) |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające |
Jeziorna |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego  | |
Położenie na mapie gminy Bledzew  | |
| 52°28′03″N 15°27′17″E/52,467500 15,454722
| |
Jezioro Długie – jezioro w Polsce położone w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Bledzew na Bruździe Zbąszyńskiej.
Położenie i opis
[edytuj | edytuj kod]Jezioro położone jest w zachodniej części powiatu międzyrzeckiego, na terenie Bruzdy Zbąszyńskiej[1]. Jego południowym brzegiem przebiega granica gminy Międzyrzecz z gminą Bledzew[2]. Północna część jeziora, otoczona jest lasami, południowa w przeważającej części sąsiaduje z terenami uprawnymi. Brzegi jeziora zajmuje prawie w całości pas szuwarów. Dno zbiornika jak i linia brzegowa są urozmaicone. W północnej części akwenu znajduje się niewielka wyspa. Nad południowym brzegiem jeziora znajduje się przysiółek wsi Gorzyca – Zamostowo[3]. Przez jezioro, z południa na północ, przepływa rzeka Jeziorna. Szerokość cieku pozwala na swobodny dostęp zarówno do położonego na południe jeziora Kursko jak i położonego na północ jeziora Chycina[3].
Hydronimia
[edytuj | edytuj kod]Jezioro pojawia się w źródłach w 1482 roku – początkowo jako Dlugyeyeszoro, a następnie: Dlugie (1565), Długie (1576), Lange S. (1845), Langer See (1931, 1938), Gęgory (1955)[4][5]. Obecna nazwa została wprowadzona urzędowo 17 września 1949 roku[6]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową jeziora podaje Długie, jednocześnie wymienia nazwę rozróżniającą: Gęgory[7]. Według spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Jezioro Długie[8].
Morfometria
[edytuj | edytuj kod]Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 95,5 ha[9], natomiast A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 88,5 ha[10]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 90 ha[11].
Średnia głębokość zbiornika wodnego to 7,5 m, a maksymalna – 13,3 m. Objętość jeziora wynosi 7171,2 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 2150 m, a szerokość 920 m. Długość linii brzegowej wynosi 6550 m[9].
Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1996) lustro wody znajduje się na wysokości 41,3 m n.p.m.[9], natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 41,2 m n.p.m.[2]
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni dziewiątego poziomu Zlewnia jez. Długiego[12]. Identyfikator MPHP to 187895277[12].
Zagospodarowanie
[edytuj | edytuj kod]W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW10382[12]. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jeziora Długiego, Kursko oraz Młyńskiego (Obwód rybacki Jeziora Długie na cieku Struga Jeziorna – Nr 3)[13]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi Gospodarstwo Rybackie Międzyrzecz[14].
Jezioro pełni również funkcje rekreacyjne. Nad jego brzegami w 2000 roku zlokalizowana była niewielka liczba domków letniskowych[15]. Istnienie szerokiego dopływu i odpływu sprawia, że przez zbiornik wiodą lokalne szlaki kajakowe[16].
Czystość wód i ochrona środowiska
[edytuj | edytuj kod]Na przełomie lat 80. i 90. XX w. jezioro mieściło się w II klasie czystości, jednak kolejne badania wskazywały na stopniowe pogarszanie się badanych wskaźników[17]. Podczas badań w 2000 roku wody jeziora zostały zaliczone do III klasy. Obniżenie klasy czystości wód wynikało ze wzrostu stężenia fosforu całkowitego, fosforanów, azotu mineralnego i chlorofilu A[15].
Badania z 2019 roku zaliczyły wody jeziora do wód o złym stanie ekologicznym, co odpowiada V klasie jakości. Wskaźnikiem, który zadecydował o piątej klasie, był stan makrofitów, podczas gdy stan makrozoobentosu i fitobentosu oceniono jako umiarkowany, a stan fitoplanktonu jako dobry. W tym samym roku stan chemiczny wód określono jako poniżej dobrego, elementami przekraczającym normę były zawartość PBDE oraz heptachloru w tkankach ryb. Przeźroczystość wód została określona na 0,8 metra[18].
Jezioro Długie zostało zakwalifikowane jako podatne na degradujące wpływy zewnętrzne, w związku z czym zostało zaliczone do III kategorii podatności na degradację. Oznacza to, że jest to jezioro o słabych warunkach naturalnych. Negatywny wpływ na ten wskaźnik mają niewielka głębokość średnia, niski wskaźnik stratyfikacji termicznej, niski współczynnik Schindlera, duży procent wymiany wód w ciągu roku (220%) oraz położenie akwenu w zróżnicowanym otoczeniu pól uprawnych i lasów[17].
Jezioro znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu o nazwie Dolina Obry[19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 176-177, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2022-04-02].
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-01-04].
- ↑ a b Leszek Klessa i inni, Życie jezior: praca zbiorowa, Krystyna Kamińska (red.), Przyroda Województwa Gorzowskiego, Gorzów Wielkopolski: Klub Działalności Podwodnej LOK [Ligi Obrony Kraju] "Marlin" : na zlec. Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 1996, s. 59-60, ISBN 978-83-905760-1-5 [dostęp 2023-09-18].
- ↑ Tempel, Meßtischblatt nr. 3558, 1:25 000, 1938
- ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Jezioro Długie [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2023-12-11].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 17 września 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 76, poz. 947, s. 10)
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 24067
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 60, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 46-47, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 541. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Długie. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
- ↑ a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-01-04].
- ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2022 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-01-04].
- ↑ Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o Międzyrzecz, Jeziora udostępnione do wędkowania [online], gryba.pl [dostęp 2024-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-29].
- ↑ a b Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Jezioro Długie [online], gorzow.pios.gov.pl, 12 lutego 2012 [dostęp 2024-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-12].
- ↑ Chycina - Zespół jezior Kursko, Długie, Chycina, zalew Bledzewski – szlak kajakowy [online], polskaniezwykla.pl, 29 grudnia 2019 [dostęp 2024-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-29].
- ↑ a b Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, Stan czystości jezior województwa gorzowskiego w latach 1993-1997, Marzena Szenfeld (red.), 1998, s. 136-137, ISBN 83-7217-028-2 (pol.).
- ↑ Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2024-01-04].
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar chronionego krajobrazu – Dolina Obry [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-01-04].