Lubinieckie
52°15′47″N 15°35′18″E/52,263056 15,588333
 Widok na jezioro z powietrza | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
72,6[1] m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
67,5–79,4 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
7800 m |
| Objętość |
1981,3 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa jakości wody |
V (2021) |
| Rzeki zasilające |
Pławnica |
| Rzeki wypływające | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Świebodzin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego  | |
| 52°15′47″N 15°35′18″E/52,263056 15,588333
| |
Lubinieckie – jezioro rynnowe w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Świebodzin, na Pojezierzu Łagowskim, w pobliżu Świebodzina. Jezioro jest silnie zanieczyszczone, do jego złego stanu ekologicznego, przyczynił się fakt odbierania przez lata ścieków z pobliskiego Świebodzina.
Położenie i opis
[edytuj | edytuj kod]Jezioro Lubinieckie położone jest w środkowej części powiatu świebodzińskiego, niedaleko wschodnich granic Świebodzina. Jezioro znajduje się na terenie Pojezierza Łagowskiego[2]. Akwen posiada charakterystyczny dla jezior rynnowych wydłużony kształt, w tym przypadku południowy brzeg graniczy ze Świebodzinem i Grodziszczem, a północny z położoną około 3 km na północ Rzeczycą[3][4]. Misa jeziorna nie jest znacząco rozbudowana. Brzegi jeziora porośnięte są krzewami, a północny brzeg również lasami liściastymi. Jezioro w przeważającej części otoczone jest użytkami zielonymi oraz gruntami ornymi[5]. Do jeziora wpada struga Pławnica, a nadmiar wód odprowadzany jest na wschód strugą Lubinica, która stanowi dolny bieg Pławnicy[6][7].
Hydronimia
[edytuj | edytuj kod]Jezioro pojawia się w źródłach w 1689 roku jako Der Schwibusische-See, a następnie Schwiebuser Schloß-See (1802)[8]. Następnie aż do 1945 roku jezioro nazywane było Merzdorfer See[9]. 17 września 1949 roku wprowadzono nazwę Lubinickie[10]. Obecnie państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową jeziora podaje Lubinieckie, jednocześnie wymienia nazwy oboczne: Jezioro Lubinieckie oraz Jezioro Poznańskie[11]. Według spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Jezioro Lubinieckie[12].
Morfometria
[edytuj | edytuj kod]Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 79,4 ha[1]. Natomiast A. Choiński określił poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000 wielkość jeziora na 67,5 ha[13]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 70 ha[14].
Średnia głębokość zbiornika wodnego to 2,5 m, a maksymalna – 5,9 m. Objętość jeziora wynosi 1981,3 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 3300 m, a szerokość 350 m. Długość linii brzegowej wynosi 7800 m[1].
Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1996) oraz numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 72,6 m n.p.m.[1][3]
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski jezioro leży na terenie zlewni szóstego poziomu Zlewnia jez. Lubinieckiego[15]. Identyfikator MPHP to 156823[15].
Zagospodarowanie
[edytuj | edytuj kod]W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW10033[15]. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jeziora Lubinieckiego oraz wody strugi Lubinica aż do brzegu rzeki Gniła Obra (Obwód rybacki Jezioro Lubinickie na rzece Lubinica nr 3)[16]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi państwowe Gospodarstwo Rybackie w Zbąszyniu[17].
Czystość wód i ochrona środowiska
[edytuj | edytuj kod]Jezioro Lubinieckie jest bardzo zanieczyszczonym zbiornikiem, głównie z powodu zmagazynowanych w okolicach jego dopływu osadów ze ścieków pochodzących z czasów przed zbudowaniem oczyszczalni ścieków dla Świebodzina[5][18][19]. Badania prowadzone od lat 50. XX wieku wykazywały stałe pogarszanie się czystości jeziora. Powodem takiego stanu rzeczy był fakt, że jezioro – podobnie jak pobliskie jezioro Zamecko – pełniło funkcję osadnika ścieków dla pobliskiego Świebodzina. W latach 70. stwierdzono całkowite wymarcie ichtiofauny[5]. Dalszą degradację jeziora powstrzymało wybudowanie i stopniowe unowocześnianie zlokalizowanej w jego pobliżu oczyszczalni ścieków[5]. Obecnie następuje powolna poprawa jakości wód jeziora, w związku z czym zaczyna być ono wykorzystywane przez okolicznych wędkarzy i gospodarstwo rybackie[20][21].
Badania z 2015 roku zaliczyły wody jeziora do V klasy jakości, natomiast badania z 2018 roku wykazały poprawę i sklasyfikowały jakość wód do IV klasy. Przeźroczystość wód jeziora w 2018 roku wynosiła 0,7 metra[20][22]. W 2021 roku ponownie przeprowadzono badania jeziora, zaliczając jego wody do V klasy jakości, przeźroczystość wód wynosiła 0,5 metra[23]. Zły stan ekologiczny wód w 2021 roku był warunkowany stanem makrofitów, podczas gdy stan fitoplanktonu, makrozoobentosu oceniono jako słaby, a stan fitobentosu oraz ichtiofauny jako umiarkowany[23]. W tym samym roku stan chemiczny wód określono jako poniżej dobrego, elementami przekraczającymi normę była zawartość PBDE w tkankach ryb oraz benzo(a)pirenu w wodzie[23].
Jezioro Lubinieckie w wyniku badań z 1992 roku zostało zakwalifikowane jako bardzo narażone na degradujące wpływy zewnętrzne, w związku z czym zostało zaliczone do jezior pozaklasowych pod tym względem. Powodem tego jest nieduża objętość epilimnionu, bardzo wysoki procent wymiany wód w ciągu roku, mała objętość w porównaniu do długości linii brzegowej, niewielka głębokość średnia oraz brak stratyfikacji termicznej wód[19].
Jezioro nie jest objęte żadną formą ochrony przyrody[24].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 20-21, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski: praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 125–126, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2023-03-30].
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2023-09-21].
- ↑ Gmina Świebodzin, Zasoby wodne Gminy Świebodzin [online], bip.swiebodzin.eu [dostęp 2023-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2023-02-01].
- ↑ a b c d Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Komunikat o jakości wód jeziora Lubinieckie w 1992 roku [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-03].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 102344
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 70259
- ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Jezioro Lubinieckie [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2023-09-21].
- ↑ Schwiebus, Meßtischblatt nr. 3759, 1:25 000, 1933.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 17 września 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 76, poz. 947, s. 11).
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 70261
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 181, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 550. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Jezioro Lubinieckie. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
- ↑ a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2023-03-19].
- ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2022 [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-03-20].
- ↑ Wody GR Zbąszyń w okolicach Świebodzina, Gospodarstwo Rybackie Zbąszyń Sp. z o.o. [dostęp 2022-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-30].
- ↑ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Ocena stanu czystości wód na podstawie badań wiosennych z 22-04-1992 i letnich z 17-09-1992 [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
- ↑ a b Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Ocena podatności na degradację (1992) [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-21].
- ↑ a b Ocena jednolitych części wód powierzchniowych rzecznych i jeziornych w województwie lubuskim za rok 2011-2016 [online], www.zgora.pios.gov.pl, 26 grudnia 2017 [dostęp 2021-07-07].
- ↑ Gazeta Lubuska, Połów na jeziorze Lubienieckim. Niektóre tołpygi ważyły ponad 30 kg! (zdjęcia) [online], gazetalubuska.pl, 4 kwietnia 2015 [dostęp 2023-03-22] (pol.).
- ↑ Ocena jednolitych części wód powierzchniowych rzecznych i jeziornych w województwie lubuskim za rok 2018 [online], www.zgora.pios.gov.pl, 22 maja 2019 [dostęp 2021-07-07].
- ↑ a b c Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2023-02-09].
- ↑ Geoserwis GDOŚ, Mapa interaktywna [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2023-03-22].