Jezioro Wierzchucińskie Duże
Położenie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Region | |
Morfometria | |
Powierzchnia |
0,49 km² |
Wymiary • max długość • max szerokość |
|
Głębokość • średnia • maksymalna |
|
Hydrologia | |
Rzeki zasilające | |
Rzeki wypływające | |
Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Sicienko | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego | |
53°15′26″N 17°46′08″E/53,257222 17,768889 |
Jezioro Wierzchucińskie Duże – jezioro rynnowe w Polsce, położone w zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie bydgoskim, w gminie Sicienko.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jezioro położone jest w południowo-wschodniej części mezoregionu Pojezierza Południowokrajeńskiego[1], około 15 km na północny zachód od granic miasta Bydgoszczy, w południowej części rynny jezior byszewskich, ciągnącej się na kierunku północny-wschód – południowy zachód na długości 27 km.
Dno rynny polodowcowej leży na wysokości 70 m n.p.m., zaś kulminacje otaczającej akwen wysoczyzny morenowej Pojezierza Południowokrajeńskiego osiągają 120 m n.p.m.
Przez jezioro przepływa rzeka Krówka, która odwadnia zlewnię całkowitą jeziora i jest jednocześnie prawym dopływem Brdy. W okresie wiosennym jezioro zasilają ponadto trzy niewielkie cieki okresowe.
Jezioro spełnia głównie funkcję rekreacyjną dla mieszkańców okolicznych terenów oraz miasta Bydgoszczy. W mniejszym stopniu zaspokaja ono potrzeby wodne ludności (ujęcia irygacyjne na potrzeby ogrodów działkowych w Prosperowie i Wierzchucinku) oraz rybackie. Odpływ z jeziora jest regulowany zastawką, co umożliwia retencję wód.
Nad brzegami jeziora funkcjonują trzy plaże, wszystkie wyposażone w pomost i jedna w wypożyczalnię sprzętu wodnego. Są one zlokalizowane po południowo-wschodniej stronie jeziora (2) oraz jedna części północnej.
Zlewnia[edytuj | edytuj kod]
Zlewnia całkowita jeziora wynosi 142,3 km² i zajmuje przede wszystkim obszary wysoczyzny morenowej położonej na północ od akwenu. Na obszarze tym 2/3 powierzchni zajmują grunty orne, 15% lasy i 14% użytki zielone.
W zlewni bezpośredniej jeziora występuje liczna zabudowa rekreacyjna w postaci ogrodów działkowych (ok. 250) i budownictwa jednorodzinnego. W okresie letnim i podczas weekendów nad brzegami jeziora wypoczywa ok. 10 tys. osób. Jeden z kompleksów zabudowy letniskowej znajduje się przy południowym brzegu jeziora.
Jakość wód[edytuj | edytuj kod]
Jezioro Wierzchucińskie Duże charakteryzuje się II stopniem podatności wód na degradację, co oznacza średnią odporność na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Do niekorzystnych cech zlewniowych jeziora należy przede wszystkim sposób użytkowania terenu z dominującą gospodarką rolną. Natomiast cechami korzystnymi są: duża głębokość i objętość wód oraz strome brzegi, które powodują, że niewielka jest strefa kontaktu litoralu z wodami epilimnionu co zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się substancji podrywanych z dna w czasie stagnacji wód.
W 2002 r. odnotowano II klasę czystości wód, na pograniczu z klasą III. Klasie II opowiada również dość duża przeźroczystość wód jeziora. Najsłabiej wypadł poziom azotanów i fosforanów, co jest wynikiem spływów powierzchniowych. W okresie od 1993 r., kiedy przeprowadzono badanie monitoringowe, jakość wód uległa nieznacznej poprawie.
Typ troficzny[edytuj | edytuj kod]
Jezioro Wierzchucińskie Duże reprezentuje typ przejściowy między mezotrofią, a mezo-eutrofią.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jezior Byszewskich
- Jezioro Wierzchucińskie Małe
- Jezioro Słupowskie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Makarewicz Jakub: Stan czystości jezior: Wierzchucińskiego Dużego i Wierzchucińskiego Małego na podstawie badań monitoringowych w 2002 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. 2003