John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1963 |
| Data premiery |
16 listopada 1964 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
85 minut |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Bruce Herschensohn |
| Główne role |
Gregory Peck (narrator) |
| Muzyka |
Bruce Herschensohn |
| Produkcja | |
| Dystrybucja | |
John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums – amerykański film dokumentalny z 1964 w reżyserii Bruce’a Herschensohna (który napisał również scenariusz i skomponował muzykę), będący hołdem upamiętniającym 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego, zamordowanego w wyniku zamachu z 1963. Produkcją filmu zajęła się United States Information Agency (USIA), a rolę producenta pełnił George Stevens Jr. W roli narratora wystąpił Gregory Peck, z kolei za dystrybucję odpowiadali Joseph E. Levine i Embassy Pictures.
W 2013 film ukazał się na DVD, wydanym przez Warner Home Video. Rok później dokument został zachowany przez Academy Film Archive we współpracy z Warner Bros.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Dokument John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums – napisany i wyreżyserowany przez Bruce’a Herschensohna – jest hołdem złożonym 35. prezydentowi Stanów Zjednoczonych, Johnowi F. Kennedy’emu. Koncentruje się przede wszystkim na sprawach zagranicznych; ukazuje „twarze Nowej Granicy” poprzez sześć kluczowych tematów prezydentury Kennedy’ego – Korpus Pokoju, dążenie do praw obywatelskich (ustawa Civil Rights Act of 1964), kryzys kubański, zaangażowanie w Berlinie, eksploracja kosmosu i sojusz dla Postępu[1].
Film wykorzystuje ekran podzielony na sześć części oraz ukazuje zmarłego prezydenta poruszającego każdy ze wspomnianych tematów, a do przedstawienia omawianego problemu wykorzystuje materiały archiwalne United States Information Agency (USIA). Sceny z życia osobistego Kennedy’ego przeplatają się z wystąpieniami publicznymi (wiele z nich za granicą). Jak napisał Gerald Molyneaux, „co najbardziej dramatyczne, film kontrastuje jego życie [ang. Years of Lightning] ze scenami pogrzebu [ang. Day of Drums]”[1].
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
Dokument powstał dla United States Information Agency (USIA). Jej ówczesny szef, Edward R. Murrow, 23 listopada 1963 otrzymał propozycję realizacji filmu od George’a Stevensa Jr., piastującego stanowisko szefa działu filmów w USIA. Tego dnia ekipy filmowe rozpoczęły zdjęcia w 14 krajach, aby uchwycić reakcję świata na śmierć prezydenta. Materiał rozwinął się w kompleksowe spojrzenie na administrację 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Był to pierwszy pełnometrażowy film USIA. Zarejestrowano go na taśmie 35 mm[2]. Według Gary’ego Fishgalla Murrow zaproponował krótki, dziesięciominutowy portret nowego prezydenta, Lyndona B. Johnsona, by zyskać jego poparcie dla filmu o Kennedym[a][5].
W roli narratora wystąpił Gregory Peck (był on zaproszony, wraz częścią społeczności filmowej na lunch u Kennedy’ego do Białego Domu w Waszyngtonie 10 grudnia, który nie doszedł do skutku z powodu śmierci prezydenta w wyniku zamachu z 22 listopada)[5].
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Premiera i recenzje[edytuj | edytuj kod]
Premiera dokumentu, w obecności publiczności złożonej z dyplomatów, krytyków i urzędników rządowych, miała miejsce 16 listopada 1964 w audytorium amerykańskiego Departamentu Stanu. Tego samego dnia pokazy odbyły się w Rzymie, Bejrucie i Meksyku[6]. Na filipińskiej premierze w Rizal Theater w Makati udział wzięła ówczesna pierwsza dama kraju Eva Macapagal[7]. Caroline Kennedy, córka prezydenta, przyznała, że jest to ulubiony dokument o jej ojcu. Film doczekał się dystrybucji w 124 krajach[2].
Zgodnie z obowiązującym w owym czasie prawem, filmy USIA nie mogły być pokazywane w kraju – by uniknąć jakichkolwiek pozorów stronniczości politycznej oraz uchronić USIA od krajowej propagandy[1]. Wobec nacisków ze strony obywateli amerykańskich, którzy w licznie wysyłanych petycjach upominali się o prawo możliwości obejrzenia dokumentu, Kongres podjął decyzję o odstąpieniu od wspomnianego rozporządzenia i film trafił na tamtejszy rynek wiosną 1966 (do kin wszedł 10 kwietnia, a za jego dystrybucję odpowiadali Joseph E. Levine i Embassy Pictures[2]). Cały dochód przeznaczono na rzecz nowo powstałego John F. Kennedy Center for the Performing Arts w Waszyngtonie[4], co było warunkiem postawionym przez Kongres[1]. Przed pokazem w paryskim Théâtre des Champs Élysées, dokument był prezentowany na europejskich festiwalach w Cannes i w San Sebastián[1].
Dokument Herschensohna uzyskał entuzjastyczne recenzje prasowe od krytyków; Bosley Crowther z „The New York Timesa” określił go „wspaniałym hołdem filmowym”[4], zaznaczając „poruszającą barwę głosu pana Kennedy’ego w kluczowych fragmentach jego przemówień”. Jak podkreślał, „przeplatają się one z narracją, którą wypowiada Gregory Peck, dzięki czemu całość komponuje się z muzyką, naturalnymi dźwiękami i natarczywymi uderzeniami bębnów, które dopełniają wspaniałą ścieżkę dźwiękową”[1]. „Variety” – w recenzji z 22 czerwca – pisał: „film czasami jest archaiczny, pompatyczny lub nawet zbyt oczywisty w swoim komentarzu. Ale w przemówieniu, dobrze wygłoszonym przez Gregory’ego Pecka, jest wystarczająco kruchej ostrości, aby było to wystarczające”[1].
12 listopada film, w odrestaurowanej wersji, ukazał się na DVD, wydanym przez Warner Home Video. Został także opublikowany w ramach JFK 50 Year Commemorative Ultimate Collector’s Edition. Odnosząc się do nowego wydania, Stevens przyznał: „wierzę, że żywe i dramatyczne, kolorowe obrazy JFK na taśmie 35 mm pozwolą temu i przyszłym pokoleniom na nowo zrozumieć osobowość Kennedy’ego. W tym filmie ożywa”[2].
| „Uratowanie tego zapisu historii Ameryki było możliwe dzięki hojnemu darowi od HBO. Warner Bros., John F. Kennedy Center, Archiwum Narodowe oraz Akademia Sztuki i Nauki Filmowej współpracowały, aby ocalić to dzieło, które w przeciwnym razie zostałoby utracone na zawsze.” – George Stevens Jr.[2]
|
W 2014 dokument został zachowany przez Academy Film Archive we współpracy z Warner Bros.[8] W tym samym roku – z okazji przypadającej 50. rocznicy premiery, władze National Museum of American History przeprowadziły projekcję filmu w Warner Bros. Theater, która miała miejsce 22 listopada[9].
Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]
W 1967 organizacja non-profit National Board of Review (NBR) uznała go za jeden z dziesięciu najlepszych filmów roku (7. miejsce)[10].
| Rok ceremonii | Nagroda | Kategoria | Odbiorcy i nominowani | Wynik | Źródło |
|---|---|---|---|---|---|
| 1967 | National Board of Review | 10 najlepszych filmów | John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums | 7. miejsce | [10] |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Film A President’s Country wprowadzono do kin w 1966. W roli narratora wystąpił Peck[3]. Za swoje usługi dla USIA nie otrzymał zapłaty. W przypadku filmu o Kennedym dostał w ramach podziękowania 16-milimetrową odbitkę zdjęcia oraz wydany przez rząd trzytomowy zbiór publicznych dokumentów Kennedy'ego[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Molyneaux 1995 ↓, s. 164.
- ↑ a b c d e „John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums” Restored and Remastered Version of Renowned Documentary to be Released on DVD November 12. Warner Bros. Home Entertainment. [dostęp 2023-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-05)]. (ang.).
- ↑ Molyneaux 1995 ↓, s. 42, 166; Fishgall 2002 ↓, s. 257.
- ↑ a b c Fishgall 2002 ↓, s. 246.
- ↑ a b Fishgall 2002 ↓, s. 245.
- ↑ Fishgall 2002 ↓, s. 245–246.
- ↑ News from the Music Capitals of the World. „Billboard”, s. 12, 6 grudnia 1964. ISSN 0006-2510.
- ↑ Preserved Projects. Academy Film Archive. [dostęp 2023-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-05)]. (ang.).
- ↑ John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums (1964). National Museum of American History. [dostęp 2023-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-15)]. (ang.).
- ↑ a b National Board of Review of Motion Pictures: Awards for 1966. National Board of Review. [dostęp 2023-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gary Fishgall: Gregory Peck: A Biography. Simon & Schuster, 2002. ISBN 0-684-85290-X. (ang.).
- Gerard Molyneaux: Gregory Peck: A Bio-bibliography. Greenwood Publishing Group, 1995. ISBN 978-0412605901. (ang.).