Józef Płoszko

Józef Płoszko

Data urodzenia	1867
Data śmierci	1931
Zawód, zajęcie	architekt

Józef Płoszko, Иосиф (Юзеф) Плошко, İosif Ploşko (ur. 1867 w Warszawie, zm. 1931) – polski architekt, przez większą część życia czynny w Baku (Azerbejdżan).

Życiorys

Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, a następnie w Petersburskim Instytucie Inżynierii Cywilnej. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Kijowie. Z inicjatywy Józefa Gosławskiego (1865-1904), architekta miejskiego w Baku, przybył tam, by objąć stanowisko architekta jednej z dzielnic tego miasta. W Baku Józef Płoszko spotkał kolegów ze studiów w Petersburgu – m.in. Kazimierza Skórewicza.

Oprócz pracy na urzędzie architekta dzielnicowego zajął się projektowaniem. Zgodnie z życzeniami klientów, jego projekty reprezentowały różne style historyczne. Jedną z pierwszych realizacji była Ismalija, obecnie siedziba Azerbejdżańskiej Akademii Nauk.

Oprócz Baku działał również w Władykaukazie, gdzie zrealizował meczet, ufundowany przez przedsiębiorcę naftowego Murtuza Muchtarowa, ukończony w 1908.

Józef Płoszko wzniósł w Baku w latach 1908-1914 również kościół katolicki pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, ufundowany głównie przez miejscową Polonię, m.in. rodzinę Rylskich oraz przedsiębiorcę i filantropa Witolda Zglenickiego. Kościół został zburzony w 1938.

W latach 1911-1912 zrealizował pałac Muchtarowa w stylu francuskiego gotyku z centralną wieżą. Na życzenie właściciela wnętrza zostały zaprojektowane w różnych stylach historycznych, niezgodnych z wyglądem elewacji budynku. W latach 1910-1912 powstał pałacyk Kerbałai Israfiła Hadżijewa. W odróżnieniu od innych budowli Płoszki ten obiekt powstał w stylu czystej secesji.

Dla Polaków – braci Rylskich Płoszko stworzył w 1912 czterokondygnacyjną kamienicę utrzymaną w stylu architektury islamu. W tym budynku Stefan Rylski kierował po 1917 polskim przedstawicielstwem konsularnym.

Przed wybuchem I wojny światowej Józef Płoszko zdążył zrealizować sześcio-kondygnacyjny hotel „Nowa Europa” w konstrukcji żelbetowego szkieletu.

W latach dwudziestych XX wieku Józef Płoszko nadal projektował w Baku. W 1925 wyjechał do Warszawy, potem do Paryża.

Galeria

• Budynki zaprojektowane przez Józefa Płoszkę
• 
  Pałac Ismailija w Baku
• 
  "Pałac Szczęścia" w Baku
• 
  Dom Nagijewa w Baku
• 
  Meczet Muchtarowa we Władykaukazie
• 
  Dom Kerbalayi Israfila Hadżijewa
• 
  Dom Musy Nagijewa
• 
  Czterokondygnacyjna kamienica przy ulicy Nizami
• 
  Hotel “Nowa Europa”
• 
  Kościół katolicki Niepokalanego Poczęcia w Baku (zburzony)
• 
  Teatr kukiełkowy w Baku
• 
  Dom braci Rylskich przy ul. Policyjnej 11, b. siedziba polskiego przedstawicielstwa konsularnego w Baku (1917-1920)

Bibliografia

• Polonia Baku
• Dom Rylskich w Baku (siedziba pierwszego konsulatu RP), zaprojektowany przez J. Płoszko. Film Ambasady RP w Baku.
• Teatr Kukiełkowy w Baku, zaprojektowany przez J. Płoszkę. Film Ambasady RP w Baku.