Józefina Rogosz-Walewska

Józefina Rogosz-Walewska
Data i miejsce urodzenia	12 sierpnia 1884 ; Nowe Sioło
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1968 ; Kraków
Zawód, zajęcie	polska aktorka i pisarka

Józefina Alicja Rogosz-Walewska h. Ostoja, znana także jako Józefina Colonna-Walewska^[1], primo voto Rogosz-Zagórska, secundo voto Rogosz-Pieńkowska (ur. 12 sierpnia 1884 w Nowym Siole pod Stryjem, zm. 12 lutego 1968 w Krakowie^[2]) – polska aktorka, poetka i pisarka.

Życiorys

Józefina Alicja Rogosz urodziła się w Nowym Siole pod Stryjem w 1884, jako jedna z pięciorga dzieci Józefa Atanazego Rogosza h. Ostoja i Józefy Ludwiki Wilczyńskiej h. Poraj.

Ukończyła szkołę średnią i Wyższe Kursy dla Kobiet w Krakowie^[3]. 23 stycznia 1904 w Krakowie wyszła za mąż za Romana Zagórskiego (1875-1927), lekarza psychiatrę. Małżeństwo trwało jednak krótko^[4], gdyż już 30 czerwca 1906, także w Krakowie, wyszła za mąż za Ignacego Pieńkowskiego (1877-1948), polskiego malarza, wykładowcę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Namalował on jej 4 portrety, w tym w 1907 najsławniejszy Portret żony przy stole^[5]. Także i to małżeństwo rozpadło się. Następnie pozostawała w związku z aktorem i reżyserem Januszem Warneckim (1895-1970), któremu w 1919 roku urodziła córkę, Jadwigę Colonna-Walewską (w przyszłości także aktorkę teatralną). 3 września 1921, także w Krakowie wyszła po raz trzeci za mąż za Stanisława Colonnę-Walewskiego (1890-?), a w rok później urodziła mu syna, Krzysztofa^[2].

Debiutowała 23 sierpnia 1910 w krakowskim Teatrze im. Słowackiego jako Maria w Warszawiance. W następnych 10 latach występowała także na deskach Teatru Wielkiego w Warszawie, Teatru Polskiego w Poznaniu, Teatru Polskiego w Łodzi, Teatru Małego w Warszawie i Teatru Miejskiego we Lwowie. Występowała także w objazdowym zespole D. Baranowskiego (m.in. w Rzeszowie i w Przemyślu). W 1919 z powodów osobistych (urodzenie córki), wycofała się z teatru, do którego już nie wróciła^[3].

Po opuszczeniu teatru prowadziła w Krakowie pensjonat i pracownię modniarską. Po II wojnie światowej utrzymywała się z renty^[3].

Ojciec aktorki znany był jako publicysta i pisarz. Józefina, podtrzymując rodzinne tradycje, po opuszczeniu sceny zajęła się, podobnie jak jej starsza siostra Zofia, także pisarstwem. Oprócz 9 samodzielnych publikacji, wydała także wraz z siostrą zbiór poezji dla dzieci i młodzieży W słoneczku, a także opowiadanie Przez kolorowe okienko^[6].

Pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera BC, rząd wsch.).

Twórczość

W słoneczku: poezye dla dzieci i młodzieży (1918, wraz z Zofią Rogoszówną)
Serce: poezye (1921)
Prochom Juljusza Słowackiego (1927)
Jak wesoło na wsi; Brzuś (1928)
Na drodze (1929)
Na szali słonecznej (1930)
Przez kolorowe okienko (1930, wraz z Zofią Rogoszówną)
Cieniom Wodza Narodu: cztery pieśni o Józefie Piłsudskim (1935)
Radość samotna: (Puszcza Augustowska) (1930)
Fiat voluntas Tua: ubogi jestem w duchu, poemat (1939)
Hubert (1947)

Przypisy

↑ Profil aktorki w katalogu bibliotecznym Worldcat.
↑ ^a ^b Profil aktorki w bazie internetowej Potomkowie Sejmu Wielkiego.
↑ ^a ^b ^c Hasło o aktorce w internetowej bazie e-teatr.pl.
↑ Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980, t. II. Warszawa: PWN, 1994
↑ Portret Józefiny Rogosz-Pieńkowskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
↑ Utwory Józefiny Rogosz-Walewskiej w katalogu Biblioteki Narodowej.

[WC-1] Profil aktorki w katalogu bibliotecznym Worldcat.

[Sejm-2] Profil aktorki w bazie internetowej Potomkowie Sejmu Wielkiego.

[Teatr-3] Hasło o aktorce w internetowej bazie e-teatr.pl.

[4] Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980, t. II. Warszawa: PWN, 1994

[portret-5] Portret Józefiny Rogosz-Pieńkowskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

[BN-6] Utwory Józefiny Rogosz-Walewskiej w katalogu Biblioteki Narodowej.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]