Kamienica Pod Złotą Kotwicą na pl. Solnym we Wrocławiu
 nr rej. A/5250/242 z 30.12.1970[1]
| |
 Kamienica Pod Złotą Kotwicą na pl. Solnym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Ważniejsze przebudowy |
XVIII |
Położenie na mapie Polski  | |
| 51,109400°N 17,028650°E/51,109400 17,028650 | |
Kamienica Pod Złotą Kotwicą przy pl. Solnym 8 – zabytkowa kamienica znajdująca się w zachodniej pierzei Placu Solnego we Wrocławiu.
Historia i architektura kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Rycina Carla Remsharta (1678–1735), rys. Friedrich Bernhard Werner, Augsburg 1736
Kamienica ma średniowieczny rodowód i była modernizowana w pierwszej tercji XVIII wieku[2][3] (Czechowicz podaje datę ok. 1700[4]). Nadano jej wówczas barokowe formy. Była to trzykondygnacyjna kamienica, 5-osiowa (na drugiej i trzeciej kondygnacji)[a] z dwukondygnacyjnym i dwuosiowym szczytem otoczonym wolutowymi spływami. U góry znajdował się szczyt w formie aediculi z trójkątnym tympanonem wspartym na dwóch toskańskich pilastrach. W osi elewacji znajduje się portal wejściowy, a po obu jego stronach prostokątne okna wystawowe[3].
W drugiej połowie XIX wieku kamienica została przebudowana a fasadzie nadano formy klasycystyczne. Zlikwidowano szczyt w jego miejsce dobudowano kolejną kondygnację pokrytą spłaszczonym dachem kalenicowym. W części parterowej, pod koniec lat 70. XIX wieku umieszczono witrynę z oknami międzypiętra, tzw. witrynę szafkową wypełniającą całą szerokość kondygnacji. Witryna składała się z duch dużych okien wystawowych i dwoje nieco cofniętych drzwi prowadzących do sklepu i do budynku. Nad oknami i drzwiami znajdowały się okna doświetlające. Pomiędzy oknami i drzwiami umieszczono pionowe, wysmukłe kanelowane pilastry o klasycznych kapitelach. Podtrzymywały one ramę umieszczoną nad oknami doświetlającymi na której po obu stronach znajdował się numer budynku[5][6]. Pod koniec XIX wieku w budynku znajdował się sklep niemieckiego kupca żydowskiego pochodzenia Marcusa Kantera, Galanterie oraz Kurz und Spielwaren-Lager[7][8].
Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
Podczas działań wojennych budynek uległ zniszczeniu. Został odbudowany wraz z pozostałymi kamienicami z zachodniej pierzei w latach 1955–1958[3]. Autorem projektu był Emil Kaliski, a następnie Karol Ferdynand Skomorowski. Podstawą odbudowy kamienicy nr 8, jak i kamienic nr 7 i 6 były ikonograficzne materiały pochodzące z połowy XVIII wieku oraz inne materiały historyczne, które nadały renesansowy charakter dwóch skrajnych kamienic w pierzei zachodniej. Odtworzenie większej liczby kamienic, niż w rzeczywistości znajdowało się przed 1945 rokiem, skomplikowało numerację budynków[9].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Na rysunku F.B. Wernera wydanym w 1736 roku w „Topographia oder Prodromus Delineati Silesiae Ducatus” kamienica ma cztery osie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-05-21].
- ↑ Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 334.
- ↑ a b c Brzezowski 2005 ↓, s. 284.
- ↑ Harasimowicz (red.) 1998 ↓, s. 47.
- ↑ Witryna szafkowa
- ↑ Kirschke 2005 ↓, s. 60.
- ↑ Wrocław- Breslau
- ↑ Zdjęcie kamienicy w 1896
- ↑ Małachowicz 1985 ↓, s. 212.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.
- Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2019-06-03] (pol.).
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wyd. 2, poprawione i uzupełnione. Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985. ISBN 83-01-03996-5. OCLC 835893144.
- Krystyna Kirschke: Fasady wrocławskich obiektów komercyjnych z lat 1890-1930: struktura, kolorystyka, dekoracja. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005. ISBN 83-7085-918-6. OCLC 69298255.