Kaplica św. Katarzyny w Jekaterynburgu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kaplica św. Katarzyny
Часовня во имя Святой великомученицы Екатерины
kaplica/czasownia
Ilustracja
Kaplica św. Katarzyny
Państwo

 Rosja

Obwód

 swierdłowski

Miejscowość

Jekaterynburg

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

jekaterynburska

Wezwanie

św. Katarzyny Męczennicy

Wspomnienie liturgiczne

24 listopada[a];
7 grudnia[b]

Położenie na mapie Jekaterynburga
Mapa konturowa Jekaterynburga, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Katarzyny”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Katarzyny”
Położenie na mapie obwodu swierdłowskiego
Mapa konturowa obwodu swierdłowskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Katarzyny”
Ziemia56°50′18,0″N 60°36′27,0″E/56,838333 60,607500
Multimedia w Wikimedia Commons

Kaplica św. Katarzyny Aleksandryjskiej (ros. Часовня во имя Святой великомученицы Екатерины) – prawosławna kaplica (czasownia) znajdująca się w Jekaterynburgu. Wzniesiona w 1998 na placu Pracy, w miejscu ołtarza głównego dawnego soboru św. Katarzyny (zniszczonego w 1930).

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1723 na miejscu dzisiejszej kaplicy rozpoczęto budowę cerkwi dedykowanej św. Katarzynie Aleksandryjskiej[1][2]. W 1726 cerkiew została konsekrowana i rozpoczęły się w niej regularne nabożeństwa liturgiczne[1][2]. W pierwszej połowie XVIII w. była to jedna z nielicznych prawosławnych świątyń znajdujących się na terenie Jekaterynburga[1]. Lata zaniedbań i ciężkie warunki klimatyczne sprawiły, że wkrótce stan techniczny obiektu zaczął pozostawiać wiele do życzenia i parokrotnie musiał być on gruntownie remontowany[3]. Ostatecznie w 1747 cerkiew spłonęła[1][2]. Dziesięć lat później rozpoczęto wznoszenie na tym miejscu nowej świątyni[2]. Budowa rozpoczęła się w 1758, a do konsekracji głównej świątyni nowego soboru św. Katarzyny doszło w 1768[2]. W czasach Imperium Rosyjskiego był on jednym z głównych symboli architektonicznych miasta i zarazem jego największą świątynią[4]. Sytuacja zmieniła się po przewrocie bolszewickim. W lutym 1930 sobór został zamknięty, a w dniach 5–8 kwietnia tegoż roku wysadzony w powietrze[1][2].

Pustą przestrzeń, uzyskaną poprzez zniszczenie soboru, władze sowieckie zagospodarowały jako teren rekreacyjno-spacerowy[5]. Powstał tu plac Pracy, przy którym swe siedziby znalazły najważniejsze urzędy partyjne miasta[5]. W 1962 po jego środku umiejscowiona została fontanna Kamienny Kwiat[6]. Aspekt religijny tej części miasta został przywrócony dopiero po rozpadzie Związku Radzieckiego i przemianach, jakie zaszły w Federacji Rosyjskiej. 18 sierpnia 1991 na terenie zajmowanym niegdyś przez zniszczony sobór umieszczono drewniany krzyż[7]. Stanął on w miejscu dawnego ołtarza głównego świątyni[2]. Miało to być upamiętnienie dawnego soboru oraz stanowić znak pamięci o dawnym religijnym przeznaczeniu obecnego placu Pracy[7].

6 października 1997 mer Jekaterynburga, Arkadij Czerniecki, wydał zarządzenie, na mocy którego postanowiono, że drewniany krzyż stojący na placu Pracy zostanie zastąpiony prawosławną kaplicą[8][9]. Z inicjatywą jej budowy wystąpiła grupa wiernych, a pomysł ten spotkał się z poparciem biskupa Nikona[8]. Jeszcze tego samego roku teren ten pobłogosławił były ordynariusz diecezji, biskup Melchizedek[10]. Administracja miejska zapowiedziała pełne wsparcie projektu[9]. W 1998 władze Jekaterynburga i jego mieszkańcy obchodzili 275. rocznicę założenia miasta[8]. Już rok wcześniej[11] rozpoczęto wznoszenie wspomnianej kaplicy o charakterze czasowni[8]. W 1998 kaplica została uroczyście oddana do użytku[8]. W 2010 rozgorzał spór, gdy władze eparchii jekaterynburskiej reprezentowane przez arcybiskupa Wincentego wraz z władzami obwodu swierdłowskiego ogłosiły plany odbudowy soboru Jekatierińskiego[12]. Pomysł ten doprowadził do wielkiego konfliktu wśród mieszkańców i elit miasta[13] oraz do wielotysięcznej manifestacji przeciwników odbudowy[14]. Wstępne projekty rekonstrukcji soboru zakładały włączenie istniejącej kaplicy w bryłę soboru[15].

11 sierpnia w kaplicy św. Katarzyny odprawiona została Boska Liturgia, m.in. w intencji odbudowy soboru[16]. Było to pierwsze nabożeństwo eucharystyczne, jakie zostało odprawione w kaplicy, gdyż z reguły w czasowniach nie dochodzi do tego typu celebracji[16]. Była to też pierwsza liturgia odprawiona na terenie zniszczonego soboru Jekatierińskiego[16].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Widok na kaplicę i jej otoczenie

Kaplica św. Katarzyny w Jekaterynburgu powstała przy współpracy przedstawicieli strony kościelnej, władz miasta oraz Katedry Historii Sztuki i Restauracji Uralskiej Państwowej Akademii Architektury i Sztuki[8][11]. Czasownia zbudowana została w stylu bizantyjsko-rosyjskim, dolna część budowli ma formę czworoboku, każdemu z jego narożników nadano formę kolumny[17]. Górna, zadaszona część budynku w formie oktagonu, z czterema oknami[17]. Cztery złote kopuły wyrastają z kolumn, piąta umieszczona na szczycie dachu[17]. Wszystkie pięć zwieńczone prawosławnymi krzyżami, także barwy złotej[17]. Autorem projektu architektonicznego był A. Dołgow[18]. Kaplica została wzniesiona przy finansowym wsparciu Jekaterynburskiego Społeczno-Charytatywnego Funduszu Historii i Archeologii[19], a także wielu prywatnych i państwowych przedsiębiorstw działających na terenie Rosji[18]. Kaplicę konsekrowano 7 grudnia 1998[20].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ według kalendarza juliańskiego
  2. ↑ według kalendarza gregoriańskiego

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Orthodox-newspaper.ru: Градо-екатеринбургский Екатерининский собор: храм в сердце и памяти. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  2. ↑ a b c d e f g Preobrazgenie.org: Панорама Екатеринбурга начала XX века: Екатерининский собор. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  3. ↑ Orthodox.etel.ru: 7 Декабря 1723 Года В Екатеринбурге Впервые Праздновали День Святой Екатерины – Именины Родного Города. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-22)]. (ros.).
  4. ↑ Orthodox.etel.ru: 27 Августа 1758 Года В Екатеринбурге Был Заложен Каменный Храм Во Имя Святой Великомученицы Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-22)]. (ros.).
  5. ↑ a b Ekbsl.ru: Площадь Труда. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  6. ↑ Allishall.ru: Объекты культуры г.Екатеринбурга: Площадь Труда. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  7. ↑ a b Xрамы-екатеринбурга.рф: Часовня Святой Великомученицы Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  8. ↑ a b c d e f Orthodox.etel.ru: В Центре Екатеринбурга К 275-летию Города Появится Православная Часовня. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-23)]. (ros.).
  9. ↑ a b Law7.ru: О Строительстве Часовни Во Имя Великомученицы Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  10. ↑ Churchofgodportal.net: Часовня Во Имя Святой Великомученицы Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-21)]. (ros.).
  11. ↑ a b Usaaa.ru: Кафедра Истории Искусств и Реставрации. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  12. ↑ Justmedia.ru: Владыка Викентий: На месте фонтана «Каменный цветок» находился первый храм в Екатеринбурге. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  13. ↑ Ura.ru: Мишарин и Викентий предлагают поставить новый храм в центре. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  14. ↑ Rusrep.ru: Храм раздора. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  15. ↑ Ura.ru: Вопрос о новом храме в Екатеринбурге расколол общество и власть. Мишарин – за, Чернецкий против. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  16. ↑ a b c Orthodox-newspaper.ru: Многолюдной Божественной литургией у Свято-Екатерининской часовни отмечен День трезвости в Екатеринбурге. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  17. ↑ a b c d Rus-sobori.ru: Часовня святой Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-21)]. (ros.).
  18. ↑ a b Dic.academic.ru: Часовня Во Имя Святой Великомученицы Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  19. ↑ Ekbsl.ru: Екатеринбургский общественный благотворительный фонд истории и археологии. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).
  20. ↑ Ekbsl.ru: Часовня во имя Святой великомученицы Екатерины. [dostęp 2012-10-30]. (ros.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaplica_św._Katarzyny_w_Jekaterynburgu&oldid=70985593”