Kariota parząca

Kariota parząca
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	arekowce
Rodzina	arekowate
Rodzaj	kariota
Gatunek	kariota parząca
	Nazwa systematyczna
	Caryota urens L.; Sp. pl. 2:1189. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kariota parząca (Caryota urens) – gatunek rośliny z rodziny arekowatych. Inne nazwy – kłapidło parzące, kropidla parząca, orzechowa palma^[4]. Występuje w Indiach, Sri Lance, Indochinach i Malajach^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Drzewo dorastające do 20 m wysokości o liściach umiejscowionych na szczycie pnia. Są długie – do 4 metrów, nieparzystopierzaste, listki trójkątne w szczytowej części są ząbkowane. Kwiatostan miotlasty, zwisający. Kwiat skupiony po 3 sztuki (1 żeński i 2 męskie). Owoc – jagoda o 1-2 nasionach w kolorze żółtawym lub czerwonawym. Owoce są kwaśne i parzące^[4].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Pędy (sam wierzchołek) wykorzystywane są jako jarzyna^[4]. Rdzeń kłodziny dostarcza mączkę (sago). Sok z naciętych kwiatostanów (z jednego kwiatostanu pozyskuje się do 14 l) służy do wyrobu wina palmowego, araku i cukru palmowego. Młode liście są jadalne, wykorzystywane są też jako pasza, z pochew liściowych pozyskuje się włókna służące głównie do wyrobu szczotek^[6]. Drewno użyteczne, wykorzystywane jako budulec^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-15] (ang.).
↑ Caryota urens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 169, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-15] (ang.).

[iucn-3] Caryota urens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[podbielkowski-4] Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[5] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 169, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]