Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach
Nieprawidłowe parametry: {54|0|35|N|17|56|24|E|scale:10000}
Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich – muzeum typu skansenowskiego, w którym zgromadzono ponad 50 obiektów architektury ludowej z obszaru całych Kaszub i Kociewia oprócz pasa nadmorskiego. Muzeum znajduje się w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim w gminie Kościerzyna na obszarze Pojezierza Kaszubskiego i Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego nad jeziorem Gołuń.
Położenie
Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich jest położone w południowo-zachodniej części miejscowości nad brzegiem jeziora Gołuń obok skrzyżowania dróg wylotowych na Kościerzynę i Gołuń[1]
Opis
Muzeum zajmuje 22 ha i jest on podzielony na 6 sektorów odpowiadających 5 obszarom Kaszub, oraz sektor zawierający obiekty użyteczności społecznej: drewniany, XVII-wieczny kościółek przeniesiony ze Swornychgaci, szkołę ze wsi Więckowy, tartak ze Staniszewa oraz kuźnię z Linii, które są zaaranżowane w sposób sprawiający wrażenie przebywania w kompletnie wyposażonej wsi kaszubskiej[2].
Oprócz kilkunastu kompletnych zagród chłopskich z okresu XVII-XIX wieku na terenie skansenu znajduje się też kilka dworków i obejść drobnej szlachty a także domy robotników rolnych, karczma oraz dwa młyny wiatrakowe: tzw. koźlak z Jeżewnicy oraz typu holenderskiego z Brus. Większość obiektów ma także wyposażone częściowo lub całkowicie wnętrza.
Na terenie Parku odbywają się imprezy folklorystyczne: Jarmark Wdzydzki w trzecią niedzielę lipca oraz Święto Kartofla (w trzecią niedzielę września) a także pokazy zajęć domowych i rzemieślniczych, kiermasze, lekcje, koncerty muzyki ludowej, odpusty itp.
Historia
Instytucja ta wywodzi się z prywatnego muzeum, założonego w chałupie zakupionej w 1906 przez nauczyciela miejscowej szkoły Izydora Gulgowskiego i jego żonę Teodorę. W chałupie tej Gulgowscy zgromadzili kolekcję kaszubskich czepców, malarstwa na szkle, mebli i sprzętów gospodarskich. W 1932 r. chałupa spłonęła, lecz po paru latach została odbudowana staraniem Teodory Gulgowskiej. W 1948 r. Teodora Gulgowska przekazała chałupę wraz z okolicznym terenem skarbowi państwa. W latach 50. XX w. opiekę nad chałupą Gulgowskich przejęło Muzeum Pomorskie w Gdańsku. W 1954 r. postawiono nieopodal chałupy dom rybaka przeniesiony z Wdzydz Tucholskich. Oba obiekty nazwano muzeum Chat Kaszubskich i oddano pod opiekę miejscowego kustosza Wiktora Grulkowskiego.
W 1969 muzeum Chat Kaszubskich zostało przekształcone w samodzielny Kaszubski Park Etnograficzny. W latach 1969-1970 obszar parku powiększono do 12,5 ha. W roku 1980 obszar został ponownie zwiększony do obecnych 22 ha, zaś zgromadzone obiekty przearanżowano, tworząc sektory odpowiadające poszczególnym obszarom Kaszub. W 2000 r. zmieniono nazwę na Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny imienia. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich. Istnieją jeszcze dwie dopuszczalne formy nazewnictwa muzeum. Pierwsza z nich nawiązuje do formalnej nazwy i jest jej skróconą wersją czyli Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich. Druga jest natomiast wersją najbardziej okrojoną mianowicie Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich. Wszelkie inne nazwy owej placówki są niepoprawne.
Obiekty
- Chałupa gburska z Chrztowa
- Chałupa gburska z Piechowic
- Chałupa gburska z Wdzydz Kiszewskich
- Chałupa rybacka z Wdzydz Tucholskich
- Dworek z Nowego Barkoczyna
- Dworek z Radunia
- Dworek z Ramlejów
- Dworek ze Skieraw
- Kościół św Barbary ze Swornegaci
- Tartak ze Staniszczewa
- Wiatrak holender z Brus
- Wiatrak "Koźlak" z Jeżewicy
- Zagroda chałupnika z Zazdrości
- Zagroda drobnoszlachecka z Trzebunia
- Zagroda gburska z Nakli
- Zagroda gburska z Pogódek
- Zagroda półgburska ze Skorzewa
- Zagroda szlachecka z Luzina
- Zagroda szkolna
- Zagroda zagrodnika z Borska
- Zagroda zagrodnika ze Skorzewa
Galeria
-
Wnętrze jednej z chałup chłopskich -
Koncert ludowej muzyki kaszubskiej
- ↑ Tomasz Kaliński: Polska nawigator turystyczny. Warszawa: carta blanca, 2008, s. 52. ISBN 978-83-60887-35-6.
- ↑ Tomasz Kaliński: Polska nawigator turystyczny. Warszawa: carta blanca, 2008, s. 51. ISBN 978-83-60887-35-6.
