Województwo pomorskie
|
|||||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
| Państwo |  Polska |
||||||||||
| Kod ISO 3166-2 | PL-PM | ||||||||||
| TERYT | 22 | ||||||||||
| Stolica | Gdańsk | ||||||||||
| Wojewoda | Dariusz Drelich | ||||||||||
| Marszałek | Mieczysław Struk | ||||||||||
| Powierzchnia | 18 310,34 km² | ||||||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
2 311 469[1] |
||||||||||
| • gęstość | 126,2 os./km² | ||||||||||
| Urbanizacja | 65,0 | ||||||||||
| Tablice rejestracyjne | G | ||||||||||
|
Adres Urzędu Wojewódzkiego:
ul. Okopowa 21/2780-810 Gdańsk |
|||||||||||
|
Adres Urzędu Marszałkowskiego:
ul. Okopowa 21/27Gdańsk |
|||||||||||
| Podział administracyjny | |||||||||||
|
|||||||||||
Położenie na mapie Polski.svg) |
|||||||||||
| Strona Urzędu Wojewódzkiego | |||||||||||
| Strona Urzędu Marszałkowskiego | |||||||||||
Portal  Polska |
|||||||||||
Województwo pomorskie (kaszub.: Pòmòrsczé wòjewództwò) – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw, położone w północnej części kraju. Siedzibą władz województwa jest Gdańsk. Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km². Jest najdalej wysuniętym na północ województwem państwa.
30 czerwca 2016 roku województwo miało 2 311 469 mieszkańców[2].
Spis treści
Historia[edytuj]
Województwo pomorskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:
- gdańskiego (w całości)
- słupskiego (oprócz gmin powiatu sławieńskiego)
- elbląskiego (tylko gminy powiatów nowodworskiego, malborskiego, kwidzyńskiego i obecnego sztumskiego)
- bydgoskiego (tylko 3 z 4 gmin powiatu chojnickiego)
W wyniku protestów Bydgoszczy nie udało się utworzyć wielkiego regionu pomorskiego obejmującego również Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz (obecnie będących częścią województwa kujawsko-pomorskiego).
Geografia[edytuj]
Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia województwa wynosiła 18 310,34 km²[3].
Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. pomorskim lasy obejmowały powierzchnię 664,4 tys. ha, co stanowiło 36,3% jego powierzchni. 9,8 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[4].
Położenie administracyjne[edytuj]
Województwo jest położone w północnej Polsce i graniczy z[5]:
Rosją (z obwodem kaliningradzkim) – granica państwowa przecina Mierzeję Wiślaną na długości 0,8 km
oraz z województwami:
kujawsko-pomorskim na długości 238,8 km na południu
warmińsko-mazurskim na długości 191,4 km na wschodzie
wielkopolskim na długości 61,7 km na południowym zachodzie
zachodniopomorskim na długości 182,2 km na zachodzie
Położenie historyczne[edytuj]
Większość obszaru województwa znajduje się na terenie Pomorza Gdańskiego. Poza tym jego północno-zachodnia część zaliczana jest do Pomorza Zachodniego, natomiast część wschodnia do Prus.
Topografia[edytuj]
W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 149 km, to jest 1°20′41″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 192 km, co w mierze kątowej daje 2°56′15″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
- północny: 54°50′08″ szer. geogr. N – pn. narożnik działki ewidencyjnej nr 1 (powiat pucki),
- południowy: 53°29′27″ szer. geogr. N – pd. narożnik działki ewidencyjnej nr 5280/3 (powiat człuchowski),
- zachodni: 16°42′40″ dług. geogr. E – działka ewidencyjna nr 20/7 (powiat słupski),
- wschodni: 19°38′55″ dług. geogr. E – przecięcie granicy państwowej z pn. brzegiem Zalewu Wiślanego na Mierzei Wiślanej na wsch. od słupka granicznego nr 2436 (powiat nowodworski).
Najwyższym punktem jest wierzchołek Wieżycy – 329 m n.p.m.
Podział administracyjny[edytuj]
Województwo pomorskie jest podzielone na 16 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu.
| Herb | Miasto n.prawach powiatu | Populacja (30 czerwca 2016)[2] |
Powierzchnia [km²] |
|---|---|---|---|
 |
Gdańsk | 462.996 | 265,50 |
 |
Gdynia | 247.329 | 135 |
 |
Słupsk | 92.170 | 43,15 |
 |
Sopot | 37.089 | 17,31 |
| Herb | Powiat | Siedziba | Populacja (30 czerwca 2016) |
Powierzchnia (km²) |
|---|---|---|---|---|
 |
Powiat wejherowski | Wejherowo | 210.374 | 1279,84 |
 |
Powiat kartuski | Kartuzy | 129.996 | 1120,04 |
 |
Powiat starogardzki | Starogard Gdański | 127.339 | 1345,28 |
 |
Powiat tczewski | Tczew | 115.581 | 697,54 |
 |
Powiat gdański | Pruszcz Gdański | 110.666 | 793,17 |
 |
Powiat słupski | Słupsk | 98.249 | 2304 |
 |
Powiat chojnicki | Chojnice | 96.697 | 1364,25 |
 |
Powiat kwidzyński | Kwidzyn | 83.457 | 834,64 |
 |
Powiat pucki | Puck | 83.433 | 577,85 |
 |
Powiat bytowski | Bytów | 78.805 | 2192,81 |
 |
Powiat kościerski | Kościerzyna | 71.738 | 1165,85 |
 |
Powiat lęborski | Lębork | 66.163 | 706,99 |
 |
Powiat malborski | Malbork | 64.189 | 494,63 |
 |
Powiat człuchowski | Człuchów | 56.807 | 1574,41 |
 |
Powiat sztumski | Sztum | 42.284 | 730,85 |
 |
Powiat nowodworski | Nowy Dwór Gdański | 36.107 | 652,75 |
Urbanizacja[edytuj]
W województwie pomorskim znajduje się Trójmiasto, czyli zespół trzech miast: Gdańska, Gdyni i Sopotu. Kolejne trzy miasta: Wejherowo, Rumia i Reda nazywane są Małym Trójmiastem Kaszubskim. Aglomeracja gdańska składa się z siedmiu miast, również z Pruszcza Gdańskiego. Niektórzy urbaniści zaliczają do niej ponadto Puck, Tczew i Żukowo.
Podkreślono siedziby władz powiatów, a pogrubiono miasta na prawach powiatu.
Liczba mieszkańców na dzień 30 czerwca 2016[2]:
 |
| Gdańsk |
 |
| Gdynia |
 |
| Słupsk |
 |
| Tczew |
 |
| Starogard Gdański |
 |
| Chojnice |
 |
| Malbork |
 |
| Sopot |
 |
| Kwidzyn |
 |
| Lębork |
| Herb | Miasto | Powiat | Populacja | Powierzchnia (km²) |
|---|---|---|---|---|
 |
Gdańsk | Miasto na prawach powiatu | 462.996 | 265,50 |
|
Gdynia | Miasto na prawach powiatu | 247.329 | 135 |
|
Słupsk | Miasto na prawach powiatu | 92.170 | 43,15 |
 |
Tczew | Powiat tczewski | 59.977 | 22,26 |
 |
Wejherowo | Powiat wejherowski | 50.129 | 25,65 |
 |
Starogard Gdański | Powiat starogardzki | 48.308 | 25,27 |
 |
Rumia | Powiat wejherowski | 47.961 | 30,09 |
 |
Chojnice | Powiat chojnicki | 39.961 | 21,05 |
 |
Malbork | Powiat malborski | 38.895 | 17,15 |
 |
Kwidzyn | Powiat kwidzyński | 38.676 | 21,54 |
|
Sopot | Miasto na prawach powiatu | 37.089 | 17,31 |
 |
Lębork | Powiat lęborski | 35.374 | 17,86 |
 |
Pruszcz Gdański | Powiat gdański | 29.921 | 16,47 |
 |
Kościerzyna | Powiat kościerski | 23.744 | 15,83 |
 |
Reda | Powiat wejherowski | 24.323 | 34,96 |
 |
Bytów | Powiat bytowski | 17.032 | 8,72 |
 |
Ustka | Powiat słupski | 15.869 | 10,19 |
 |
Kartuzy | Powiat kartuski | 14.765 | 6,23 |
 |
Człuchów | Powiat człuchowski | 13.936 | 12,48 |
 |
Puck | Powiat pucki | 11.322 | 4,9 |
 |
Miastko | Powiat bytowski | 10.738 | 5,68 |
 |
Sztum | Powiat sztumski | 10.268 | 4,59 |
 |
Władysławowo | Powiat pucki | 10.037 | 12,59 |
 |
Czersk | Powiat chojnicki | 10.008 | 9,73 |
 |
Nowy Dwór Gdański | Powiat nowodworski | 10.003 | 5,06 |
 |
Prabuty | Powiat kwidzyński | 8.734 | 7, 29 |
 |
Pelplin | Powiat tczewski | 8.067 | 4,45 |
 |
Skarszewy | Powiat starogardzki | 7.134 | 9,43 |
 |
Gniew | Powiat tczewski | 6.870 | 6,23 |
 |
Żukowo | Powiat kartuski | 6.540 | 5 |
 |
Czarne | Powiat człuchowski | 6.066 | 46,39 |
 |
Dzierzgoń | Powiat sztumski | 5.501 | 3,88 |
 |
Debrzno | Powiat człuchowski | 5.161 | 7,52 |
 |
Brusy | Powiat chojnicki | 5.154 | 5,1 |
 |
Nowy Staw | Powiat malborski | 4.349 | 4,65 |
 |
Jastarnia | Powiat pucki | 3.804 | 8 |
 |
Łeba | Powiat lęborski | 3.760 | 14,8 |
 |
Kępice | Powiat słupski | 3.698 | 4,65 |
 |
Skórcz | Powiat starogardzki | 3.556 | 3,67 |
 |
Hel | Powiat pucki | 3.491 | 21,27 |
 |
Czarna Woda | Powiat starogardzki | 2.882 | 27,75 |
 |
Krynica Morska | Powiat nowodworski | 1.313 | 102,04 |
Ochrona przyrody[edytuj]
- Słowiński Park Narodowy
- Park Narodowy Bory Tucholskie
- Nadmorski Park Krajobrazowy
- Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie
- Obszary chronione powiatu słupskiego
Demografia[edytuj]
Dane z 31 grudnia 2014 r.
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 2 302 077 | 100 | 1 180 090 | 51,3 | 1 121 987 | 48,7 |
| Gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
125,7 | 64,4 | 61,3 | |||
- Piramida wieku mieszkańców W. pomorskiego w 2014 roku[1].
Religia[edytuj]
Gospodarka[edytuj]
W 2012 r. produkt krajowy brutto woj. pomorskiego wynosił 93,9 mld zł, co stanowiło 5,8% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 41,0 tys. zł (97,9% średniej krajowej), co plasowało pomorskie na 5. miejscu względem innych województw[6].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. pomorskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3646,08 zł, co lokowało je na 3. miejscu względem wszystkich województw[7].
W końcu marca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 115,4 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 13,3% do aktywnych zawodowo[8].
W 2011 r. 9,1% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. pomorskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[9].
Bezpieczeństwo publiczne[edytuj]
W województwie pomorskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Gdańsku i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[10].
Transport[edytuj]
Tabor kolejowy[edytuj]
.JPG)
Województwo pomorskie jest obecnie właścicielem 13 autobusów szynowych, kupionych przez Urząd Marszałkowski.
| ozn. kolejowe | ozn. producenta | numery | liczba | producent |
|---|---|---|---|---|
| SA103 | 214Ma | 006, 011 | 2 | Pesa Bydgoszcz |
| SA109 | 212M | 006 | 1 | Kolzam |
| SA131 | 218M | 001 | 1 | Pesa |
| SA132 | 218Mb | 005-007 | 3 | Pesa |
| SA137 | 220M | 001–002 | 2 | Newag |
| SA138 | 221M | 001–004 | 4 | Newag |
Oświata[11][edytuj]
Szkolnictwo wyższe:
- Politechnika Gdańska
- Uniwersytet Gdański
- Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
- Akademia Morska w Gdyni
- Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
- Akademia Pomorska w Słupsku
- Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
- Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
- Ateneum - Szkoła Wyższa
- Gdańska Szkoła Wyższa
- Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
- Gdański Uniwersytet Medyczny
- Gdańskie Seminarium Duchowne
- Kaszubsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Wejherowie
- Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych (wydziały zamiejscowe w Gdańsku)
- Pomorska Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Gdyni
- Pomorska Wyższa Szkoła Polityki Społecznej i Gospodarczej w Starogardzie Gdańskim
- Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie
- Szkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji w Gdyni
- Wyższa Hanzeatycka Szkoła Zarządzania w Słupsku
- Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni
- Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Finansów i Administracji w Sopocie
- Wyższa Szkoła Finansów i Rachunkowości w Sopocie
- Wyższa Szkoła Komunikacji Społecznej w Gdyni w Gdyni
- Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Sopocie
- Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku
- Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie
Administracja[edytuj]
Samorząd wojewódzki[edytuj]
Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Pomorskiego, składający się z 33 radnych[12]. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem. Siedzibą sejmiku województwa jest Gdańsk[13]. W Słupsku znajduje się także oddział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego[14].
Marszałkowie województwa pomorskiego:
- Jan Zarębski od 1 stycznia 1999 do 26 listopada 2002
- Jan Kozłowski od 26 listopada 2002 do 22 lutego 2010
- Mieczysław Struk od 22 lutego 2010
Wicemarszałkowie województwa pomorskiego:
- Jacek Kurski od 1999 do 2001
- Marek Biernacki od 2002 do 2004
- Mieczysław Struk od 2005 do 2010
- Leszek Czarnobaj od 2006 do 2010
- Wiesław Byczkowski od 2006
- Hanna Zych-Cisoń od 2010 do 2014
- Krzysztof Trawicki od 2014
Administracja rządowa[edytuj]
Organem administracji rządowej jest Wojewoda Pomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Gdańsk[13], posiada on także delegaturę w Słupsku[15].
Wojewodowie pomorscy:
- Tomasz Sowiński od 1 stycznia 1999 do 20 października 2001
- Jan Ryszard Kurylczyk od 20 października 2001 do 26 lipca 2004
- Cezary Dąbrowski od 26 lipca 2004 do 27 stycznia 2006
- Piotr Ołowski od 27 stycznia 2006 do 26 lutego 2007
- Piotr Karczewski od 22 maja 2007 do 29 listopada 2007
- Roman Zaborowski od 29 listopada 2007 do 25 października 2011
- Ryszard Stachurski od 12 grudnia 2011 do 8 grudnia 2015
- Dariusz Drelich od 8 grudnia 2015
Wicewojewodowie pomorscy:
- Edmund Głombiewski od 1999 do 2001
- Krzysztof Pusz od 1999 do 2001
- Stanisław Kochanowski od 2001 do 2003
- Krystyna Gozdawa-Nocoń od 2001 do 2005
- Piotr Karczewski od 2006 do 2007
- Michał Owczarczak od 27 grudnia 2007 do 9 grudnia 2015
- Mariusz Łuczyk od 16 grudnia 2015
Logo województwa pomorskiego[edytuj]
Pierwsze logo województwa pomorskiego zostało wyłonione w konkursie i oficjalnie ogłoszone 22 czerwca 2007 roku. Autor logo to Wojciech Janicki, wykładowca poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Przedstawiało ono maszerującego człowieka, złożonego z trzech elementów: słońca (głowa postaci) symbolizującego radość, energię, rozwój, fali (tworzącej ręce) podkreślającej nadmorskie położenie województwa, wypoczynek oraz dynamikę oraz strzałki (przypominającej nogi), która z jednej strony wskazuje kurs, kierunek północny, a z drugiej przypomina namiot – oznaczający turystykę lub dach domu – symbol opieki i gościnności. Pod grafiką znajdowało się hasło promujące województwo: „Pomorskie – dobry kurs”, również wyłonione w drodze konkursu[16].
15 kwietnia 2015 zaprezentowano nowe logo województwa autorstwa grafika Andrzeja Pągowskiego. Składa się ono z żółto-czerwonego wykrzyknika i stylizowanego napisu „Pomorskie” w kolorze granatowym[17].
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/pomorskie, w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b c GUS (autor korporatywny), Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca 2016 roku [dostęp 2016-12-13] (pol.).
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. ISSN 1505-5507.
- ↑ Raport o stanie lasów w Polsce 2012. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78. ISSN 1641-3229.
- ↑ geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2015-01-12, s. 625. ISSN 1230-5820.
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (M.P. z 2011 r. Nr 108, poz. 1099).
- ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec marca 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-20].
- ↑ Ubóstwo w Polsce w 2011 r. Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. [dostęp 2012-06-08]. s. 15.
- ↑ Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112 (pol.). uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27].
- ↑ Polska w Liczbach: Poziom wykształcenia mieszkańców (w wieku 13 lat i więcej) w pomorskim (pol.). Polska w Liczbach. [dostęp 2015-05-18].
- ↑ Zarządzenie nr 56/10 Wojewody Pomorskiego z dnia 4 marca 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2010 r. Nr 35, poz. 594]).
- ↑ a b (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. Nr 96, poz. 603).
- ↑ Oddział Zamiejscowy Urzędu w Słupsku. W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. [dostęp 2011-10-30].
- ↑ Delegatura w Słupsku. Pomorski Urząd Wojewódzki. [dostęp 2011-10-30].
- ↑ Magazyn Pomorskie: Województwo Pomorskie ma swoje logo. s. 3.
- ↑ Nowa jakość w promocji regionu. 2015-04-15.
Linki zewnętrzne[edytuj]
|
||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
