Kościół Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Brzegu Dolnym
734/W[1] z dnia 27.11.1997 | |||||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||||
Kościół NMP z Góry Karmel w Brzegu Dolnym | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
parafia | |||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Brzegu Dolnego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wołowskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Brzeg Dolny | |||||||||||||||||||
51°15′31,3″N 16°43′08,7″E/51,258694 16,719083 |
Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Brzegu Dolnym[2]
Historia
[edytuj | edytuj kod]Liczni luteranie z Brzegu Dolnego od 1654 r. aż do połowy XVIII w. nie posiadali własnego kościoła ze względu na zakaz wznoszenia takich budowli w państwie katolickich Habsburgów. Sytuacja zmieniła się, dopiero gdy Dolny Śląsk stał się częścią protestanckiego Królestwa Prus. W 1742 r. król pruski Fryderyk II Wielki wydał na budowę kościoła luterańskiego w Brzegu Dolnym specjalne pozwolenie; interweniował również, aby ten kościół wzniesiono w centrum miasta, a nie poza nim.[3]
Kościół wzniesiono w stylu barokowym śląskich Kościołów Pokoju z muru pruskiego, na planie prostokąta, z niską wieżą i małymi oknami. Inauguracyjne nabożeństwo miało miejsce 17.05.1744 r. Utworzona przy kościele parafia luterańska oprócz miasta obejmowała również miejscowości: Warzyń (obecnie dzielnica Brzegu Dolnego), Głoska, Kobylniki i Księginice.[3]
W 1784 r. kościół znacznie powiększono przez dobudowanie części od wschodu i południa. W 1797 r. wybudowano murowaną wieżę, w latach 1844-1845 gruntownie przebudowano kościół, zastępując mur pruski zwykłym ceglanym.[3]
W pobliżu w 1903 r. dla zgromadzenia diakonis (utworzonego w mieście w 1899 r.) wybudowano neogotycki Dom Diakonis (Rynek 21), gdzie 21 stycznia 1945 r. odbyło się ostatnie nabożeństwo luterańskie w mieście.[3]
Opuszczony kościół w 1945 r. został przekazany katolikom. Pierwszym proboszczem nowo utworzonej katolickiej parafii był w latach 1945-1970 ks. kanonik Jan Puk, który przybył do Brzegu Dolnego wraz z repatriantami ze Śniatyna (obecna Ukraina). Razem ze wspólnotą parafialną przywieziono i umieszczono w ołtarzu głównym kościoła łaskami słynący obraz Matki Bożej Szkaplerznej wraz z licznymi wotami wdzięczności za otrzymane łaski.[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2016-02-05] .
- ↑ Dekanat Brzeg Dolny rzymskokatolicka parafia pw. Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. www.archidiecezja.wroc.pl. (pol.).
- ↑ a b c d e Elżbieta Kaszuba, Leszek Ziątkowski: Historia Brzegu Dolnego. Wrocław: KORAB, 1998, s. 71-73. ISBN 83-910321-0-8.