Kościół luterański w Wiskitkach

Kościół luterański
w Wiskitkach

kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Wiskitki
Wyznanie	luteranizm
Kościół	Kościół ewangelicko-augsburski
Historia Data rozpoczęcia budowy 1854 Data zakończenia budowy 1862 Data zniszczenia • przez 1945-1951 działania wojenne wyburzenie
Dane świątyni Styl neogotyk Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie Wiskitek Położenie kościoła przed zburzeniem.
Położenie na mapie Polski Położenie kościoła przed zburzeniem.
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Położenie kościoła przed zburzeniem.
Położenie na mapie powiatu żyrardowskiego Położenie kościoła przed zburzeniem.
Położenie na mapie gminy Wiskitki Położenie kościoła przed zburzeniem.
52°05′16″N 20°22′39″E

Kościół ewangelicko-augsburski w Wiskitkach – nieistniejący obecnie kościół dawnej parafii ewangelickiej, zbudowany w Wiskitkach w latach 1854-1862 i rozebrany w 1951 r.

Historia

W 1852 r. miejscowi ewangelicy (głównie osadnicy pochodzenia niemieckiego, sprowadzeni w XVII-XIX w. przez hrabiów Łubieńskich) zamówili projekt i kosztorys kościoła. Budowę rozpoczęto w 1854 r., a ukończono dopiero w 1862 r., co było spowodowane brakiem pieniędzy. W 1855 r. konsystorz ewangelicki przywrócił wiskickiej filii rangę parafii.

Jednak już pod koniec XIX wieku pobliski, szybko rozbudowujący się Żyrardów, zaczął przyciągać ewangelików z okolicy i stał się ich największym skupiskiem. Dla nich uczęszczanie do kościoła w odległych o 6 km Wiskitkach stało się uciążliwe. Z tego powodu w 1888 r. pastor wiskicki Juliusz Bursche zdecydował o budowie nowego kościoła w Żyrardowie (ukończonego w 1898 r.) To było przyczyną postępującego opuszczenia i zaniedbania kościoła ewangelickiego w Wiskitkach. Coraz rzadziej odprawiano tam nabożeństwa (początkowo raz w miesiącu przez pastora z Żyrardowa), w końcu jednak kościół zamknięto. Istniał jednak w Wiskitkach przytułek dla sierot i starców wyznania ewangelickiego tzw. „Dom Miłosierdzia” (wybudowany w 1898 r.)

Po I wojnie światowej wznowiono stałe odprawianie nabożeństw w wiskickim kościele luterańskim. Podczas II wojny światowej (od 1941 r.) kościół znowu opustoszał na skutek nakazu odprawiania nabożeństw tylko w języku niemieckim, którego większość parafian nie znała. Pod koniec wojny budynek kościoła został w znacznym stopniu uszkodzony przez ostrzał artyleryjski. 1 sierpnia 1948 r. parafia luterańska w Żyrardowie zadecydowała o rozbiórce kościoła w Wiskitkach, którą zrealizowano do końca 1951 r. a część pozyskanego w ten sposób materiału budowlanego przeznaczono na naprawę kościoła luterańskiego w Żyrardowie.