Konrad Wünsche
porucznik kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
30 maja 1906 albo 1907 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 stycznia 1945 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca szwadronu |
Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
Odznaczenia | |
Konrad Wünsche, także Wunsche, Winsze (ur. 30 maja 1906[1][2][3] albo 1907 w Plucicach[4][a], zm. 30 maja 19 stycznia 1945 w Skarszewie) – polski właściciel ziemski niemieckiego pochodzenia, oficer i działacz konspiracyjny w czasie II wojny światowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Feliksa i Heleny z domu Netzel. Pochodził z rodziny niemieckiej osiadłej w Kaliskiem. Administrator majątku w Opatówku. Po ślubie z córką właściciela Zofią z domu Schloesser odziedziczył cały majątek. Był między innymi właścicielem majątku Winiary k. Kalisza. 26 czerwca 1929 prezydent RP mianował go podporucznikiem w rezerwie ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 w korpusie oficerów kawalerii i 36. lokatą, a minister spraw wojskowych wcielił do 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie[5][6][7]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kalisz. Posiadał przydział w rezerwie do 10 Pułku Strzelców Konnych w Łańcucie[8]. Na porucznika rezerwy awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 28. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[6].
W kampanii wrześniowej w 1939 dowodził II plutonem 2. szwadronu 7 Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich[9]. 19 września objął dowództwo 2. szwadronu po poległym rotmistrzu Stanisławie Jankowskim[10]. Walczył w bitwie nad Bzurą, a następnie w obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi stolicy dostał się do niemieckiej niewoli. 25 października 1939 przebywał w Oflagu XI B Braunschweig[11].
Od 1943 działał w konspiracyjnej organizacji wywiadowczej Miecz i Pług, potem w strukturach Armii Krajowej. W swoim majątku prowadził potajemnie szkolenie wojskowe. Za wiedzą podziemia podpisał volkslistę, co miało zapewnić większe bezpieczeństwo w działalności konspiracyjnej. W marcu 1944 wraz z innymi Polakami pochodzenia niemieckiego (min. właścicielem fabryki pianin "Arnold Fibiger" Alfredem Fibigerem i jego siostrą Elwirą, Alfredem Nowackim, Emilem i Henrykiem Fulde, Jerzym Drescherem, Brunonem Lompą, Bożeną Deutschmann) został uwięziony podczas masowych aresztowań przeprowadzonych przez gestapo w Kaliszu. Dla nazistów odkrycie konspiracyjnej działalności osób pochodzenia niemieckiego w polskim podziemiu było tak wielkim zaskoczeniem, że postanowili ich osądzić i skazać w pokazowym procesie. Konrad Wünsche wraz z innymi był sądzony podczas wyjazdowej sesji Trybunału Ludowego z Berlina (Volksgerichtshofu). Proces odbył się w dniach 6-9 grudnia 1944 w obecności namiestnika Rzeszy Niemieckiej w Kraju Warty, gauleitera Arthura Greisera. Razem z Greiserem proces obserwowali przedstawiciele niemieckich miejscowych władz partyjnych i państwowych oraz prezes Sądu Proboss, prokurator Steinberg i kierownik Urzędu Okręgu do spraw Ludnościowych, kurator uniwersytecki, doktor Streit. Prawie wszyscy oskarżeni, w tym K. Wünsche, za zdradę narodu niemieckiego i szpiegostwo zostali skazani na karę śmierci.
Zgodnie z obowiązującym prawem niemieckim wyrok śmierci mógł zostać wykonany dopiero po upływie stu dni. Jednakże do Kalisza zbliżały się wojska sowieckie i w tej sytuacji 19 stycznia 1945, na dwa dni przed zajęciem Kalisza przez Armię Czerwoną, Konrad Wünsche został rozstrzelany w grupie 56 innych członków antyhitlerowskiego podziemia w lesie koło Skarszewa. Po ekshumacji dokonanej 26 kwietnia 1945 i rozpoznaniu zwłok został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Kaliszu. Symboliczna mogiła jest też na cmentarzu Tynieckim, gdzie pochowano osoby pomordowane w lesie skarszewskim, których nie udało się zidentyfikować.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari[12]
- Krzyż Walecznych pośmiertnie za działalność konspiracyjną
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 126, 612, tu podano rok urodzenia 1906.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 618, tu także podano rok urodzenia 1906.
- ↑ Straty ↓, tu również urodzony w 1906.
- ↑ Marian Woźniak (red.): Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945. Instytut Zachodni w Poznaniu, 1998, s. 656. ISBN 83-85003-97-5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 172, 180, tu także urodzony 30 maja 1906.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 618.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 126.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 612.
- ↑ Abraham 1990 ↓, s. 289.
- ↑ Szacherski 1968 ↓, s. 231, 317, jako Konrad Wuensche.
- ↑ Straty ↓, numer jeńca 1393.
- ↑ Abraham 1990 ↓, s. 304, jako Konrad Wuensche.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Roman Abraham: Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07712-6.
- Andrzej Pinno, Rodzina, Radom 2003.
- Armia Krajowa : zarys historii wojennej Kaliszan 1914–1945, opr. Jurand Piotrowski, Kalisz 2004
- Andrzej Androchowicz, Koniec przed końcem, Polityka, nr 16 z 2006 r.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Zbigniew Szacherski: Wierni przysiędze. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1968.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-12-08].
- Członkowie Ruchu „Miecz i Pług”
- Obrońcy Warszawy (1939)
- Oficerowie Armii Krajowej
- Oficerowie 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich
- Oficerowie 7 Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich
- Oficerowie 10 Pułku Strzelców Konnych (II RP)
- Ofiary egzekucji masowych w okupowanej Polsce 1939–1945
- Polacy pochodzenia niemieckiego
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (władze RP na uchodźstwie)
- Porucznicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Pochowani w Kaliszu
- Polacy i obywatele polscy straceni przez Niemcy nazistowskie w Okręgu Rzeszy Kraj Warty
- Uczestnicy bitwy nad Bzurą (1939)
- Zmarli w 1945