Kotliská

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kotliská
Ilustracja
Widok z okolic Dereszy
Państwo

 Słowacja

Położenie

Powiat Liptowski Mikułasz, Powiat Brezno

Pasmo

Niżne Tatry

Wysokość

1937 m n.p.m.

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kotliská”
Ziemia48°56′18″N 19°31′03″E/48,938333 19,517500

Kotliská (1937 m) – szczyt w Niżnych Tatrach na Słowacji.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Kotliská znajdują się w zachodniej części Niżnych Tatr, w tzw. Dumbierskich Tatrach. Ich szczyt leży w głównym grzbiecie niżnotatrzańskim, ok. 9 km na zachód od Dumbiera (w linii prostej), pomiędzy szczytami Chabeńca na zachodzie i Polany na północnym wschodzie. W kierunku południowym od szczytu Kotlisk oddziela się boczny grzbiet z potężnym masywem Skałki. Od Chabeńca oddziela szczyt Kotlisk odcinek dość wyrównanego grzbietu wysokości ok. 1860 m, którego najniższy punkt to Chabenecké sedlo (1843 m), od Polany – szerokie Krížske sedlo (1775 m), od Skałki – płytkie obniżenie grzbietu (ok. 1865 m) z charakterystyczną kopą pośrodku.

Geologia i morfologia[edytuj | edytuj kod]

Masyw Kotlisk budują – podobnie jak cały centralny fragment głównego grzbietu Niżnych Tatr – jasne granity tzw. „dumbierskie”. Szczyt góry ma formę kształtnego trójściennego ostrosłupa, którego krawędzie wyznaczają wymienione wyżej grzbiety, natomiast ściany opadają stromo ku trzem kotłom polodowcowym, stanowiącym zamknięcia trzech potężnych niżnotatrzańskich dolin walnych: Krzyskiej na północy, Vajskovskiej na wschodzie i Łomnistej na południowym zachodzie (stąd też pochodzi nazwa szczytu). Najmocniej urzeźbione, pocięte kilkoma żlebami i rozdzielającymi je filarami, są stoki północne nad Doliną Krzyską.

Przyroda ożywiona[edytuj | edytuj kod]

Kopułę szczytową Kotlisk pokrywają hale, jedynie na stokach północnych wzdłuż wypukłych form terenowych dość wysoko wspinają się płaty kosodrzewiny. Stoki Kotlisk są jedną z ostoi kozicy w Niżnych Tatrach, którą właśnie tu, na stokach Kotlisk w zamknięciu Dolony Łomnistej, reintrodukowano w latach 1969-1974 (wypuszczono tu 28 osobników odłowionych w Tatrach Wysokich i Bielskich).

Cały masyw Kotlisk leży na terenie Parku Narodowego Niżne Tatry. Stoki opadające do dolin Łomnistej i Vajskovskiej obejmuje rezerwat przyrody Skalka.

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Przez szczyt Kotlisk głównym grzbietem Niżnych Tatr biegnie czerwono znakowany magistralny szlak turystyczny tych gór, tzw. Cesta hrdinov SNP. Południowym grzbietem od strony Skałki na Kotliská wyprowadzają żółte znaki szlaku turystycznego z Doliny Vajskovskiej (z węzła szlaków zwanego Črmné). Dzięki temu szczyt jest licznie odwiedzany, a panorama z niego – choć niezbyt rozległa – zapewnia wejrzenie w zamknięcia wyżej wspomnianych trzech dolin i na otaczające je grzbiety.

Szlak czerwony odcinek: ChopokDereszesedlo PoľanyPoľana – Krížske sedlo – Kotliská – Chabenec. Czas przejścia: 2.25 h, ↓ 2.55 h
Szlak żółty Wylot doliny Vajskovskiej (Črmné) – Strmý vršteksedlo pod ŽiaromŽiarŽiarska hola – Skalka – Kotliská. Czas przejścia: 4.30 h, ↓ 3.50 h

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Hochmuth Zdenko a kolektív: Nízke Tatry – západ. Turistický sprievodca ČSSR č. 10, wyd. Šport, Slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1982;
  • Hochmuth Zdenko i in.: Nízke Tatry (západná časť). Turistický sprievodca ČSSR zväzok 48a, wyd. Šport, Vydavateľstvo SV ČSTV, Bratislava 1965;
  • Nízke Tatry – Chopok, mapa 1:50 000, nr 122, wyd. VKÚ Harmanec, 2003, ISBN 80-8042-045-9;
Panorama okolic szczytu Kotliská
Panorama okolic szczytu Kotliská