Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dobrej
 A-303 z dnia 13.10.1971[1]
| |||||||||
| kościół pomocniczy | |||||||||
_G26.1.jpg)
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie |
Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Dobra  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu limanowskiego  | |||||||||
 49°42′52,4″N 20°14′39,9″E/49,714556 20,244417
| |||||||||
Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dobrej – zabytkowa drewniana świątynia rzymskokatolicka z XVII wieku, znajdująca się na terenie Dobrej w powiecie limanowskim. Kościół, 13 października 1971 roku, umieszczono w rejestrze zabytków województwa małopolskiego[1]. Obecnie znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Msze w kościele odprawiane są latem, w każdy czwartek.
Kościół stoi w otoczeniu starego drzewostanu, który również znajduje się na liście zabytków województwa małopolskiego[1][2].
Zabytkowe jest również otoczenie kościoła, a zwłaszcza ogrodzenie z bramkami[1], które powstało w 1800 roku. W ogrodzeniu znajdują się niewielkie kapliczki, w których umieszczono stacje Drogi Krzyżowej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy kościół w Dobrej zbudowany został już w XIV wieku, kiedy erygowano we wsi parafię. Świątynia ta spłonęła w nocy 1 lipca 1678[3].
Nowy kościół ufundowany został przez podkomorzego koronnego Jerzego Dominika Lubomirskiego[4], do którego należały wówczas okolice Dobrej. Konsekrowany został 24 czerwca 1684 przez biskupa Mikołaja Oborskiego[3].
W 1760 dobudowano do kościoła dodatkową kaplicę (od strony północnej). Umieszczono tam barokowy ołtarz z obrazem Matki Bożej Szkaplerznej[3].
W latach 1865-1867 dokonano przebudowy świątyni - dobudowano kruchtę, przedłużono prezbiterium i zakrystię[4].
W 1912 roku zdecydowano o położeniu blachy na zniszczonym drewnianym goncie[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Jest to świątynia trzynawowa, drewniana (modrzewiowa), konstrukcji zrębowej, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Góruje nad nią kwadratowa wieża słupowa[3].
Pierwotnie kościół kryty był drewnianym gontem, ale w 1921 położono na nim blachę ocynkowaną.
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze kościoła utrzymane jest w stylu rokokowym. Zdobi je barokowa polichromia figuralna z 1760 roku, odrestaurowana przez Jana Stankiewicza w latach 1863-1865, przedstawiająca Apostołów i świętych[5].
Ołtarze[edytuj | edytuj kod]
- Ołtarz główny
- rokokowy. Znajduje się w nim XVIII-wieczne złote barokowe tabernakulum, wykonane przez Jakuba Jaska. Nad nim umieszczono namalowany na desce obraz Przemienienie Pańskie, wykonany w stylu Veraicon, stanowiący pozostałość po istniejącej w Dobrej lub Jurkowie cerkwi wołoskiej, zniszczonej przez powódź[6]. Obraz strzeżony jest przez drewniane figury Mojżesza i Eliasza. Przed ołtarzem, w balustradzie, umieszczono herb dawnych właścicieli Dobrej i fundatorów kościoła - Lubomirskich[3].
- Ołtarze boczne
- barokowe:
- ołtarz z obrazem Święta Rodzina - obraz został przemalowany w 1864. W kronikach odnotowano, że artysta podczas prac konserwatorskich zmienił twarze postaci[3].
- ołtarz z obrazem Matka Boska Różańcowa w otoczeniu św. Katarzyny ze Sjeny i św. Dominika, namalowanym przez Michała Strzegockiego. W zwieńczeniu umieszczony jest wizerunek św. Aleksandra.
- ołtarz św. Sebastiana - patrona Sebastiana Lubomirskiego. W jego predelli znajduje się niewielki obraz na desce Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny. Główny obraz to Ukrzyżowanie. Jest on przesłaniany namalowanym w 1865 roku przez Jana Stankiewicza obrazem Święty Izydor.
- ołtarz z obrazem Ecce Homo, również autorstwa Jana Stankiewicza, przesłanianym dziełem Romualda Reguły Serce Jezusa z 1944 roku.
- ołtarz z obrazem Matka Boża Szkaplerzna ofiarująca szkaplerz zakonnikowi. Jest to kopia cudownego obrazu, ufundowanego przez ks. Wojciecha Juraszewskiego w 1760. Oryginał przeniesiono do nowej świątyni.
Wyposażenie kościoła[edytuj | edytuj kod]
Ambona rokokowa, drewniana, pochodzi z XVIII wieku. Zdobią ją polichromowane płaskorzeźby z wizerunkiem Ewangelistów. Nakrycie ambony pochodzi z 1865 roku[3].
Chrzcielnica z kościoła w Dobrej pochodzi z XVIII wieku.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-01-26].
- ↑ st.rej. nr 466 z 27.02.1934
- ↑ a b c d e f g h Historia parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Dobrej. www.dobra.diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2016-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-27)].
- ↑ a b P. Skoczek, s. 12
- ↑ P. Skoczek, ss. 9-10
- ↑ A. Matuszczyk, s. 78
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 9-15. ISBN 978-83-88383-43-4.
- Andrzej Matuszczyk: Beskid Wyspowy. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2008, s. 77-78. ISBN 978-83-89188-78-6.
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Drewniane kościoły w województwie małopolskim
- Fundacje kościelne Lubomirskich herbu Szreniawa bez Krzyża
- Świątynie pod wezwaniem św. Szymona Apostoła
- Świątynie pod wezwaniem św. Judy Tadeusza Apostoła
- Zabytkowe kościoły w powiecie limanowskim
- Kościoły rzymskokatolickie w Dobrej (województwo małopolskie)