Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie
 134 z dnia 2.01.1950[1]
| |||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
 Widok na kościół z Baszty Tkaczy | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Chojnowa  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu legnickiego  | |||||||||||||||
 51°16′20,424″N 15°56′03,415″E/51,272340 15,934282
| |||||||||||||||
.jpg)
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie (do 1945 roku Najświętszej Maryi Panny, niem. Kirche der Heiligen Jungfrau Maria) – rzymskokatolicki kościół farny, dawniej ewangelicki, położony w Chojnowie.
Jest średniowieczną gotycką budowlą typu bazylikowego przez mieszkańców potocznie nazywana Dużym Kościołem. Jest to największy tego typu obiekt w mieście oraz powiecie legnickim. Kościół położony jest w centralnej części Chojnowa, przy południowej pierzei Rynku. Architektura chojnowskiej fary zajmuje istotne miejsce pośród przykładów śląskiej szkoły budowlanej, wykształconej w ciągu XIV wieku, z pewnymi rysami architektury gotyckiej centralnej Polski[2]. Zachodnia fasada oraz czworoboczna masywna wieża kościelna uznawane są za jeden ze znaków rozpoznawczych ziemi chojnowskiej.
Budowa początkowo drewnianego kościoła rozpoczęła się w XIV wieku. Do 1525 roku była to świątynia katolicka, która wraz z przejściem na luteranizm księcia legnickiego Fryderyka II przeszła w ręce protestantów. Po II wojnie światowej i przesiedleniu ludności zamieszkującej Dolny Śląsk, świątynia ponownie trafiła w ręce kościoła rzymskokatolickiego, przyjmując obecne wezwanie św. Piotra i Pawła. Aktualnie jest główną świątynią Parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kościół rozpoczęto budować w XIV w. Ołtarz główny pochodzi z 1400, a dzwon z 1405. Kościół posiada chór kościelny wybudowany w 1413. W 1468 wybudowano sklepienia nawy środkowej, a kościół posiadał osiem ołtarzy. W ciągu wieków świątynia ulegała dalszej rozbudowie. Z roku 1469 pochodzi wzmianka o południowej kaplicy ufundowanej przez cech sukienników. W XVI w. dobudowano zakrystię oraz wykonano zwieńczenie attykowe wieży. W 1543 r. rodzina Bożywojów ufundowała kaplicę grobową, zwaną odtąd północną Kaplicą Bożywojów. W 1651 znaczna część świątyni spłonęła (nawa główna i dach), odbudowa trwała do 1659[3]. Przed II wojną światową był to kościół ewangelicki pw. Panny Marii. Podczas wojen napoleońskich kościół służył jako szpital. Restaurowany w XIX i pierwszej połowie XX wieku[4].
W latach 1969–1970 Piotr Wróblewski namalował w kościele drogę krzyżową, zawierającą poza wizerunkami autora, jego rodziny oraz mieszkańców Chojnowa również postaci historyczne. W roli Piłata przedstawiony został miejscowy działacz PZPR, żołnierza przebijającego włócznią Jezusa – żołnierz Armii Czerwonej, a przy grobie Jezusa znaleźli się Jan XXIII, Gandhi oraz Martin Luther King. Siódma stacja drogi krzyżowej przedstawia w tle m.in. Jurija Gagarina oraz amerykańskich astronautów lądujących na Księżycu[5][6]. Z uwagi na wartość artystyczną, ale wbrew opinii władz kościelnych, malowidła zostały wpisane do rejestru zabytków[7][8].
Obecnie kościół jest odrestaurowywany od środka. Restauracji poddane są figury i obrazy oraz ołtarz główny.
Wyposażenie wnętrza
[edytuj | edytuj kod]- gotycki tryptyk z Madonną w otoczeniu świętych ok. 1500
- renesansowe epitafium Wolfa Bożywoja z 1543
- barokowa chrzcielnica z 1660[9]
- ołtarz główny przedstawiający scenę zmartwychwstania pędzla Georga Ostermeyera z 1670
- barokowa ambona z 1671[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. [dostęp 2010-02-01].
- ↑ Bożena Steinborn: Złotoryja, Chojnów, Świerzawa. Zabytki sztuki regionu. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich-Wydawnictwo, 1959.
- ↑ Waldemar Bena opis do mapy „Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy” Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 336.
- ↑ Michał Kokot Udręka czy ekstaza [dostęp 2014-06-06].
- ↑ Monika Łagoda Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy. Odsłona nr 6.
- ↑ Michał Kokot Gagarin ma zostać w kościele. Kuria się nie zgadza.
- ↑ Droga Krzyżowa męką pańską dla chojnowian.
- ↑ a b Historia chojnowskiej fary. oficjalna strona parafii. [dostęp 2021-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-18)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Horodecki, Chojnowska fara. Kościół pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła (dawniej Najświętszej Maryi Panny), Chojnów 2010
- Historia chojnowskiej fary | Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie. oficjalna strona
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Opis parafii na stronie diecezji legnickiej
- Chojnowska fara. chojnowska.e-informator.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-27)]. „Gazeta Chojnowska”
- Kościół św. Piotra i św. Pawła na portalu polska-org.pl