Krška jama
Wnętrze jaskini w 2016 roku | |
Państwo | |
---|---|
Długość |
820 m |
Głębokość |
44 m |
Ochrona i dostępność |
udostępniona po wcześniejszej rezerwacji |
Położenie na mapie Słowenii | |
45°53′24″N 14°46′16″E/45,889944 14,771194 | |
Strona internetowa |
Krška jama – jaskinia krasowa znajdująca się w środkowej Słowenii, nad źródłem rzeki Krka, w pobliżu miejscowości Gradiček i Trebnja Gorica w gminie Ivančna Gorica[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Krška jama jest poziomą jaskinią krasową znajdującą się nieopodal źródła rzeki Krka, na północ od wsi Gradiček[1]. Jej szacowana długość to ok. 820 m[2], z czego według stanu z 2018 odkryte zostało 490 m, a dostępne do zwiedzania jest ok. 200 m[1]. Jaskinia ma głębokość 44 m[2]. Tuż za wejściem znajduje się obszerna komora o długości ponad 200 m i szerokości ok. 30 m, której dno pokryte jest żwirem oraz dużymi głazami sięgającymi we wschodniej części aż po sklepienie jaskini[1]. Stalaktyty są stosunkowo nieliczne; przeważają draperie naciekowe oraz makaron jaskiniowy, jest też kilka mis martwicowych[3]. Komorę zamyka jezioro syfonowe, dalsza część jaskini jest więc dostępna wyłącznie dla płetwonurków[1][3].
Woda przesiąka do Krškiej jamy przez ponory znajdujące się we wschodniej części polja krasowego Radensko polje , natomiast wody podziemne z jaskini wypływają na powierzchnię wyłącznie w przypadku zwiększonych opadów czy powodzi[1][3]. Jaskinia jest siedliskiem dla co najmniej 31 gatunków zwierząt, w tym licznych nietoperzy oraz dla odmieńca jaskiniowego (Proteus anguinus) – płaza ogoniastego będącego endemitem bałkańskim[4][3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Krška jama miała zapewniać mieszkańcom schronienie w „burzliwych czasach”, co zostało opisane w opowiadaniu historycznym Jurij Kozjak autorstwa Josipa Jurčiča. W XVII wieku jako pierwszy swoją wizytę w jaskini odnotował Janez Vajkard Valvasor, natomiast pierwszy jej plan narysował w 1887 roku Jan Vladimír Hráský. W 1935 roku wejście do jaskini zostało poszerzone w celu umożliwienia szybszego odpływu wód gruntowych i dla ograniczenia zalewania Radensko polja[1][3].
Jaskinia od 1996 roku[3] jest udostępniona dla turystów[1]. Grupy liczące minimum 8 osób mogą ją zwiedzić z przewodnikiem w okresie od kwietnia do października po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej[1][4]. Przez cały rok obiekt mogą odwiedzać uczniowie szkół oraz studenci[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Krška jama | TD Krka [online] [dostęp 2024-05-15] (słoweń.).
- ↑ a b Katasterjam.si [online], www.katasterjam.si [dostęp 2024-05-15] .
- ↑ a b c d e f g M.K., V malo znani Krški jami živi več kot 30 živalskih vrst, tudi človeška ribica [online], Dolenjski list [dostęp 2024-05-15] (słoweń.).
- ↑ a b Region Dolenjska [online], www.visitslovenia.pl [dostęp 2024-05-15] .