Krška jama

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krška jama
Ilustracja
Wnętrze jaskini w 2016 roku
Państwo

 Słowenia

Długość

820 m

Głębokość

44 m

Ochrona
i dostępność

udostępniona po wcześniejszej rezerwacji

Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Krška jama”
Ziemia45°53′24″N 14°46′16″E/45,889944 14,771194
Strona internetowa

Krška jamajaskinia krasowa znajdująca się w środkowej Słowenii, nad źródłem rzeki Krka, w pobliżu miejscowości Gradiček i Trebnja Gorica w gminie Ivančna Gorica[1].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze Krškiej jamy w 2023 roku

Krška jama jest poziomą jaskinią krasową znajdującą się nieopodal źródła rzeki Krka, na północ od wsi Gradiček[1]. Jej szacowana długość to ok. 820 m[2], z czego według stanu z 2018 odkryte zostało 490 m, a dostępne do zwiedzania jest ok. 200 m[1]. Jaskinia ma głębokość 44 m[2]. Tuż za wejściem znajduje się obszerna komora o długości ponad 200 m i szerokości ok. 30 m, której dno pokryte jest żwirem oraz dużymi głazami sięgającymi we wschodniej części aż po sklepienie jaskini[1]. Stalaktyty są stosunkowo nieliczne; przeważają draperie naciekowe oraz makaron jaskiniowy, jest też kilka mis martwicowych[3]. Komorę zamyka jezioro syfonowe, dalsza część jaskini jest więc dostępna wyłącznie dla płetwonurków[1][3].

Woda przesiąka do Krškiej jamy przez ponory znajdujące się we wschodniej części polja krasowego Radensko polje(inne języki), natomiast wody podziemne z jaskini wypływają na powierzchnię wyłącznie w przypadku zwiększonych opadów czy powodzi[1][3]. Jaskinia jest siedliskiem dla co najmniej 31 gatunków zwierząt, w tym licznych nietoperzy oraz dla odmieńca jaskiniowego (Proteus anguinus) – płaza ogoniastego będącego endemitem bałkańskim[4][3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Krška jama miała zapewniać mieszkańcom schronienie w „burzliwych czasach”, co zostało opisane w opowiadaniu historycznym Jurij Kozjak autorstwa Josipa Jurčiča. W XVII wieku jako pierwszy swoją wizytę w jaskini odnotował Janez Vajkard Valvasor, natomiast pierwszy jej plan narysował w 1887 roku Jan Vladimír Hráský. W 1935 roku wejście do jaskini zostało poszerzone w celu umożliwienia szybszego odpływu wód gruntowych i dla ograniczenia zalewania Radensko polja[1][3].

Jaskinia od 1996 roku[3] jest udostępniona dla turystów[1]. Grupy liczące minimum 8 osób mogą ją zwiedzić z przewodnikiem w okresie od kwietnia do października po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej[1][4]. Przez cały rok obiekt mogą odwiedzać uczniowie szkół oraz studenci[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Krška jama | TD Krka [online] [dostęp 2024-05-15] (słoweń.).
  2. a b Katasterjam.si [online], www.katasterjam.si [dostęp 2024-05-15].
  3. a b c d e f g M.K., V malo znani Krški jami živi več kot 30 živalskih vrst, tudi človeška ribica [online], Dolenjski list [dostęp 2024-05-15] (słoweń.).
  4. a b Region Dolenjska [online], www.visitslovenia.pl [dostęp 2024-05-15].