Księgi proroków
_by_shakko.jpg)
Księgi proroków – poemat metafizyczno-egzystencjalny Antoniego Langego z 1895.
Utwór składa się z sześciu kolejnych pieśni:
- Jedność, czyli Księga Mojżesza,
- Wielość, czyli Księga Brahmy,
- Walka, czyli Księga Zaratustry,
- Miłość, czyli Księga Jezusa,
- Konieczność, czyli Księga Mahometa,
- Wyzwolenie, czyli Księga Buddy.
Treść
[edytuj | edytuj kod]Poemat podejmuje próbę odpowiedzi na główne problemy i sens ludzkiej egzystencji w odniesieniu do religii takich jak: judaizm, zaratustranizm, braminizm, buddyzm, islam czy chrześcijaństwo. Odznacza się przy tym erudycją, bogactwem języka (terminologia rodem z pism sanskrytu, egzotyczne sformułowania) i sprawnym warsztatem autora; Lange w każdym poemacie adekwatnie do treści zmienia styl oraz sposób obrazowania.
Forma
[edytuj | edytuj kod]Utwory są napisane w formie sestyny lirycznej[1], układu stroficznego znanego w Polsce od XVII wieku[2]. Wersy są jedenastozgłoskowe[3]. Każdy z utworów składa się z siedmiu strof, sześciu sześciowersowych i jednej trójwersowej. We wszystkich zwrotkach sześciowersowych tych samych sześć słów powtarza się na końcu wersów, a w strofie trójwersowej występują one w średniówce i klauzuli.
- I uczył ludzi na górze Oliwnej,
- Choć wiedział naprzód swą Golgotę — Jezus!
- Dla przygnębionych — dla cichych — maluczkich,
- Baranek boży dobrą niósł nowinę.
- Hozanna tobie, o Chryste, hozanna —
- Nad krzyżem twoim odkupienia gwiazda!
- Zabłysła gwiazda — na górze Oliwnej.
- Wieczne hozanna — przyniósł ludom Jezus —
- Dobrą nowinę — miłość dla maluczkich!
Sestyna liryczna wywodzi się z literatury prowansalskiej[4]. Za jej twórcę uchodzi trubadur Arnaut Daniel[5][6]. Sestyny pisali między innymi Francesco Petrarca, Jaroslav Vrchlický[4] i Algernon Charles Swinburne. Użycie przez Langego sestyny jest wyrazem jego parnasistowskich dążeń[7]. Poeta ten wykorzystywał wiele tradycyjnych form stroficznych, między innymi sonet, rondo i balladę francuską.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Milośników Języka Polskiego, 2003, s. 34-35. ISBN 83-900829-6-9.
- ↑ Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1997, s. 83-7120-606-2. ISBN 83-85220-79-8.
- ↑ Kazimierz Wóycicki: Forma dźwiękowa prozy polskiej i wiersza polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960, s. 95-96.
- ↑ a b Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 347. ISBN 978-83-233-4066-9.
- ↑ Sestina: Poetic Form. poets.org. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
- ↑ Sestina. PoetryFoundation.org. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
- ↑ Czesław Miłosz: Historia literatury polskiej. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010, s. 389. ISBN 978-83-240-1449-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Księgi proroków są częścią Poezye. Cz. 1 Antoniego Lange, dostępnej w serwisie Polona
