Ksi Geminorum
| ξ Gem | |||||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
06h 45m 17,364s[1] | ||||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+12° 53′ 44,13″[1] | ||||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−190,55 ± 0,15 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
27,20 ± 0,70 km/s[1] | ||||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
F5 IV-V[1] | ||||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | |||||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
68 km/s[2] | ||||||||||||||||||||||
| Wiek |
2,5 mld lat[2] | ||||||||||||||||||||||
| Temperatura |
6460 K[2] | ||||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Ksi Geminorum (Alzirr, ξ Gem) – gwiazda w gwiazdozbiorze Bliźniąt, znajdująca się w odległości około 59 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alzirr, wywodzi się od arabskiego الزر az-zirr, co oznacza „guzik”[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alzirr dla określenia tej gwiazdy[4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jest to podolbrzym reprezentujący typ widmowy F5, który był też klasyfikowany jako olbrzym. Gwiazda ta ma temperaturę 6460 K i jasność 11,1 razy większą niż jasność Słońca. Jej promień to 2,7 promienia Słońca, ma masę 1,5–1,6 razy większą niż masa Słońca; świeci od 2,5 miliarda lat i kończy lub zakończyła etap syntezy wodoru w hel w jądrze. Parametry tej gwiazdy sytuują ją w krytycznym punkcie diagramu HR, gdyż w pobliżu tej masy cykl CNO zaczyna dominować nad cyklem protonowym, główną drogą syntezy jądrowej w mniejszych gwiazdach (takich jak Słońce), a także prędkość rotacji gwiazd powyżej tej granicy jest większa. Alzirr obraca się z prędkością równą co najmniej 68 km/s na równiku, 34 razy większą niż Słońce. Szybka rotacja i zewnętrzna strefa konwektywna sprawiają, że gwiazda ta jest aktywna magnetycznie, ma koronę o dwóch poziomach, na których temperatura sięga odpowiednio 2 i 8 mln K, oraz emituje promieniowanie rentgenowskie. Jest to także gwiazda zmienna typu Delta Scuti, subtelnie oscylująca z różnymi okresami zmian. W przyszłości gwiazda przekształci się w czerwonego olbrzyma i zakończy życie jako biały karzeł[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Ksi Geminorum w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i Jim Kaler: Al ZIRR (Xi Geminorum). STARS, 2007-02-23. [dostęp 2017-08-23]. (ang.).
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 83. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2018-12-04].