Przejdź do zawartości

Ostryż

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Kurkuma)
Ostryż
Ilustracja
Curcuma zedoaria
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

imbirowate

Rodzaj

ostryż

Nazwa systematyczna
Curcuma L.
Sp.Pl.2 1753

Ostryż, kurkuma, szafranica, żółcień (Curcuma L.) – rodzaj bylin z rodziny imbirowatych. Zalicza się do niego 93 [3]–104[4] gatunków. Występują one w tropikalnej Azji[4]. Zawiera kurkuminę, mającą właściwości przeciwzapalne[5][6][7]. Liczne gatunki wykorzystywane są jako źródło przypraw (zwłaszcza wysuszone i sproszkowane kłącza ostryżu długiego, wykorzystywane m.in. w curry) i skrobi (np. bulwy C. angustifolia). Ostryż długi i niektóre inne gatunki wykorzystywane są w lecznictwie, poza tym jako źródło barwników. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, także na kwiaty cięte[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Wykaz gatunków[3]

Kurkuma w lecznictwie i kuchni

[edytuj | edytuj kod]

Kurkuma (czyli ekstrakt kłączy ostryżu) jest używana jako przyprawa nadająca potrawom złocistożółty kolor. Jest też składnikiem mieszanek przyprawowych, m.in. curry.

Różne gatunki z rodzaju Curcuma znane są w lecznictwie co najmniej 5000 lat[8]. W medycynie indyjskiej kurkuma jest stosowana jako środek przyspieszający gojenie się ran oraz środek kojący niestrawność żołądka[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-18] (ang.).
  3. a b Curcuma. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-03-01].
  4. a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 259, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. Betül Kocaadam, Nevin Şanlier, Curcumin, an active component of turmeric (Curcuma longa), and its effects on health, „Critical Reviews in Food Science and Nutrition”, 57 (13), 2017, s. 2889–2895, DOI10.1080/10408398.2015.1077195, ISSN 1549-7852, PMID26528921 [dostęp 2021-04-12].
  6. Arshad Husain Rahmani i inni, Role of Curcumin in Disease Prevention and Treatment, „Advanced Biomedical Research”, 7, 2018, DOI10.4103/abr.abr_147_16, ISSN 2277-9175, PMID29629341, PMCIDPMC5852989 [dostęp 2021-04-12].
  7. Julie S. Jurenka, Anti-inflammatory properties of curcumin, a major constituent of Curcuma longa: a review of preclinical and clinical research, „Alternative Medicine Review: A Journal of Clinical Therapeutic”, 14 (2), 2009, s. 141–153, ISSN 1089-5159, PMID19594223 [dostęp 2021-04-12].
  8. Przyprawa jak lekarstwo - nauka.gildia.pl - Nauka i technika - wiadomości naukowe, recenzje, publicystyka [online], www.nauka.gildia.pl [dostęp 2021-04-12].
  9. S.K. Purohit, R. Solanki, V. Mathur, M. Mathur. Evaluation of Wound Healing Activity of Ethanolic Extract of Curcuma longa Rhizomes in Male Albino Rats. „Asian J. Pharm. Res.”. 3 (2), s. 79-81, 2013. ISSN 2231-5691. (ang.).