Przejdź do zawartości

Kępkowiec jasnobrązowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kępkowiec jasnobrązowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kępkowcowate

Rodzaj

kępkowiec

Gatunek

kępkowiec jasnobrązowy

Nazwa systematyczna
Lyophyllum decastes (Fr.) Singer
Lilloa 22: 165 (1951)

Kępkowiec jasnobrązowy Lyophyllum decastes (Fr.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lyophyllum, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus decastes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Lyophyllum[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus aggregatus Schaeff.
  • Agaricus decastes Fr.
  • Agaricus decastes Fr. var decastes
  • Agaricus molybdinus Bull.
  • Agaricus subdecastes Cooke & Massee
  • Clitocybe aggregata (Schaeff.) Gillet
  • Clitocybe aggregata f. reducta J.E. Lange
  • Clitocybe decastes (Fr.) P. Kumm.
  • Clitocybe molybdina (Bull.) P. Kumm.
  • Clitocybe subdecastes (Cooke & Massee)
  • Gyrophila aggregata (Schaeff.) Quél.
  • Lyophyllum aggregatum (Schaeff.) Kühner
  • Tricholoma aggregatum (Schaeff.) Ricken

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako podblaszek gromadny[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Owocniki rzadko wyrastają pojedynczo, zazwyczaj wyrastają w wiązkach. a ich trzony są zrośnięte u podstawy. Czasami wyrastają w szeregach lub tworzą tzw. czarcie kręgi[4].

Kapelusz

O średnicy 5–10 cm. Młody jest półkuliście wypukły z nieco podwiniętymi brzegami, dojrzały płaski z ostrymi brzegami i nieco pofalowany. Ma kolor siwy, siwobrązowy do oliwkowobrązowoczarniawego, jest jedwabiście błyszczący i promieniście delikatnie włóknisty[5].

Blaszki

Najpierw białe, potem szarawokremowe, średnio gęste, przy trzonie wycięte z ząbkiem. Są nierównej długości i nieco zbiegające[6].

Trzon

Długość 7–13 cm, grubość 1–2 cm. Jest nieregularnie cylindryczny, pełny i zazwyczaj zakrzywiony. Czasami jest ekscentryczny. Powierzchnia biaława, jedwabiście błyszcząca (z czasem staje się dołem brązowa), naga lub delikatnie włóknista[5].

Miąższ

Biały, nie zmieniający zabarwienia po przekrojeniu, jędrny, elastyczny. Smak nieznaczny, zapach niewyraźny[6].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o średnicy 5–7 µm, kuliste, gładkie, bezbarwne[7].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Podano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[8]. W Polsce jest niezbyt częsty[4].

Rośnie od września do początku grudnia wielkimi kępami na łąkach, w ogrodach, w lasach liściastych, na rumowiskach[6].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Saprotrof[3]. Grzyb jadalny, nadaje się do zup i marynowania. Spożywa się tylko kapelusze[6].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b Marek Snowarski: Grzyby. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-776-4.
  5. a b c d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. a b c d Aurel Dermek: Grzyby. 1981. ISBN 83-217-2357-8.
  7. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  8. Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].