Przejdź do zawartości

Llywelyn ap Iorwerth

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Llywelyn ap Iorwerth
Ilustracja
Llywelyn ap Iorwerth
Wizerunek herbu
Tradycyjny herb rodu Aberffraw, przypisywany Llywelynowi Wielkiemu
Książę Walii
Okres

od 1228
do 1240

Poprzednik

Rhys ap Gruffydd

Następca

Dafydd ap Llywelyn

Dane biograficzne
Dynastia

Aberffraw

Data urodzenia

ok. 1173

Data i miejsce śmierci

11 kwietnia 1240
Aberconwy

Ojciec

Iorwerth Drwyndwn

Matka

Marared ferch Madog

Małżeństwo

Joanna
od 1205
do 1240

Dzieci

Dafydd ap Llywelyn
Gruffydd ap Llywelyn
Elen ferch Llywelyn
Gwladus Ddu
Marared ferch Llywelyn
Angharad ferch Llywelyn
Susanna ferch Llywelyn

Llywelyn ap Iorwerth, zwany Wielkim (zm. 11 kwietnia 1240 roku w Aberconwy, w Walii) – książę Walii, uważany[przez kogo?] za najwybitniejszego walijskiego władcę.

Biografia

[edytuj | edytuj kod]

Llywelyn urodził się w rodzie panującym w królestwie Gwynedd. Jego ojcem był Iorwerth Drwyndwn, książę Gwynedd, zaś dziadem Owain ap Gruffudd, który panował jako król[1]. Jako dziecko Llywelyn został wygnany przez swego wuja Dafydda z Gwynedd. Po kilku latach, w 1194 roku, powrócił i obalił władzę wuja. Do 1202 roku udało mu się opanować cała północną Walię.

W 1205 roku poślubił Joannę, nieślubną córkę króla Anglii Jana bez Ziemi. Nie powstrzymało to jednak Jana od najazdu Walii w 1211 roku i opanowania większości Gwynedd. Llywelynowi udało się odzyskać utracone ziemię, sprzymierzając się z angielskimi baronami.

Walia ok. 1217 r. Żółty: obszary rządzone bezpośrednio przez Llywelyna; szary: obszary rządzone przez książąt-klientów Llywelyna; zielony: anglo-normańskie posiadłości.

Nowy król Anglii Henryk III uznał początkowo władzę Llywelyna nad Walią, jednak do 1223 ograniczył jego bezpośrednią władzę do północnej części kraju. Mimo to wielu walijskich książąt na południu uznawało zwierzchność Llywelyna.

Sarkofag Llywelyna w kościele w Llanrwst, gdzie zostało przeniesione opactwo Aberconwy; szczątki księcia jednak nie zachowały się.[2]

W ostatnim okresie życia Llywelyn przekazał władzę swemu synowi Dafyddowi. Zmarł w założonym przez siebie opactwie cysterskim Aberconwy w pobliżu Conwy.

Rodzina i potomstwo

[edytuj | edytuj kod]

Llywelyn był żonaty trzykrotnie. Pierwszy raz z córką Hugh de Kevilioc, hrabiego Chester. Nie jest znana dokładna data tego małżeństwa, na pewno doszło do niego przed rokiem 1190. Następnie poślubił córkę Regnalda króla Man, jednak małżeństwo to zostało anulowane przed 1205 rokiem. Informacje na temat dwóch pierwszych małżeństw Llywelyna są niepewne.[1]

W połowie 1205 roku poślubił nieślubną córkę króla Jana bez Ziemi Joannę. W 1226 roku Joanna została uznana za prawe dziecko króla Jana.[1]

Llywelyn miał co najmniej trójkę prawych dzieci, nie jest jednak całkowicie pewne czy matką ich wszystkich była Joanna, czy też druga żona Llywelyna.[1]

  • Dafydd ap Llywelyn (zm. 1246) – następca Llywelyna jako książę Walii, poślubił Isabel de Briouse, córkę William de Briouse, lorda z Marchii Walijskich
  • Elen ferch Llywelyn (zm. 1253)
  • Susanna ferch Llywelyn (zm. po 1228)

Llywelyn miał też szereg nieślubnych dzieci.

  • Gruffydd ap Llywelyn (zm. 1244) – najstarszy z synów Llywelyna, dwaj jego synowie Llywelyn i Dafydd osiągnęli pozycję księciów Walii
  • Gwladus Ddu (zm. 1251)
  • Marared ferch Llywelyn (zm. 1272)
  • Angharad ferch Llywelyn

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d LLYWELYN ap Iorwerth, [w:] Foundation for Medieval Genealogy.
  2. Daniel Wellings, "Coffin of Llywelyn the Great, Gravestones Memorials Monuments Effigies Llanrwst Conwy County Wales [online], www.walesdirectory.co.uk [dostęp 2022-09-27] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]