Tekst źródłowy strony Los Angeles

{{inne znaczenia|miasta w Stanach Zjednoczonych|[[Los Angeles (ujednoznacznienie)|inne użycia tej nazwy]]}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa                        = Los Angeles
 |nazwa oryginalna             = 
 |zdjęcie                      = New LA Infobox Pic Montage 5.jpg
 |opis zdjęcia                 = [[Downtown Los Angeles]], [[Venice (Los Angeles)|Venice]], [[Obserwatorium Griffitha]], [[Hollywood Sign]]
 |pieczęć                      = Seal of Los Angeles, California.svg
 |flaga                        = Flag of Los Angeles, California.svg
 |dopełniacz nazwy             = Los Angeles
 |przydomek                    = Miasto Aniołów<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www6.lexisnexis.com/publisher/EndUser?Action=UserDisplayFullDocument&orgId=574&topicId=100020422&docId=l%3A1103602102&start=4 |tytuł = Atlanta works on its sales pitch: Convention bureau’s chief sticks to basics in marketing the city |opublikowany = www6.lexisnexis.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20111126202604/http://www6.lexisnexis.com/publisher/EndUser?Action=UserDisplayFullDocument&orgId=574&topicId=100020422&docId=l%3A1103602102&start=4 |zarchiwizowano = 2011-11-26}}</ref>, {{J|en|Angeltown}}<ref>[http://articles.latimes.com/1989-10-12/news/vw-168_1_los-angeles A Teflon Metropolis Where No Nicknames Stick].</ref>, {{J|en|La-La Land}}<ref>[http://latimesblogs.latimes.com/jacketcopy/2011/03/la-la-land-now-the-dictionary-definition-of-los-angeles.html 'La-La Land,' now the dictionary definition of Los Angeles].</ref>
 |państwo                      = Stany Zjednoczone
 |1. jednostka administracyjna = {{państwo|Kalifornia}}
 |2. jednostka administracyjna = [[Hrabstwo Los Angeles|Los Angeles]]
 |data założenia               = 1781
 |prawa miejskie               = 1850
 |stanowisko zarządzającego    = mayor-council
 |zarządzający                 = [[Karen Bass]] ([[Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)|D]])
 |powierzchnia                 = 1302
 |wysokość                     = 93
 |rok                          = 2022
 |liczba ludności              = 3 822 238<ref>{{Cytuj |tytuł = U.S. Census Bureau QuickFacts: Los Angeles city, California |data dostępu = 2023-06-21 |opublikowany = census.gov |url = https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/losangelescitycalifornia/POP010220 |język = en}}</ref>
 |gęstość zaludnienia          = 3072
 |numer kierunkowy             = 213, 310/424, 323, 661, 747/818
 |kod pocztowy                 = {{Show|Lista kodów
|90001–90068, 90070–90084, 90086–90089, 90091, 90093–90097, 90099, 90101–90103, 90174, 90185, 90189, 90291-90293, 91040–91043, 91303–91308, 91342–91349, 91352–91353, 91356–91357, 91364–91367, 91401–91499, 91601–91609
}}
 |tablice rejestracyjne        = 
 |strefa czasowa               = [[UTC-08:00]]<br />[[UTC-07:00]]
 |kod mapy                     = Stany Zjednoczone#Kalifornia
 |współrzędne                  = 34°03′N 118°15′W
 |commons                      = Category:Los Angeles
 |www                          = http://www.lacity.org
 |wikisłownik                  = Los Angeles
 |wikicytaty                   = Los Angeles
}}
[[Plik:Downtown w Los Angeles.JPG|thumb|[[Downtown Los Angeles|Śródmieście Los Angeles]]]]
[[Plik:Plaża w Santa Monica 3.JPG|thumb|Plaża między Santa Monica a Venice, dzielnicą Los Angeles]]
'''Los Angeles''', oficjalnie '''{{J|en|City of Los Angeles}}''', często skracane do '''{{J|en|L.A.}}''' ({{hiszp.|Los Ángeles}}) – najludniejsze miasto amerykańskiego stanu [[Kalifornia]], a zarazem drugie pod względem liczby mieszkańców miasto w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] (za [[Nowy Jork|Nowym Jorkiem]]), za sprawą populacji liczącej ok. 4 mln mieszkańców<ref name="USCensusEst2017" />. Los Angeles zajmuje powierzchnię 1302&nbsp;km² i położone jest w regionie Kalifornii Południowej. Miasto stanowi centrum aglomeracji [[Obszar metropolitalny Los Angeles|Los Angeles-Long Beach-Santa Ana]], którą w 2010 roku zamieszkiwało 12 828 837 osób, czyniąc z tego regionu 2. pod względem populacji obszar metropolitalny Stanów Zjednoczonych i jednocześnie jedną z najludniejszych metropolii świata<ref>[http://www.worldatlas.com/citypops.htm City Populations – World City Population, Biggest Largest Cities in the World].</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=DEC_10_NSRD_GCTPL2.US24PR&prodType=table |tytuł = Population and Housing Occupancy Status: 2010 – United States -- Metropolitan Statistical Area |opublikowany = factfinder.census.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20160118134043/http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=DEC_10_NSRD_GCTPL2.US24PR&prodType=table |zarchiwizowano = 2016-01-18}}</ref>. [[Wielkie Los Angeles]] to połączony obszar statystyczny ({{K|en|combined statistical area}}) z liczbą mieszkańców wynoszącą 18,8 mln<ref name="factfinder.census.gov">{{Cytuj stronę |url = https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk |tytuł = Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2017 – United States – Combined Statistical Area |opublikowany = factfinder.census.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20180714212254/https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk |zarchiwizowano = 2018-07-14}}</ref>. Los Angeles jest siedzibą [[Hrabstwo Los Angeles|hrabstwa Los Angeles]], czyli najbardziej zaludnionego i jednego z najbardziej zróżnicowanych etnicznie hrabstw w Stanach Zjednoczonych<ref>[http://money.cnn.com/2007/08/08/real_estate/most_diverse_counties/index.htm The most ethnically diverse counties in the United States].</ref>. Z kolei obszar samego Los Angeles uznany został za najbardziej zróżnicowane etnicznie amerykańskie miasto<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.cnbc.com/id/43066296/The_Top_10_Most_Diverse_Cities_in_America?slide=11 |tytuł = The Top 10 Most Diverse Cities in America |opublikowany = cnbc.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20140627175521/http://www.cnbc.com/id/43066296/The_Top_10_Most_Diverse_Cities_in_America?slide=11 |zarchiwizowano = 2014-06-27}}</ref>. Mieszkańcy Los Angeles często określani są mianem „{{link-interwiki |Angelenos |Q=Q105377253}}”<ref>[http://www.thefreedictionary.com/Angeleno Angeleno, The Free Dictionary].</ref>.

Los Angeles zostało założone 4 września 1781 roku przez hiszpańskiego gubernatora {{link-interwiki |Felipe de Neve |tekst=Felipe de Neve’a |Q=Q2637426}}<ref name="CaliforniaCounty1899">[https://books.google.com/books?id=JMg1AAAAIAAJ&pg=PA151 Historical Society of Southern California Quarterly].</ref>. Po zakończeniu wojny o niepodległość Meksyku, w 1821 roku miasto stało się częścią tegoż państwa<ref name="Estrada2008">[https://books.google.com/books?id=eJu4Wau5G5UC&pg=PA43 The Los Angeles Plaza: sacred and contested space].</ref>. W 1848 roku, pod koniec [[wojna amerykańsko-meksykańska|wojny amerykańsko-meksykańskiej]], Los Angeles oraz pozostałe obszary Kalifornii zostały na mocy [[traktat z Guadalupe Hidalgo|traktatu pokojowego z Guadalupe Hidalgo]] wykupione przez rząd amerykański, wchodząc w skład Stanów Zjednoczonych<ref name="Spencer1866">[https://books.google.com/books?id=4k5XAAAAYAAJ&pg=PA453 History of the United States: From the earliest period to the administration of James Buchanan].</ref>. Los Angeles uzyskało 4 kwietnia 1850 roku status korporacji municypalnej – na pięć miesięcy przed tym, jak Kalifornia stała się oficjalnie stanem państwa amerykańskiego<ref>{{Cytuj stronę |url = http://ceo.lacounty.gov/forms/09-10%20cities%20alpha.pdf |tytuł = Cities Within the County of Los Angeles |opublikowany = ceo.lacounty.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20140628033840/http://ceo.lacounty.gov/forms/09-10%20cities%20alpha.pdf |zarchiwizowano = 2014-06-28}}</ref>.

Zwane często {{J|en|City of Angels}} lub po prostu {{J|en|L.A.}}, Los Angeles stanowi światowe centrum biznesu, handlu międzynarodowego, rozrywki, kultury, mediów, mody, nauki, sportu, technologii i edukacji. Los Angeles uznane zostało za 3. najbogatsze oraz 5. najbardziej wpływowe miasto świata<ref>[http://www.cnn.com/2010/BUSINESS/04/10/cities.dominate.world/index.html?thisSpeed=30000 Revealed: Cities that rule the world].</ref><ref>[https://archive.ph/20100819193903/http://www.foreignpolicy.com/node/373401 The Global Cities Index 2010].</ref>. Obszar statystyczny Los Angeles wygenerował w 2008 roku 831 miliardów dolarów [[Produkt miejski brutto|produktu miejskiego brutto]] (PMB), czyniąc z tegoż miasta 3. największe centrum ekonomiczne świata, ustępując jedynie metropoliom [[Tokio]] i [[Nowy Jork|Nowego Jorku]]<ref name="citymayors.com">[http://www.citymayors.com/statistics/richest-cities-2005.html publisher=citymayors.com The 150 richest cities in the world by GDP in 2005].</ref>. Jako że Los Angeles jest siedzibą [[Hollywood]], zyskało przydomek „Światowej Stolicy Rozrywki”, przodując w produkcji filmów, programów telewizyjnych, sztuk scenicznych, [[Gra komputerowa|gier wideo]] oraz muzyki. Ze względu na to, miasto zamieszkuje szerokie grono słynnych osób powiązanych z tymi branżami. Los Angeles zorganizowało [[Letnie igrzyska olimpijskie|Letnie Igrzyska Olimpijskie]] w roku [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1932|1932]] oraz [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984|1984]], zorganizuje je także w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2028|2028]].

== Oryginalna nazwa ==
Oryginalna nazwa miasta to {{J|es|El Pueblo de Nuestra Señora la Reina de los Ángeles del Río de Porciúncula}}, co można przetłumaczyć jako „Miasto Matki Bożej Królowej Aniołów rzeki {{J|es|Porciúncula}}”.

== Historia ==
Przybrzeżne tereny współczesnego basenu {{link-interwiki |Los Angeles Basin |Q=Q2887490}} oraz [[San Fernando Valley|doliny San Fernando]] były pierwotnie zamieszkiwane przez indiańskie plemiona {{link-interwiki |Tongva |Q=Q1479279}} ({{J|es|Gabrieleños}}) oraz {{link-interwiki |Chumash |Q=Q24251468}}. [[Juan Rodríguez Cabrillo]], portugalski podróżnik, uznał w 1542 roku obszar południowej Kalifornii za część [[imperium hiszpańskie|hiszpańskiego imperium kolonialnego]]<ref>[https://books.google.com/books?id=o0cOAAAAIAAJ&pg=PA21 The Herald’s History of Los Angeles].</ref>. 2 sierpnia 1769 roku na ziemie dzisiejszego Los Angeles dotarli Gaspar de Portolà i Juan Crespí<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.usc.edu/libraries/archives/la/historic/crespi.html |tytuł = Father Crespi in Los Angeles |opublikowany = usc.edu |archiwum = https://web.archive.org/web/20090707155441/http://www.usc.edu/libraries/archives/la/historic/crespi.html |zarchiwizowano = 2009-07-07}}</ref>.
[[Plik:LosAngeles-Plaza-1869.jpg|thumb|left|Rynek miejski Los Angeles w 1869 roku]]
W 1771 roku misjonarz franciszkański [[Junípero Serra]] zaprojektował budynek {{link-interwiki |Mission San Gabriel Arcángel |tekst=Mission San Gabriel Arcangel |Q=Q1939046}}, czyli pierwszą siedzibę misjonarską na tych terenach<ref name="LeffingwellWorden2005">[https://books.google.com/books?id=zFn57UJ1mJIC&pg=PA43 California missions and presidios].</ref>. 4 września 1781 roku grupa czterdziestu czterech osadników, znanych jako „{{J|es|Los Pobladores}}”, założyła [[pueblo]] „{{J|es|La Reyna de los Angeles}}”, nazwane tak na cześć [[Dziewictwo Marii z Nazaretu|{{J|es|Nuestra Señora la Reina de los Ángeles}}]] z [[Los Angeles (rzeka)|{{J|es|Río de Porciúncula}}]] (Matki Bożej Królowej Aniołów z Porcjunkuli)<ref name="Sullivan2009">[https://books.google.com/books?id=bwRrshiH0oUC&pg=PA7 It Happened in Southern California: Remarkable Events That Shaped History].</ref>. Ponad połowa z przybyszów była [[metys]]ami lub [[mulat]]ami o afrykańskim, indiańskim lub europejskim pochodzeniu<ref>[https://books.google.com/?id=2eH35EuLuUsC Seeking El Dorado: African Americans in California].</ref>. Ich osada pozostawała małym miasteczkiem przez dekady – do 1820 roku populacja wzrosła do około 650 mieszkańców<ref name="aaal">[https://books.google.com/books?id=KyFPAAAAYAAJ Historical and biographical record of southern California: containing a history of southern California from its earliest settlement to the opening year of the twentieth century].</ref>. Obecnie pueblo leży na obszarze dystryktu historycznego [[Los Angeles Plaza Historic District|Los Angeles Pueblo Plaza]] oraz przy [[Olvera Street]], czyli w najstarszej części miasta<ref name="Estrada2006">[https://books.google.com/books?id=NzlO8C5-Q88C Los Angeles’s Olvera Street].</ref>.

[[Nowa Hiszpania]] uzyskała w 1821 roku niepodległość, odłączając się od hiszpańskiego imperium kolonialnego, natomiast pueblo weszło w skład Meksyku. Gubernator {{link-interwiki |Pío Pico |Q=Q949282}} uczynił wówczas Los Angeles stolicą regionu {{link-interwiki |Alta California |Q=Q1422806}}. Meksykańskie rządy nad miastem zakończyły się w wyniku wojny amerykańsko-meksykańskiej; Amerykanie przejęli kontrolę nad Los Angeles po serii potyczek zbrojnych, zakończonych 13 stycznia 1847 roku podpisaniem traktatu pokojowego w Cahuenga<ref name="aaal" />.

W 1876 roku, wraz ze skompletowaniem linii [[Southern Pacific Transportation Company|Southern Pacific]], do Los Angeles dotarła kolej<ref name="Mulholland2002">[https://books.google.com/books?id=iP575do7D48C William Mulholland and the Rise of Los Angeles].</ref>. W 1892 roku na obszarze miasta odkryte zostały złoża ropy naftowej, co sprawiło, że w roku 1923 Kalifornia stała się największym producentem ropy w Stanach Zjednoczonych, odpowiadając ponadto za 1/4 światowego wydobycia tego surowca<ref name="Kipen2011">[https://books.google.com/books?id=aezmS52IavcC&pg=PA45 Los Angeles in the 1930s: The WPA Guide to the City of Angels].</ref>.

Do roku 1900 populacja Los Angeles wzrosła do ponad 102 tysięcy mieszkańców<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.census.gov/population/documentation/twps0027/tab13.txt |tytuł = Population of the 100 Largest Urban Places: 1900 |opublikowany = census.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20011126145419/http://www.census.gov/population/documentation/twps0027/tab13.txt |zarchiwizowano = 2001-11-26}}</ref>, co wywarło presję na kwestię zasobów wodnych miasta<ref>[https://archive.is/20120628224347/http://www.american.edu/TED/mono.htm title=The Los roches Aqueduct and the Owens and Mono Lakes (MONO Case)].</ref>. Rozwiązanie tego problemu nadeszło w 1913 roku, wraz z oddaniem do użytku akweduktu Los Angeles, który dostarczał cztery razy więcej wody, niż było w stanie zużyć miasto<ref name="Reisner1993">[https://books.google.com/books?id=Akn6rUgR_eEC Cadillac desert: the American West and its disappearing water].</ref>. Dzięki temu, miasto kontynuowało swój rozwój<ref name="Reisner1993" />.
[[Plik:LosAngelesCityHall1931.JPG|thumb|[[Ratusz w Los Angeles|Los Angeles City Hall]], na zdjęciu widziany w 1931 roku, powstał w 1928 roku i stanowił najwyższą strukturę w mieście aż do 1964 roku, kiedy to zniesiono ograniczenia wysokościowe]]
W 1910 roku Los Angeles objęło zasięgiem Hollywood, zaś na terenie samego miasta działało co najmniej dziesięć wytwórni filmowych. Do 1921 roku ponad 80% światowego przemysłu filmowego skupiało się w Los Angeles<ref name="Buntin2010">[https://books.google.com/books?id=y6ZlIkYXjiMC&pg=PA18 L.A. Noir: The Struggle for the Soul of America’s Most Seductive City].</ref>. Dochody generowane przez tę branżę pozwoliły miastu uniknąć większości ekonomicznych problemów, w jakich pogrążyła się reszta państwa w wyniku wybuchu [[Wielki kryzys|wielkiego kryzysu]]<ref name="YoungYoung2007">[https://books.google.com/books?id=QYYMqXUyjnUC&pg=PA21 The Great Depression in America: a cultural encyclopedia].</ref>. W latach 30. XX wieku populacja Los Angeles przekroczyła milion osób<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.census.gov/population/documentation/twps0027/tab16.txt |tytuł = Population of the 100 Largest Urban Places: 1930 |opublikowany = census.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20011126145657/http://www.census.gov/population/documentation/twps0027/tab16.txt |zarchiwizowano = 2001-11-26}}</ref>. W 1932 roku miasto zorganizowało [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1932|Letnie Igrzyska Olimpijskie]].

[[Plik:Olympic Torch Tower of the Los Angeles Coliseum.jpg|thumb|W [[Los Angeles Memorial Coliseum]] (''na zdjęciu'') odbywały się Letnie Igrzyska Olimpijskie w 1932 i 1984 roku]]

Po zakończeniu II wojny światowej Los Angeles rozwijało się szybciej, niż kiedykolwiek w swojej historii, i w wyniku procesów [[Eksurbanizacja|eksurbanizacji]] dotarło zasięgiem do [[San Fernando Valley|doliny San Fernando]]<ref name="Bruegmann2006">[https://books.google.com/books?id=HFjLm2BauZ8C Sprawl: A Compact History].</ref>. W 1969 roku miasto stało się miejscem narodzin Internetu, kiedy to zrealizowana została pierwsza próba transmisji danych przez sieć ARPANET pomiędzy [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles|University of California, Los Angeles]] (UCLA) i [[SRI International|Stanford Research Institute]] (SRI)<ref name="HafnerLyon1999">[https://books.google.com/books?id=RLKxSvCBQZcC Where Wizards Stay Up Late: The Origins Of The Internet].</ref>. Latem 1969 roku w Los Angeles i okolicach doszło do serii morderstw popełnionych przez sektę [[Charles Manson|Charlesa Mansona]].

W 1984 roku Los Angeles [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984|po raz drugi]] zorganizowało Letnie Igrzyska Olimpijskie. Pomimo bojkotu ze strony 14 państw komunistycznych, Igrzyska z 1984 roku osiągnęły największy sukces finansowy spośród wszystkich dotychczasowych edycji tych zawodów<ref>[http://articles.latimes.com/2004/jun/30/local/me-rood30 Rodney W. Rood, 88; Played Key Role in 1984 Olympics, Built Support for Metro Rail].</ref>. Ponadto były to zaledwie drugie w historii Igrzyska, które przyniosły profity (wszystkie pozostałe okazywały się stratne finansowo dla miast-organizatorów); te pierwsze, według analiz, to Letnie Igrzyska Olimpijskie z 1932 roku, które również rozegrano w Los Angeles<ref name="Zarnowski">[http://web.archive.org/web/20030828095502/http://www.aafla.org/SportsLibrary/JOH/JOHv1n1/JOHv1n1f.pdf A Look at Olympic Costs].</ref>.

W 1992 roku, w Los Angeles doszło do wybuchu [[Zamieszki w Los Angeles (1992)|wielkich zamieszek]] na tle dyskryminacji rasowej<ref name="RuckerUpton2007" />. Ich powodem była głośna sprawa Afroamerykanina [[Rodney King|Rodneya Kinga]], który 29 kwietnia 1992 roku został pobity przez czterech funkcjonariuszy policji, uniewinnionych z tego czynu przed sądem<ref name="RuckerUpton2007" />. Wyrok ten wywołał tzw. sześciodniowe powstanie Rodneya Kinga, w którym uczestniczyły tysiące osób, i które uważane jest za największe zamieszki, jakie miały miejsce na terenie Stanów Zjednoczonych w dwudziestym wieku<ref name="RuckerUpton2007">[https://books.google.com/books?id=mQcrpqn0124C&pg=PA376 Encyclopedia of American race riots].</ref>. W 1994 roku Los Angeles zostało niespodziewanie nawiedzone przez trzęsienia ziemi o sile 6,7 stopnia w skali Richtera, które spowodowały straty wyceniane na ponad 12 miliardów dolarów, a także śmierć 72 osób<ref>[http://articles.latimes.com/1995-12-20/news/mn-16032_1_quake-death-toll Study Raises Northridge Quake Death Toll to 72].</ref>. XX wiek zakończył się skandalem związanym z oddziałem [[Los Angeles Police Department|LAPD]], Rampart. Okazało się bowiem, że ponad 70 członków [[C.R.A.S.H.]], czyli policyjnej grupy zwalczającej działalność gangów, zamieszanych było w korupcyjne procedery oraz ścisłą współpracę z gangami<ref>[http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/lapd/scandal/cron.html Rampart Scandal Timeline].</ref>.

W 2002 roku przeprowadzone zostało referendum, na mocy którego ludność odrzuciła propozycję odłączenia od Los Angeles obszarów doliny San Fernando i Hollywood<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.laalmanac.com/election/el22.htm |tytuł = City of Los Angeles Secession Votes – 2002 |opublikowany = laalmanac.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20080807175637/http://www.laalmanac.com/election/el22.htm |zarchiwizowano = 2008-08-07}}</ref>.

== Geografia ==
=== Topografia ===
[[Plik:Los Angeles Basin JPLLandsat.jpg|thumb|left|[[Los Angeles Basin]]]]
[[Plik:LA Echo.JPG|thumb|Porośnięty [[Arekowate|arekowatymi]] [[Echo Park, Los Angeles|Echo Park]]]]
Los Angeles zajmuje łączną powierzchnię 1302&nbsp;km², z czego 1214&nbsp;km² to ląd, a 88&nbsp;km² to wody. Miasto obejmuje zarówno płaskie, jak i pagórkowate tereny; najwyższym punktem Los Angeles jest góra {{link-interwiki |Mount Lukens |Q=Q6921917}} (1547 m n.p.m.) będąca częścią pasma górskiego [[San Gabriel (góry)|San Gabriel]], położona na północno-wschodnim krańcu doliny [[San Fernando Valley|San Fernando]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#50 |tytuł = Elevations of the 50 Largest Cities (by population, 1980 Census) – USGS |opublikowany = egsc.usgs.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20111015012701/http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#50 |zarchiwizowano = 2011-10-15}}</ref><ref>[http://angeles.sierraclub.org/hps/guides/09e.htm Mount Lukens – Sierra Club – Hundred Peak Section].</ref>. Część pasma górskiego [[Góry Santa Monica|Santa Monica]] rozciąga się od centrum miasta do Pacyfiku, oddzielając Los Angeles od doliny San Fernando. Pozostałe obszary górskie obejmują między innymi dzielnicę Mt. Washington na północ od śródmieścia, Boyle Heights i [[Crenshaw (Los Angeles)|Crenshaw]] we wschodniej części Los Angeles, a także dystrykt San Pedro.

Głównym ciekiem wodnym w Los Angeles jest [[Los Angeles (rzeka)|rzeka Los Angeles]], w większości odcinków sezonowa. Bieg rzeki został niemalże w całości skorygowany przez [[Korpus Inżynieryjny Armii Stanów Zjednoczonych]], który uczynił z niej kanał ochrony przeciwpożarowej<ref name="Gumprecht2001" />. W wyniku tych działań rzeka Los Angeles płynie betonowymi kanałami<ref name="Gumprecht2001">[https://books.google.com/books?id=2ftBJpp7aIoC The Los Angeles River: Its Life, Death, and Possible Rebirth].</ref>. Bieg rzeki rozpoczyna się w dzielnicy Canoga Park, następnie przebiega na wschód od doliny San Fernando, wzdłuż północnego krańca gór Santa Monica, by w końcu kierować się na południe przez centrum miasta, dopływając do ujścia do Pacyfiku w porcie Long Beach. Zdecydowanie mniejsza rzeka, {{link-interwiki |Ballona Creek |Q=Q3633459}}, wpada natomiast do zatoki Santa Monica w [[Playa del Rey]].

Obszar Los Angeles bogaty jest w rodzime gatunki roślin, częściowo ze względu na różnorodność siedlisk, a w tym plaże, bagna i góry. Najbardziej rozpowszechnione botaniczne środowiska, to przybrzeżne zarośla szałwii, które pokrywają [[chaparral]]owe wzgórza<ref name="Miller2008">[https://books.google.com/books?id=RjbPQ6ZOgzMC&pg=PA15 Landscaping with Native Plants of Southern California].</ref>. Do rodzimych gatunków należą m.in.: [[pozłotka kalifornijska]], [[Romneya|{{K|la|Romneya}}]], [[Heteromeles|{{K|la|Heteromeles}}]], [[Quercus agrifolia|{{K|la|Quercus agrifolia}}]], [[Leymus condensatus|{{K|la|Leymus condensatus}}]] oraz [[Helianthus nuttallii|{{K|la|Helianthus nuttallii}}]]. Obecnie wiele z tychże gatunków, tak jak na przykład słoneczniki z Los Angeles ({{K|la|Helianthus nuttallii}}), są tak rzadkie, że uzyskały status rodzajów zagrożonych. Mimo iż nie jest gatunkiem rodzimym, oficjalnym drzewem Los Angeles jest drzewo koralowe ([[Erythrina caffra|{{K|la|Erythrina caffra}}]])<ref name="Innovation1979">[https://books.google.com/books?id=MkArAAAAYAAJ&pg=PA258 Tropical legumes: resources for the future: report of an ad hoc panel of the Advisory Committee on Technology Innovation, Board on Science and Technology for International Development, Commission on International Relations, National Research Council].</ref>, zaś oficjalnym kwiatem miasta pozostaje [[strelicja królewska]] ({{K|la|Strelitzia reginae}})<ref name="Communications2003">[https://books.google.com/books?id=-10EAAAAMBAJ&pg=PA62 {{J|en|Los Angeles Magazine}}].</ref>.

Obszar Los Angeles pełen jest również [[Waszyngtonia robusta|waszyngtonii robustych]], [[Waszyngtonia nitkowata|waszyngtonii nitkowatych]] oraz [[daktylowiec kanaryjski|daktylowców kanaryjskich]], mimo że żaden z tych gatunków nie jest rodzimy dla Kalifornii Południowej.

=== Geologia ===
Los Angeles często nawiedzane jest przez trzęsienia ziemi, jako że znajduje się w strefie tzw. [[Pacyficzny pierścień ognia|pacyficznego pierścienia ognia]]. Geologiczna niestabilność przyczyniła się do wytworzenia szeregu [[uskok]]ów, które powodują około 10 tysięcy trzęsień ziemi na tych obszarach rocznie<ref name="quakes">[https://archive.is/20120708022242/http://earthquake.usgs.gov/learn/facts.php Earthquake Facto].</ref>. Jednym z najważniejszych jest uskok San Andreas, położony na granicy płyt [[Płyta pacyficzna|pacyficznej]] i [[Płyta północnoamerykańska|północnoamerykańskiej]]<ref>[http://www.physorg.com/news70114196.html San Andreas Fault Set for the Big One].</ref>. Do największych i najtragiczniejszych w skutkach trzęsień ziemi w dziejach Los Angeles zaliczyć można: Northridge (1994), Whittier Narrows (1987), San Fernando (1971) oraz Long Beach (1933). Jednakże zdecydowana większość trzęsień ziemi ma niewielką siłę i jest nieodczuwalna dla mieszkańców<ref name="quakes" />. Części miasta narażone są także na [[tsunami]]; tereny portowe Los Angeles zostały zniszczone przez fale powstałe w wyniku [[Trzęsienie ziemi w Chile (1960)|trzęsienia ziemi w Chile]] z 1960 roku<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wcatwc.arh.noaa.gov/web_tsus/19600522/damage.htm |tytuł = May 22, 1960 South Central Chile Tsunami Damage along the Alaska, British Columbia, Washington, Oregon, and California coasts |opublikowany = wcatwc.arh.noaa.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20070803123944/http://wcatwc.arh.noaa.gov/web_tsus/19600522/damage.htm |zarchiwizowano = 2007-08-03}}</ref>.

=== Klimat ===
Los Angeles leży w strefie [[Klimat podzwrotnikowy|klimatu subtropikalnego]] typu [[Klimat śródziemnomorski|śródziemnomorskiego]] ([[Klasyfikacja klimatów Köppena|klasyfikacja Köppena]] – ''Csb'' na wybrzeżu, ''Csa'' na terenie śródlądowym), na pograniczu klimatu półpustynnego (''Bsk''). Zdecydowana większość dni w roku w Los Angeles jest słoneczna, ze średnią zaledwie 35 dni z wymiernymi opadami na rok<ref name="weatherbase">[http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=159227&refer= Weatherbase: Historical Weather for Los Angeles, California, United States of America].</ref>.

Średnia roczna temperatura w centrum Los Angeles wynosi 24&nbsp;°C w ciągu dnia i 14&nbsp;°C nocą. W najchłodniejszym miesiącu, czyli styczniu, temperatura waha się zazwyczaj w granicach od 15 do 23&nbsp;°C w ciągu dnia i od 7 do 13&nbsp;°C w nocy. Z kolei w najcieplejszym miesiącu, sierpniu, temperatura waha się zazwyczaj w granicach od 26 do 32&nbsp;°C w ciągu dnia i około 18&nbsp;°C nocą. W czasie kilkunastu dni w roku temperatura w Los Angeles przekracza 32&nbsp;°C (90&nbsp;°F); zazwyczaj jest to średnio jeden dzień kwietnia, maja, czerwca i listopada, trzy dni lipca, sierpnia i października, a także średnio pięć dni września<ref name="weatherbase" />. Temperatury ulegają silnym wahaniom w ciągu dnia; na obszarach w głębi lądu średnie różnice w dziennej temperaturze wynoszą powyżej 17&nbsp;°C<ref name="NCDC-CANOGA">{{Cytuj stronę |url = http://cdo.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim20/ca/041484.pdf |tytuł = Climatography of the United States No. 20 (1971–2000) – Canoga Park Pierce Collg, CA |opublikowany = cdo.ncdc.noaa.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20130902181245/http://cdo.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim20/ca/041484.pdf |zarchiwizowano = 2013-09-02}}</ref>. Średnia roczna temperatura oceanu na wybrzeżach Kalifornii wynosi 17&nbsp;°C i waha się od 14&nbsp;°C w styczniu do 20&nbsp;°C w sierpniu<ref>[http://www.beachcalifornia.com/beach/california-ocean-temperature.html Pacific Ocean Temperatures on California Coast].</ref>. Najwyższą temperaturę w Los Angeles odnotowano 27 września 2010 roku i wyniosła ona wówczas 45&nbsp;°C, zaś najniższą 22 grudnia 1944 roku, kiedy to sięgnęła –4&nbsp;°C<ref name="RecordHighTemp113">[http://articles.latimes.com/2010/sep/27/local/la-me-hottest-ever-20100928 L.A.'s hottest day ever].</ref>. W ciągu roku w Los Angeles notuje się ponad 3,2 tysiąca godzin słonecznych, ze średnią 7 godzin słonecznych na dzień w grudniu oraz 12 godzin słonecznych na dzień w lipcu<ref>[http://www.weather2travel.com/climate-guides/united-states/california/los-angeles-ca.php Los Angeles Climate Guide].</ref>.

Obszar Los Angeles jest miejscem występowania zjawiska typowego dla [[mikroklimat]]u, powodującego skrajne wahania temperatury na położonych nieopodal siebie terenach. Dla przykładu, średnia maksymalna temperatura lipcowa w [[Santa Monica Pier]] nad oceanem to 24&nbsp;°C, zaś w Canoga Park w głąb lądu wynosi w tym samym okresie 35&nbsp;°C<ref name="climateofCA">{{Cytuj stronę |url = http://www.wrcc.dri.edu/narratives/CALIFORNIA.htm |tytuł = Climate of California |opublikowany = wrcc.dri.edu |archiwum = https://web.archive.org/web/20090721042030/http://www.wrcc.dri.edu/narratives/CALIFORNIA.htm |zarchiwizowano = 2009-07-21}}</ref>. Miasto, podobnie jak duża część południowego wybrzeża Kalifornii, wiosną/na początku lata podlega ponadto zjawisku tzw. „June Gloom”. Charakteryzuje się ono porannymi zachmurzeniami lub mgłami, które znikają w przedpołudnia, ustępując miejsca słonecznemu, bezchmurnemu niebu<ref name="Poole2010">[https://books.google.com/books?id=HAPWv2OkeXUC&pg=PA22 Frommer’s Los Angeles 2011].</ref>.

W centrum Los Angeles odnotowuje się średnio tylko 384,6&nbsp;mm opadów rocznie, z czego większość w okresie od grudnia do kwietnia. Na ogół opady deszczu mają charakter umiarkowany; z drugiej strony, podczas burz zimowych, często występują zarówno silne opady deszczu, jak i burze. Ilość opadów na wybrzeżu jest nieco mniejsza, niż na obszarach górskich Los Angeles. Śnieg na terenie śródmieścia jest zjawiskiem niezwykle rzadkim; wyjątek stanowią znajdujące się w granicach administracyjnych Los Angeles góry, które są zazwyczaj każdej zimy okryte pokrywą śnieżną. Największe opady śniegu w centrum Los Angeles miały miejsce w 1932 roku, kiedy to wyniosły 5&nbsp;cm<ref name="BurtStroud2007">[https://books.google.com/books?id=SV229set7RIC&pg=PA100 Extreme weather: a guide & record book].</ref>.

{{Średnia temperatura i opady
 |location = Los Angeles (centrum)
 |Jan_Hi_°C = 20,0
 |Feb_Hi_°C = 20,0
 |Mar_Hi_°C = 21,1
 |Apr_Hi_°C = 22,4
 |May_Hi_°C = 23,2
 |Jun_Hi_°C = 25,1
 |Jul_Hi_°C = 27,8
 |Aug_Hi_°C = 28,9
 |Sep_Hi_°C = 28,3
 |Oct_Hi_°C = 25,9
 |Nov_Hi_°C = 22,7
 |Dec_Hi_°C = 19,7
 |Year_Hi_°C = 23,8
 |Jan_MEAN_°C = 14,7
 |Feb_MEAN_°C = 15,0
 |Mar_MEAN_°C = 16,2
 |Apr_MEAN_°C = 17,6
 |May_MEAN_°C = 18,8
 |Jun_MEAN_°C = 20,7
 |Jul_MEAN_°C = 22,9
 |Aug_MEAN_°C = 23,7
 |Sep_MEAN_°C = 23,1
 |Oct_MEAN_°C = 20,7
 |Nov_MEAN_°C = 17,2
 |Dec_MEAN_°C = 14,3
 |Year_MEAN_°C = 18,8
 |Jan_Lo_°C = 9,4
 |Feb_Lo_°C = 10,0
 |Mar_Lo_°C = 11,3
 |Apr_Lo_°C = 12,7
 |May_Lo_°C = 14,5
 |Jun_Lo_°C = 16,3
 |Jul_Lo_°C = 18,2
 |Aug_Lo_°C = 18,6
 |Sep_Lo_°C = 17,9
 |Oct_Lo_°C = 15,5
 |Nov_Lo_°C = 11,7
 |Dec_Lo_°C = 9,0
 |Year_Lo_°C = 13,8
 |Jan_Precip_mm = 84
 |Feb_Precip_mm = 92
 |Mar_Precip_mm = 57
 |Apr_Precip_mm = 18
 |May_Precip_mm = 8
 |Jun_Precip_mm = 2
 |Jul_Precip_mm = 0
 |Aug_Precip_mm = 0
 |Sep_Precip_mm = 3
 |Oct_Precip_mm = 15
 |Nov_Precip_mm = 20
 |Dec_Precip_mm = 63
 |Year_Precip_mm = 362
 |Jan_Rain_days = 6,1
 |Feb_Rain_days = 6,3
 |Mar_Rain_days = 5,1
 |Apr_Rain_days = 2,8
 |May_Rain_days = 1,9
 |Jun_Rain_days = 0,5
 |Jul_Rain_days = 0,4
 |Aug_Rain_days = 0,1
 |Sep_Rain_days = 0,4
 |Oct_Rain_days = 2,2
 |Nov_Rain_days = 2,8
 |Dec_Rain_days = 5,5
 |Year_Rain_days = 34,1
 |Jan_Sun = 225
 |Feb_Sun = 223
 |Mar_Sun = 267
 |Apr_Sun = 304
 |May_Sun = 276
 |Jun_Sun = 276
 |Jul_Sun = 364
 |Aug_Sun = 350
 |Sep_Sun = 279
 |Oct_Sun = 255
 |Nov_Sun = 217
 |Dec_Sun = 219
 |Year_Sun = 3254
 |source = [[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]]<ref name="NOAA">{{cytuj stronę |url = https://www.weather.gov/wrh/climate?wfo=lox |tytuł = National Weather Service Climate. Los Angeles/Oxnard |autor = NOAA}}</ref> <small>(liczba dni z opadami dla wartości 0,3 mm, 17 km od oceanu, 1991-2020)</small>
 |accessdate = }}
{{Średnia temperatura i opady
 |collapsed = yes
 |location = Los Angeles (LAX, na wybrzeżu Pacyfiku)
 |Jan_Hi_°C = 19,1
 |Feb_Hi_°C = 18,7
 |Mar_Hi_°C = 18,9
 |Apr_Hi_°C = 20,1
 |May_Hi_°C = 20,8
 |Jun_Hi_°C = 22,2
 |Jul_Hi_°C = 23,9
 |Aug_Hi_°C = 24,8
 |Sep_Hi_°C = 24,7
 |Oct_Hi_°C = 23,6
 |Nov_Hi_°C = 21,6
 |Dec_Hi_°C = 18,9
 |Year_Hi_°C = 21,4
 |Jan_MEAN_°C = 14,4
 |Feb_MEAN_°C = 14,4
 |Mar_MEAN_°C = 15,1
 |Apr_MEAN_°C = 16,2
 |May_MEAN_°C = 17,6
 |Jun_MEAN_°C = 19,1
 |Jul_MEAN_°C = 20,9
 |Aug_MEAN_°C = 21,5
 |Sep_MEAN_°C = 21,2
 |Oct_MEAN_°C = 19,5
 |Nov_MEAN_°C = 16,8
 |Dec_MEAN_°C = 14,2
 |Year_MEAN_°C = 17,6
 |Jan_Lo_°C = 9,7
 |Feb_Lo_°C = 10,1
 |Mar_Lo_°C = 11,2
 |Apr_Lo_°C = 12,3
 |May_Lo_°C = 14,2
 |Jun_Lo_°C = 16,1
 |Jul_Lo_°C = 17,8
 |Aug_Lo_°C = 18,2
 |Sep_Lo_°C = 17,6
 |Oct_Lo_°C = 15,4
 |Nov_Lo_°C = 12,1
 |Dec_Lo_°C = 9,5
 |Year_Lo_°C = 13,7
 |Jan_Precip_mm = 73
 |Feb_Precip_mm = 76
 |Mar_Precip_mm = 44
 |Apr_Precip_mm = 15
 |May_Precip_mm = 7
 |Jun_Precip_mm = 2
 |Jul_Precip_mm = 1
 |Aug_Precip_mm = 0
 |Sep_Precip_mm = 3
 |Oct_Precip_mm = 12
 |Nov_Precip_mm = 21
 |Dec_Precip_mm = 57
 |Year_Precip_mm = 311
 |Jan_Rain_days = 6,1
 |Feb_Rain_days = 6,3
 |Mar_Rain_days = 5,6
 |Apr_Rain_days = 2,6
 |May_Rain_days = 1,7
 |Jun_Rain_days = 0,5
 |Jul_Rain_days = 0,5
 |Aug_Rain_days = 0,1
 |Sep_Rain_days = 0,5
 |Oct_Rain_days = 2,0
 |Nov_Rain_days = 3,2
 |Dec_Rain_days = 5,4
 |Year_Rain_days = 34,5
 |source = [[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]]<ref name="NOAA_LAX">{{cytuj stronę |url = https://www.weather.gov/wrh/climate?wfo=lox |tytuł = National Weather Service Climate. Los Angeles |autor = NOAA}}</ref> <small>(liczba dni z opadami dla wartości 0,3 mm, nad oceanem, 1991-2020)</small>
 |accessdate = }}
{{Średnia temperatura i opady
 |collapsed = yes
 |location = [[Pasadena (Kalifornia)|Pasadena]] (przedmieścia w głąb lądu)
 |Jan_Hi_°C = 20,1
 |Feb_Hi_°C = 20,7
 |Mar_Hi_°C = 22,6
 |Apr_Hi_°C = 24,6
 |May_Hi_°C = 25,7
 |Jun_Hi_°C = 28,7
 |Jul_Hi_°C = 31,7
 |Aug_Hi_°C = 32,9
 |Sep_Hi_°C = 32,2
 |Oct_Hi_°C = 28,3
 |Nov_Hi_°C = 23,7
 |Dec_Hi_°C = 19,6
 |Year_Hi_°C = 25,9
 |Jan_MEAN_°C = 13,8
 |Feb_MEAN_°C = 14,3
 |Mar_MEAN_°C = 15,8
 |Apr_MEAN_°C = 17,4
 |May_MEAN_°C = 18,9
 |Jun_MEAN_°C = 21,5
 |Jul_MEAN_°C = 24,2
 |Aug_MEAN_°C = 25,1
 |Sep_MEAN_°C = 24,3
 |Oct_MEAN_°C = 20,9
 |Nov_MEAN_°C = 16,7
 |Dec_MEAN_°C = 13,3
 |Year_MEAN_°C = 18,9
 |Jan_Lo_°C = 7,5
 |Feb_Lo_°C = 7,8
 |Mar_Lo_°C = 9,1
 |Apr_Lo_°C = 10,3
 |May_Lo_°C = 12,2
 |Jun_Lo_°C = 14,3
 |Jul_Lo_°C = 16,7
 |Aug_Lo_°C = 17,3
 |Sep_Lo_°C = 16,4
 |Oct_Lo_°C = 13,5
 |Nov_Lo_°C = 9,8
 |Dec_Lo_°C = 7,1
 |Year_Lo_°C = 11,8
 |Jan_Precip_mm = 115
 |Feb_Precip_mm = 131
 |Mar_Precip_mm = 77
 |Apr_Precip_mm = 28
 |May_Precip_mm = 12
 |Jun_Precip_mm = 5
 |Jul_Precip_mm = 2
 |Aug_Precip_mm = 1
 |Sep_Precip_mm = 6
 |Oct_Precip_mm = 21
 |Nov_Precip_mm = 28
 |Dec_Precip_mm = 85
 |Year_Precip_mm = 510
 |source = [[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]]<ref name="NOAA_Pasadena">{{cytuj stronę |url = https://www.weather.gov/wrh/climate?wfo=lox |tytuł = National Weather Service Climate. Pasadena |autor = NOAA}}</ref> <small>(liczba dni z opadami dla wartości 0,3 mm, 35 km od oceanu, 1991-2020)</small>
 |accessdate = }}

<center>
{| class="wikitable"
|+ Średnia dobowa temperatura morza (°C)<ref name="seatemperature">[https://www.seatemperature.org/north-america/united-states/redondo-beach.htm Redondo Beach average sea temperature] – seatemperature.org.</ref>
|-
!Sty
!Lut
!Mar
!Kwi
!Maj
!Cze
!Lip
!Sie
!Wrz
!Paź
!Lis
!Gru
!Rok
|-
|style="background: #CCFF99; color: black;"| 14,6
|style="background: #CCFF99; color: black;"| 14,8
|style="background: #CCFF99; color: black;"| 14,6
|style="background: #FFFF99; color: black;"| 15,1
|style="background: #FFFF99; color: black;"| 16,7
|style="background: #FFFF66; color: black;"| 18,4
|style="background: #FFFF66; color: black;"| 19,9
|style="background: #FFFF66; color: black;"| 19,9
|style="background: #FFFF66; color: black;"| 19,3
|style="background: #FFFF66; color: black;"| 18,1
|style="background: #FFFF99; color: black;"| 16,9
|style="background: #FFFF99; color: black;"| 15,7
|style="background: #FFFF99; color: black;"| 17,0
|}</center>

== Demografia ==
{{Dane historyczne
|styl-T=2
|gr-co-5w=tak
| 1850|1610
|1860|4385
|1870|5728
|1880|11183
|1890|50395
|1900|102479
|1910|319198
|1920|576673
|1930|1238048
|1940|1504277
|1950|1970358
|1960|2479015
|1970|2816061
|1980|2966850
|1990|3485398
|2000|3694820
|2010|3792621
|przypis= '''Źródła<ref>Moffatt Riley, {{K|en|Population History of Western U.S. Cities & Towns, 1850–1990}}, Lanham, Maryland, Scarecrow, 1996, s. 41.</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20100627001318/http://www.census.gov/popest/cities/tables/SUB-EST2009-01.csv Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places Over 100,000, Ranked by July&nbsp;1, 2009 Population: April 1, 2000 to July 1, 2009].</ref>''':
}}
Według danych spisu powszechnego z 2010 roku, populacja Los Angeles liczyła 3 792 621 mieszkańców<ref name="Census 2010, LA city">[https://www.census.gov/quickfacts/qfd/states/06/0644000.html Los Angeles (city), California].</ref>. Gęstość zaludnienia wynosiła 2913/km². Kompozycja rasowa mieszkańców prezentowała się następująco: 1 888 158 (49,8%) stanowili przedstawiciele rasy białej, 365 118 (9,6%) było Afroamerykanami, 28 215 (0,7%) miało pochodzenie indiańskie, 426 959 (11,3%) miało korzenie azjatyckie, 5577 (0,1%) stanowili przybysze z wysp Pacyfiku, 902 959 (23,8%) reprezentowało inne rasy, zaś 175 635 (4,6%) było przedstawicielami co najmniej dwóch ras<ref name="Census 2010, LA city" />.

Osoby rasy białej, nie-latynoskiej stanowiły w 2010 roku zaledwie 28,7% mieszkańców miasta, podczas gdy w 1940 roku reprezentowali oni 86,3% społeczeństwa<ref>[https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990].</ref>. Los Angeles zamieszkiwały w 2010 roku 1 838 822 (48,5%) osoby o latynoskim pochodzeniu<ref name="Census 2010, LA city" />. Wśród nich 31,9% stanowili [[Amerykanie pochodzenia meksykańskiego]], 6% [[Amerykanie pochodzenia salwadorskiego]], zaś 3,6% [[Amerykanie pochodzenia gwatemalskiego]].

Według cenzusu, 3 708 020 osób (97,8% populacji) zamieszkiwało gospodarstwa domowe, 58 186 (1,5%) żyło w nie-zinstytucjonalizowanych kwartałach grupowych, zaś 26 415 (0,7%) w zinstytucjonalizowanych kwartałach grupowych.

Według kryterium wiekowego, populacja Los Angeles w 2010 roku liczyła 874 525 osób (23,1%) w wieku poniżej 18 lat, 434 478 mieszkańców (11,5%) w przedziale 18-24, 1 209 367 osób (31,9%) w wieku 25-44, 877 555 mieszkańców (23,1%) w przedziale 45-64 oraz 396 696 osób (10,5%), które ukończyły co najmniej 65 lat<ref name="Census 2010, LA city" />. Mediana wieku wynosiła 34,1 lata. Na każde 100 kobiet przypadało 99,2 mężczyzny, a na każde 100 kobiet w wieku co najmniej 18 lat przypadało 97,6 mężczyzny<ref name="Census 2010, LA city" />.

W Los Angeles istniało 1 413 995 gospodarstw domowych – co stanowiło wzrost w stosunku do 1 298 350 w okresie 2005–2009<ref name="Census 2010, LA city" />, ze średnią gęstością występowania 1086/km². 503 863 (38,2%) z gospodarstw domowych zamieszkiwanych było przez ich właścicieli, natomiast 814 305 (61,8%) było zajętych przez najemców.

Zgodnie z danymi spisu powszechnego z 2000 roku, 39,6% gospodarstw domowych zamieszkiwanych było przez małżeństwa osób przeciwnych płci, 14,9% z nich prowadzonych było samodzielnie przez kobiety (bez obecnego męża), zaś 6,7% prowadzonych było samodzielnie przez mężczyzn (bez obecnej żony). Cenzus wyróżnił ponadto 90 139 par przeciwnej płci, które mieszkały razem, a także 15 492 związki partnerskie/małżeństwa osób tej samej płci.

Według danych z okresu 2006–2008, wśród mieszkańców Los Angeles o europejskich korzeniach dominowały następujące miejsca pochodzenia<ref>[https://archive.is/20200211182342/http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-geo_id=16000US0644000&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR2&-ds_name=&-_lang=en&-redoLog=false Selected Social Characteristics in the United States: 2006–2008: Los Angeles city, California].</ref>:

* [[Amerykanie pochodzenia niemieckiego|niemieckie]]: 4,5% (170 483)
* [[Amerykanie pochodzenia irlandzkiego|irlandzkie]]: 3,9% (146 658)
* [[Amerykanie pochodzenia angielskiego|angielskie]]: 3,5% (129 684)
* [[Amerykanie pochodzenia włoskiego|włoskie]]: 2,8% (100 145)
* [[Amerykanie pochodzenia rosyjskiego|rosyjskie]]: 2,6% (98 737)
* [[Polonia w Stanach Zjednoczonych|polskie]]: 1,6% (59 774)
* [[Amerykanie pochodzenia francuskiego|francuskie]]: 1,2% (45 127)
* [[Amerykanie pochodzenia szkockiego|szkockie]]: 0,8% (28 931)
* [[Amerykanie pochodzenia szwedzkiego|szwedzkie]]: 0,6% (23 227)
* [[Amerykanie pochodzenia szkocko-irlandzkiego|szkocko-irlandzkie]]: 0,6% (22 651)

Los Angeles zamieszkiwane jest przez ludzi z ponad 140 krajów, którzy posługują się 224 językami świata<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.lacity.org/mayor/deliveringresults/results_cibasic.htm |tytuł = City basics |opublikowany = lacity.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20101127033250/http://www.lacity.org/mayor/deliveringresults/results_cibasic.htm |zarchiwizowano = 2010-11-27}}</ref>. Etniczne enklawy w postaci m.in.: [[Chinatown (Los Angeles)|Chinatown]], [[Koreatown]] czy [[Little Tokyo (Los Angeles)|Little Tokyo]] dopełniają wizji Los Angeles jako miasta multikulturowego.

Według danych [[Brookings Institution]], metropolia Los Angeles liczyła w 2014 roku 13 220 970 mieszkańców<ref>[https://www.brookings.edu/research/global-metro-monitor/ Global Metro Monitor] – [[Brookings Institution]], 2014.</ref>. Według danych ''Demografia'', [[zespół miejski]] Los Angeles liczył w 2018 roku 15 620 000 mieszkańców<ref name="Demographia">[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas] – Demographia, Kwiecień 2018.</ref>. Według danych {{K|en|PopulationData}} ({{K|en|World Gazetteer}}), zespół miejski Los Angeles liczył w 2017 roku 18 788 800 mieszkańców<ref>[https://en.populationdata.net/countries/united-states/ United States] – {{J|en|populationdata.net.}}</ref>.

== Podział miasta ==
{{Osobny artykuł|Lista dzielnic i osiedli Los Angeles}}
Los Angeles dzieli się na ponad 80 dzielnic i osiedli<ref>[http://www.latimes.com/news/local/la-me-map19-2009feb19,0,5915275.story L.A. neighborhoods, you’re on the map].</ref>; wiele z nich stanowią wchłonięte przez miasto obszary [[Obszar niemunicypalny|niemunicypalne]] i [[Obszar municypalny|municypalne]]<ref name="Abu-Lughod1999">[https://books.google.com/books?id=rrLlt1k59voC&pg=PA66 New York, Chicago, Los Angeles: America’s global cities].</ref>. Ważną rolę w tej materii odgrywa [[Wielkie Los Angeles|Greater Los Angeles]], w skład którego wchodzi szereg enklaw oraz pobliskich sąsiedztw. Generalnie wyróżnić można następujące sekcje miasta: [[Downtown Los Angeles]], [[East Los Angeles]] i {{link-interwiki |Northeast Los Angeles |Q=Q17107760}}, [[South Los Angeles]], {{link-interwiki |Harbor Area |Q=Q5654561}}, {{link-interwiki |Greater Hollywood |Q=Q5600571}}, {{link-interwiki |Wilshire (Los Angeles) |tekst=Wilshire |Q=Q8022891}}, {{link-interwiki |Westside (Los Angeles) |tekst=Westside |Q=Q1410741}}, a także doliny San Fernando i Crescenta.

Do najbardziej znanych dzielnic Los Angeles należą m.in.: {{link-interwiki |West Adams (Los Angeles) |tekst=West Adams |Q=Q12072699}}, [[Compton (Kalifornia)|Compton]], [[Watts (Los Angeles)|Watts]], {{link-interwiki |Leimert Park (Los Angeles) |tekst=Leimert Park |Q=Q3229192}}, {{link-interwiki |Baldwin Hills (Los Angeles) |tekst=Baldwin Hills |Q=Q804862}}, [[Venice (Los Angeles)|Venice]], [[Financial District (Los Angeles)|Financial District]], {{link-interwiki |Los Feliz, Los Angeles |tekst=Los Feliz |Q=Q6682727}}, [[Silver Lake (Los Angeles)|Silver Lake]], [[Hollywood]], [[Koreatown (Los Angeles)|Koreatown]], [[Westwood (Los Angeles)|Westwood]] oraz zamożne dystrykty: [[Bel Air (Los Angeles)|Bel Air]], {{link-interwiki |Benedict Canyon (Los Angeles) |tekst=Benedict Canyon |Q=Q4887255}}, [[Hollywood Hills]], {{link-interwiki |Hancock Park (Los Angeles) |tekst=Hancock Park |Q=Q5647060}}, [[Pacific Palisades]], [[Century City]] i [[Brentwood (Los Angeles)|Brentwood]].

[[Plik:Los angeles mountains to ocean pano.jpg|thumb|upright=3.5|center|<center>Panorama Los Angeles widziana z Mulholland Drive. Od lewej do prawej: [[Góry Santa Ana]], centrum, Hollywood, [[Wilshire Boulevard]], [[Port of Los Angeles]], {{link-interwiki |Palos Verdes Peninsula |Q=Q375070}}, [[Santa Catalina Island, California|Santa Catalina Island]] i [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]]</center>]]

=== Najważniejsze budynki ===
Do najważniejszych obiektów na terenie Los Angeles zaliczyć można m.in.: [[Walt Disney Concert Hall]], [[Dolby Theatre]], {{link-interwiki |Obserwatorium Griffitha |Q=Q575901}}, {{link-interwiki |Getty Center |Q=Q29247}}, {{link-interwiki |Getty Villa |Q=Q180401}}, [[Los Angeles Memorial Coliseum]], [[Los Angeles County Museum of Art]], [[Grauman’s Chinese Theatre]], [[Hollywood Sign]], {{link-interwiki |Bradbury Building |Q=Q495106}}, [[Hollywood Boulevard]], {{link-interwiki |Capitol Records Building |Q=Q2937482}}, [[Ratusz w Los Angeles|Los Angeles City Hall]], [[Hollywood Bowl]], {{link-interwiki |Theme Building |Q=Q3523620}}, {{link-interwiki |Watts Towers |Q=Q445256}}, [[Crypto.com Arena|Staples Center]], [[Dodger Stadium]], a także [[Nuestra Señora Reina de los Angeles Asistencia|{{J|es|La Placita Olvera}}]]/[[Olvera Street]].

<gallery>
Plik:Hollywood Walk of Fame.jpg|Aleja Sław na Hollywood Blvd
Plik:Oscar1 (2).jpg|[[Dolby Theatre]]
Plik:Staples Center LA Live.jpg|{{link-interwiki |L.A. Live |Q=Q3267860}}
Plik:Grauman's Chinese Theatre, by Carol Highsmith fixed & straightened.jpg|[[Grauman’s Chinese Theatre]]
Plik:Griffith Observatory, Los Angeles, California.jpg|{{link-interwiki |Obserwatorium Griffitha |Q=Q575901}}
Plik:Capitol Records Building LA.jpg|{{link-interwiki |Capitol Records Building |Q=Q2937482}}
Plik:Hollywood bowl and sign.jpg|Hollywood Bowl
Plik:Watts-towers.jpg|Watts Towers
</gallery>

== Gospodarka ==
[[Plik:Downtown Los Angeles Skyline.jpg|thumb|Centrum Los Angeles]]
[[Plik:Los Angeles Skyline at Night.jpg|thumb|W dystrykcie finansowym Los Angeles swoje biura mają m.in.: [[Ernst & Young]], [[Manulife Financial]], [[Bank of America]], [[Deloitte]] oraz [[KPMG]]]]
Do filarów gospodarki Los Angeles należą: handel międzynarodowy, branża rozrywkowa (film, telewizja, muzyka, gry wideo), przemysł lotniczy i naftowy, technologia, moda oraz turystyka. Miasto stanowi centrum przemysłowe zachodniej części Stanów Zjednoczonych<ref name="citydata">[http://www.city-data.com/us-cities/The-West/Los-Angeles-Economy.html Los Angeles: Economy].</ref>. Do innych znaczących branż w Los Angeles zaliczyć można produkcję medialną, finanse, telekomunikację, służbę zdrowia i transport. Porty w Los Angeles i Long Beach są 5. najbardziej ruchliwymi portami morskimi na świecie i jednocześnie najważniejszymi przystaniami zachodniej półkuli oraz kluczowym ośrodkiem handlu wśród państw basenu Oceanu Spokojnego<ref name="citydata" />. Obszar metropolitalny Los Angeles-Long Beach-Santa Ana wytwarza [[produkt miejski brutto]] o wartości 735,7 miliarda dolarów (2010), czyniąc z tegoż miasta 3. największe centrum ekonomiczne świata, ustępując jedynie metropoliom [[Tokio]] i [[Nowy Jork|Nowego Jorku]]<ref>[http://greyhill.com/gross-metropolitan-product Gross Metropolitan Product].</ref>. Uznając Greater Los Angeles za państwo, byłaby to 15. największa gospodarka świata ze względu na nominalne PKB<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook//fields/2195.html |tytuł = CIA World Factbook, 2009: GDP (official exchange rate) |opublikowany = cia.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20081004071135/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook//fields/2195.html |zarchiwizowano = 2008-10-04}}</ref>. Grupa badawcza z angielskiego [[Loughborough University]] uznała w 2010 roku Los Angeles za [[Metropolia globalna|metropolię globalną]]<ref>[http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2010t.html The World According to GaWC 2010].</ref>.

W Los Angeles znajdują się główne siedziby siedmiu korporacji z listy [[Fortune 500|''Fortune'' 500]]: koncernu technologicznego i obronnego [[Northrop Grumman]], korporacji wydobywającej surowce naturalne {{link-interwiki |Occidental Petroleum |Q=Q2013357}}, ubezpieczyciela zdrowotnego {{link-interwiki |Health Net |Q=Q3129010}}, korporacji zajmującej się dystrybucją metali Reliance Steel & Aluminum, dostarczającego technicznego wsparcia przedsiębiorstwa {{link-interwiki |AECOM |Q=Q2825507}}, działającego na rynku nieruchomości [[CBRE Group]], a także kontraktora budowlanego {{link-interwiki |Tutor Perini |Q=Q7856971}}.

Do innych korporacji, których siedziby znajdują się w Los Angeles należą m.in.: {{link-interwiki |California Pizza Kitchen |Q=Q15109854}}, {{link-interwiki |The Capital Group Companies |tekst=Capital Group |Q=Q505275}}, {{link-interwiki |Capstone Turbine |Q=Q5036376}}, [[The Cheesecake Factory]], {{link-interwiki |Cathay Bank |Q=Q4189507}}, {{link-interwiki |City National Bank (Kalifornia) |tekst=City National Bank |Q=Q5123314}}, {{link-interwiki |The Coffee Bean & Tea Leaf |Q=Q1141384}}, [[DeviantArt]], {{link-interwiki |Far East National Bank |Q=Q5434541}}, {{link-interwiki |Farmers Insurance Group |Q=Q1396863}}, [[Fox Entertainment Group]], {{link-interwiki |Gibson, Dunn & Crutcher |Q=Q5559258}}, [[Guess]], {{link-interwiki |Hanmi Bank |Q=Q5648633}}, [[Herbalife]], {{link-interwiki |Houlihan Lokey |Q=Q1410137}}, [[J2 Global Communications]], {{link-interwiki |The Jim Henson Company |Q=Q2914692}}, {{link-interwiki |KB Home |Q=Q6326486}}, {{link-interwiki |Korn/Ferry |Q=Q1728446}}, {{link-interwiki |Latham & Watkins |Q=Q1806949}}, {{link-interwiki |Mercury Insurance Group |Q=Q16981897}}, {{link-interwiki |Oaktree Capital Management |Q=Q2008551}}, {{link-interwiki |O’Melveny & Myers |Q=Q7071872}}; {{link-interwiki |Paul, Hastings, Janofsky & Walker |Q=Q874088}}, [[Premier America]], {{link-interwiki |Premiere Radio Networks |Q=Q7240379}}, {{link-interwiki |Rentech |Q=Q7313537}}, [[Roll International]], [[Sunkist Growers, Incorporated|Sunkist]], {{link-interwiki |TCW Group |tekst=The TCW Group |Q=Q7669794}}, [[Tokyopop]], {{link-interwiki |Triton Media Group |Q=Q7844332}}, {{link-interwiki |United Online |Q=Q2495283}} i [[VCA Antech]].

Równie wiele korporacji posiada swoje siedziby na obszarze metropolitalnym Los Angeles; część z nich opuściła teren administracyjny miasta, by uniknąć wysokich podatków i wysokiego współczynnika przestępczości, przy jednoczesnym utrzymaniu korzyści wynikających z pobliskiego sąsiedztwa Los Angeles<ref>[http://web.archive.org/web/20061208233536/http://www.muniservices.com/consulting/LA_Final%20Evaluation%20Report%20January%2015.pdf Evaluation of alternatives to the city’s gross receipts business tax].</ref>.

W 2018 roku zostało zakwalifikowane na 17. miejscu wśród centrów finansowych świata<ref name="GFCI">{{cytuj stronę |url = http://www.longfinance.net/Publications/GFCI23.pdf |tytuł = The Global Financial Centres Index 23 |autor = Long Finance |data = marzec 2018}}</ref>.

[[Uniwersytet Południowej Kalifornii|University of Southern California]] (USC) jest największym pracodawcą sektora prywatnego w Los Angeles, przynosząc lokalnej gospodarce 4 miliardy dolarów zysków rocznie<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.downtownnews.com/articles/2006/12/11/news/news05.txt |tytuł = Trojan Dollars: Study Finds USC Worth $4&nbsp;Billion Annually to L.A. County |opublikowany = downtownnews.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20090430211002/http://www.downtownnews.com/articles/2006/12/11/news/news05.txt |zarchiwizowano = 2009-04-30}}</ref>.

Według raportu finansowego z 2010 roku, w 2009 roku czołowa dziesiątka pracodawców w mieście składała się odpowiednio z: urzędu miasta Los Angeles, urzędu hrabstwa Los Angeles, [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles|University of California]], [[Uniwersytet Południowej Kalifornii|University of Southern California]], {{link-interwiki |Cedars-Sinai Medical Center |Q=Q1052562}}, {{link-interwiki |Kaiser Permanente |Q=Q1721601}}, [[Fox Entertainment Group]], {{link-interwiki |Farmers Insurance Group |Q=Q1396863}}, TeamOne oraz Northrop Grumman<ref>[http://ens.lacity.org/ctr/financial/ctrfinancial18265184_02262010.pdf City of Los Angeles CAFR].</ref>.

== Transport ==
=== Transport drogowy ===
Miasto, a także pozostałe części obszaru metropolitalnego Los Angeles obsługiwane są przez rozbudowaną sieć dróg i autostrad. W 2005 roku {{link-interwiki |Texas Transportation Institute |Q=Q7708192}} uznał Los Angeles za miasto o najbardziej zatłoczonym ruchu drogowym w Stanach Zjednoczonych, mierzonym przez średni czas opóźnień, jaki w skali roku osiągają jego mieszkańcy<ref>[https://www.forbes.com/2008/04/24/cities-commute-fuel-forbeslife-cx_mw_0424realestate.html Best And Worst Cities For Commuters].</ref>. Według raportu TTI, przeciętny mieszkaniec doświadczył w sumie 72 godzin opóźnień spowodowanych ruchem drogowym w skali rocznej. Kolejne miejsca na tejże liście zajęły [[San Francisco]]/[[Oakland]], [[Waszyngton]] i [[Atlanta]] (każde po 60 godzin opóźnień)<ref>[https://www.forbes.com/2008/04/24/cities-commute-fuel-forbeslife-cx_mw_0424realestate3_slide_3.html?thisSpeed=undefined In Depth: 10 Worst Cities For Commuters].</ref>. Mimo zatłoczenia, średni czas podróży po Los Angeles jest mniejszy, niż w innych wielkich miastach, w tym w Nowym Jorku, Filadelfii i Chicago. W 2006 roku przeciętny mieszkaniec Los Angeles spędzał 29,2 minuty w drodze do pracy; podobny wynik zanotowano w San Francisco i Waszyngtonie<ref name="ACS2006">{{Cytuj stronę |url = http://factfinder.census.gov/servlet/DCGeoSelectServlet?ds_name=ACS_2006_EST_G00_ |tytuł = American Community Survey 2006, Table S0802 |opublikowany = factfinder.census.gov |archiwum = https://web.archive.org/web/20080916055045/http://factfinder.census.gov/servlet/DCGeoSelectServlet?ds_name=ACS_2006_EST_G00_ |zarchiwizowano = 2008-09-16}}</ref>.

Wśród najważniejszych autostrad, które łączą Los Angeles z pozostałymi miastami są m.in.: [[Autostrada międzystanowa nr 5|Interstate 5]], która biegnie na południe, przez San Diego, do [[Tijuana]] w Meksyku, a następnie na północ, przez [[Sacramento]], [[Portland (Oregon)|Portland]] i [[Seattle]], aż do granicy amerykańsko-kanadyjskiej; [[Interstate 10]], prowadząca z zachodu na wschód, z wybrzeża do wybrzeża; {{link-interwiki |U.S. Route 101 |Q=Q410892}}, która biegnie przy zachodnim wybrzeżu państwa, od Los Angeles, przez [[San Jose (Kalifornia)|San Jose]], do San Francisco.

W latach dwudziestych i czterdziestych XX wieku na ulicach Los Angeles rozkwitł nowy styl architektury mimetycznej i programowej ze względu na popularność samochodów. Architektura przydrożna była reklamą dla kierowców samochodów<ref>{{Cytuj |tytuł = Підбірка дивної придорожньої архітектури Лос-Анджелеса – кращі приклади – la-future.com |data = 2023-01-23 |data dostępu = 2023-01-31 |url = https://la-future.com/uk/eternal-pidbirka-dyvnoyi-prydorozhnoyi-arhitektury-los-andzhelesa-krashhi-pryklady |język = uk}}</ref>.

=== Transport zbiorowy ===
[[Plik:Los Angeles County Metro Rail and Metro Liner map.svg|thumb|upright=1.7|Schemat linii metra, lekkiej kolei i szybkiej komunikacji autobusowej w Los Angeles wiosną 2012 roku]]
{{Osobny artykuł|Metro w Los Angeles|Metro Rapid|Los Angeles Metro Busway|Metro Local}}
System linii autobusowych, metra oraz [[Kolej miejska|lekkiej kolei]] na terenie hrabstwa Los Angeles zarządzany jest przez {{link-interwiki |Los Angeles County Metropolitan Transportation Authority |Q=Q3259702}} i kilka innych agencji. We wrześniu 2011 roku łączna liczba miesięcznych przejazdów środków miejskiego transportu wyniosła 38,8 miliona. Większość z nich (30,5 miliona) wykonały autobusy – jest to jednocześnie 2. pod względem wykonywanej liczby przejazdów miejski system autobusowy w Stanach Zjednoczonych<ref name="metro">{{Cytuj stronę |url = http://www.metro.net/news/pages/ridership-statistics/ |tytuł = Ridership Statistics |opublikowany = metro.net |archiwum = https://web.archive.org/web/20111101115617/http://www.metro.net/news/pages/ridership-statistics/ |zarchiwizowano = 2011-11-01}}</ref>. W 2005 roku nieco ponad 10% mieszkańców Los Angeles korzystało z jakichkolwiek form transportu masowego<ref>[http://money.cnn.com/2007/06/13/real_estate/public_transit_commutes/index.htm New Yorkers are Top Transit Users].</ref>.

Metro w Los Angeles jest 9. najbardziej ruchliwym systemem w Stanach Zjednoczonych, zaś kolej „lekka” jest 2. najpopularniejszą strukturą tego typu w skali państwa pod względem liczby użytkowników<ref name="APTA">[http://web.archive.org/web/20110709091716/http://www.apta.com/resources/statistics/Documents/Ridership/2011_q1_ridership_APTA.pdf Public Transit Ridership Report|date= First Quarter 2011].</ref>. Metro w Los Angeles składa się z dwóch linii: [[Linia B metra w Los Angeles|Czerwonej]] i [[Linia D metra w Los Angeles|Fioletowej]], zaś transport lekką koleją obejmuje linie Złotą, [[Linia A metra w Los Angeles|Niebieską]] i Zieloną oraz Expo. W roku 2016 planuje się ukończenie drugiego odcinka Expo Line, z [[Culver City]] do [[Santa Monica]], który obecnie jest w fazie konstrukcji. W mieście działają Metro Orange Line i Metro Silver Line, czyli linie w ramach systemu szybkich autobusów; przystanki oraz częstotliwość kursów są zbliżone do podróżowania lekką koleją. W centrum Los Angeles, w dzielnicy Bunker Hill, działa ponadto linia kolei linowo-terenowej, znana jako [[Angels Flight]]. W Los Angeles funkcjonuje również linia tramwajowa w dzielnicy Fairfax District łącząca Farmers Market z The Grove i obsługiwana przez tramwaj akumulatorowy<ref>[http://www.railwaypreservation.com/vintagetrolley/los_angeles.htm California Streetcar Systems by John Smatlak].</ref>. Los Angeles stanowi również centrum systemu kolei podmiejskiej Metrolink, która łączy Los Angeles z przedmieściami i wszystkimi pobliskimi hrabstwami.

Poza usługami ze strony Metrolink i Los Angeles County Metropolitan Transportation Authority, Los Angeles obsługiwane jest przez międzymiastowe połączenia pociągowe [[Amtrak]]. Dworzec główny, [[Union Station (Los Angeles)|Union Station]], znajduje się na północ od centrum miasta.
<gallery>
Plik:Angels Flight East.jpg|Kolej linowo-terenowa Angels Flight
Plik:Metro Gold Line Breda P2550.jpg|Tramwaj obsługujący linię złotą na stacji Highland Park
Plik:Expo Line and L.A. skyline.jpg|Pociąg metra na linii ''Expo Line''
Plik:Ansaldobreda A650.jpg|Pociąg metra typu AnsaldoBreda A650
Plik: Metro-Rapid-780.jpg|Autobus linii 780 należący do systemu Metro Rapid
Plik:Metrolink888.jpg|Pociąg Metrolink na peronie stacji Union Station
Plik:THE GROVE Los Angeles.jpg|Tramwaj akumulatorowy na The Grove
</gallery>

=== Transport lotniczy ===
[[Plik:LAX LA.jpg|thumb|Wieża kontroli lotów [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]] (LAX)]]
Najważniejszym lotniskiem w Los Angeles jest [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]] ([[Kod lotniska IATA|IATA]]: '''LAX'''; [[Kod lotniska ICAO|ICAO]]: '''KLAX'''). Jako 4. najbardziej ruchliwe lotnisko komercyjne na świecie i zarazem 2. w Stanach Zjednoczonych, LAX przyjęło w 2017 roku ponad 84 miliony pasażerów. LAX jest węzłem lotniczym linii [[United Airlines]].

Wśród pozostałych lotnisk komercyjnych położonych w okolicach Los Angeles są:
* ([[Kod lotniska IATA|IATA]]: '''ONT'''; [[Kod lotniska ICAO|ICAO]]: '''KONT''') [[Port lotniczy Ontario|LA/Ontario International Airport]]; stanowi własność miasta Los Angeles, obsługuje połączenia na obszarze metropolitalnym Inland Empire
* ([[Kod lotniska IATA|IATA]]: '''BUR'''; [[Kod lotniska ICAO|ICAO]]: '''KBUR''') {{link-interwiki |Port lotniczy Hollywood Burbank |tekst=Hollywood Burbank Airport |Q=Q598817}}; wcześniej znane jako Bob Hope Airport, obsługuje połączenia w dolinach San Fernando i San Gabriel
* ([[Kod lotniska IATA|IATA]]: '''LGB'''; [[Kod lotniska ICAO|ICAO]]: '''KLGB''') [[Port lotniczy Long Beach|Long Beach Airport]]; obsługuje połączenia na obszarze Long Beach
* ([[Kod lotniska IATA|IATA]]: '''SNA'''; [[Kod lotniska ICAO|ICAO]]: '''KSNA''') [[Port lotniczy John Wayne|John Wayne Airport]]; obsługuje połączenia na obszarze hrabstwa Orange

=== Porty morskie ===
[[Plik:Port of LA.jpg|thumb|[[Port of Los Angeles]] widziany z powietrza]]
[[Port of Los Angeles]] położony jest w Zatoce San Pedro, w okolicy {{link-interwiki |San Pedro (Los Angeles) |tekst=San Pedro |Q=Q290356}}, ok. 32 kilometry na południe od centrum Los Angeles. Znany również jako Los Angeles Harbor lub WORLDPORT LA, kompleks portowy zajmuje powierzchnię 7500 hektarów ziemi i wody, rozciągającej się wzdłuż 69-kilometrowego odcinka nabrzeża. Port of Los Angeles znajduje się w sąsiedztwie [[Port Long Beach|Port of Long Beach]].

Oba te porty tworzą wspólnie tzw. Los Angeles/[[Long Beach]] Harbor<ref>[http://www.portoflosangeles.org/facilities/pilot_station.asp Facilities – The Port of Los Angeles site].</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20061008141319/http://www.mxsocal.org/pdffiles/108th%20HSC%20Mtg%20Apr%205%202006.pdf Los Angeles/Long Beach Harbor Safety Committee].</ref><ref>[http://www.harboremployers.com/web/ Los Angeles/Long Beach Harbor Employers Association].</ref>. Zajmują one 5. miejsce na liście najbardziej ruchliwych portów kontenerowych na świecie, z obrotami ponad 14 milionów [[TEU]] w 2008 roku<ref>[http://aapa.files.cms-plus.com/Statistics/WORLD%20PORT%20RANKINGS%2020081.pdf AAPA World Port Rankings 2008].</ref>. Sam Port of Los Angeles jest natomiast najbardziej ruchliwym portem kontenerowym w Stanach Zjednoczonych i jednocześnie największym ośrodkiem postojowym dla statków wycieczkowych na zachodnim wybrzeżu państwa – Port’s World Cruise Center przyjął w 2009 roku około 800 tysięcy pasażerów<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.portoflosangeles.org/about/faqs.asp#9 |tytuł = About the Port – The Port of Los Angeles site |archiwum = https://web.archive.org/web/20110427033848/http://www.portoflosangeles.org/about/faqs.asp#9}}</ref>.

Wzdłuż wybrzeża Los Angeles istnieją również mniejsze, nie-przemysłowe porty.

Z portami Los Angeles połączone są cztery mosty: {{link-interwiki |Vincent Thomas Bridge |Q=Q496944}}, {{link-interwiki |Henry Ford Bridge |Q=Q14629028}}, {{link-interwiki |Gerald Desmond Bridge |Q=Q5549070}} i {{link-interwiki |Commodore Schuyler F. Heim Bridge |Q=Q106201870}}.

== Oświata ==
=== Uczelnie ===
[[Plik:RHall.JPG|thumb|Royce Hall na University of California, Los Angeles]]
W granicach administracyjnych miasta działają trzy uniwersytety publiczne: {{link-interwiki |California State University, Los Angeles |Q=Q1026932}} (CSULA), {{link-interwiki |California State University, Northridge |Q=Q1026939}} (CSUN) oraz [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles|University of California, Los Angeles]] (UCLA). Do prywatnych uczelni należą natomiast: {{link-interwiki |AFI Conservatory |tekst=American Film Institute Conservatory |Q=Q4651503}}, [[Alliant International University]], [[Syracuse University]] (kampus w Los Angeles), {{link-interwiki |American InterContinental University Los Angeles Campus |tekst=American InterContinental University |Q=Q4744167}}, {{link-interwiki |American Jewish University |Q=Q1563835}}, {{link-interwiki |American Musical and Dramatic Academy |tekst=The American Musical and Dramatic Academy |Q=Q4744555}} (kampus w Los Angeles), {{link-interwiki |Antioch University |Q=Q4775035}} (kampus w Los Angeles), {{link-interwiki |Charles R. Drew University of Medicine and Science |Q=Q5081831}}, [[Emerson College]] (kampus w Los Angeles), {{link-interwiki |Fashion Institute of Design & Merchandising |Q=Q5436735}} (kampus w Los Angeles), {{link-interwiki |Los Angeles Film School |Q=Q6682225}}, [[Loyola Marymount University]] (LMU jest siostrzanym uniwersytetem dla {{link-interwiki |Loyola Law School |Q=Q6694579}}), {{link-interwiki |Marymount College, Palos Verdes |tekst=Marymount College |Q=Q6781624}}, [[Mount St. Mary’s College]], {{link-interwiki |National University (Kalifornia) |tekst=National University |Q=Q1568237}}, {{link-interwiki |Occidental College |Q=Q1346110}} („Oxy”), {{link-interwiki |Otis College of Art and Design |Q=Q7108771}} (Otis), [[Southern California Institute of Architecture]] (SCI-Arc), {{link-interwiki |Southwestern Law School |Q=Q7571428}}, a także [[Uniwersytet Południowej Kalifornii|University of Southern California]] (USC).

System [[community college]] obejmuje dziewięć kampusów, zarządzanych przez powierników Los Angeles Community College District: {{link-interwiki |East Los Angeles College |Q=Q5328880}} (ELAC), {{link-interwiki |Los Angeles City College |Q=Q1727138}} (LACC), {{link-interwiki |Los Angeles Harbor College |Q=Q12061371}}, {{link-interwiki |Los Angeles Mission College |Q=Q6682269}}, {{link-interwiki |Los Angeles Pierce College |Q=Q10863000}}, {{link-interwiki |Los Angeles Valley College |Q=Q6682369}} (LAVC), {{link-interwiki |Los Angeles Southwest College |Q=Q6682339}}, {{link-interwiki |Los Angeles Trade-Technical College |Q=Q9091546}} i {{link-interwiki |West Los Angeles College |Q=Q7985808}}.

=== Szkoły i biblioteki ===
[[Plik:Los-angeles-central-library.jpg|thumb|Biblioteka centralna Los Angeles]]
{{link-interwiki |Los Angeles Unified School District |Q=Q1320340}} kieruje niemalże wszystkimi placówkami na terenie miasta Los Angeles, a także okolicznych obszarów i skupia około 800 tysięcy uczniów<ref>[https://www.census.gov/programs-surveys/saipe.html US Census, District information].</ref>. Po zatwierdzeniu Propozycji 13 w 1978 roku, część dystryktów szkolnych miała pewne problemy z finansowaniem. LAUSD stał się znany z niedofinansowanych, przepełnionych i pozostających w złym stanie kampusów, chociaż zarządzane przez LAUSD szkoły z rozszerzonym programem uznane zostały za wysoce konkurencyjne dla prywatnych instytucji<ref>{{Cytuj stronę |url = http://media.www.dailytrojan.com/media/storage/paper679/news/2005/01/26/News/Magnet.Schools.Just.As.Competitive.As.Private.Schools-841415.shtml |tytuł = Magnet schools just as competitive as private School |archiwum = https://web.archive.org/web/20080327073550/http://media.www.dailytrojan.com/media/storage/paper679/news/2005/01/26/News/Magnet.Schools.Just.As.Competitive.As.Private.Schools-841415.shtml}}</ref>. Kilka niewielkich sekcji Los Angeles, a tym samym znajdujących się na tych obszarach szkół, nie pozostaje pod kierownictwem LAUSD, a zamiast tego leży w kompetencji działań {{link-interwiki |Las Virgenes Unified School District |Q=Q6492699}}. Biuro dot. edukacji hrabstwa Los Angeles zarządza szkołą średnią {{link-interwiki |Los Angeles County High School for the Arts |Q=Q6682090}}.

System [[Biblioteka Publiczna hrabstwa Los Angeles|Los Angeles Public Library]] obejmuje 72 biblioteki publiczne na terenie miasta<ref>[http://www.lapl.org/branches/ LA Public Library].</ref>. Biblioteki na obszarach niemunicypalnych są zarządzane przez {{link-interwiki |County of Los Angeles Public Library |Q=Q5177889}}, mimo że duża część z nich znajduje się w odległości zaledwie kilku kroków od granic administracyjnych Los Angeles.

== Kultura ==
[[Plik:Walt Disney Concert Hall, LA, CA, jjron 22.03.2012.jpg|thumb|[[Walt Disney Concert Hall]]]]
Los Angeles często określane jest mianem „Kreatywnej Stolicy Świata”, ze względu na fakt, że jeden na sześciu mieszkańców miasta pracuje w branży kreatywnej<ref>[http://www.smartplanet.com/blog/smart-takes/is-los-angeles-really-the-creative-capital-of-the-world-report-says-yes/2202 Is Los Angeles really the creative capital of the world? Report says yes].</ref>. Według USC Stevens Institute for Innovation, „w Los Angeles żyje i pracuje więcej artystów, autorów, twórców filmowych, aktorów, tancerzy i muzyków, niż w żadnym innym miejscu i czasie w historii cywilizacji”<ref name="Only In LA">{{Cytuj stronę |url = http://stevens.usc.edu/news_only_in_la.php |tytuł = Only In LA: Tapping L.A. Innovation |opublikowany = stevens.usc.edu |archiwum = https://web.archive.org/web/20111002195549/http://stevens.usc.edu/news_only_in_la.php |zarchiwizowano = 2011-10-02}}</ref>.
[[Plik:PB050006.JPG|thumb|upright|[[Hollywood Sign]] – symbol „Fabryki Snów”]]
Los Angeles jest siedzibą Hollywood, globalnie uznawanego za centrum przemysłu filmowego. Status ten pieczętuje fakt, że w mieście odbywa się doroczna ceremonia wręczenia [[Nagroda Akademii Filmowej|Nagród Akademii Filmowej]], czyli najstarsza i najbardziej ceniona{{fakt|data=2013-06}} ceremonia rozdania nagród na świecie. W Los Angeles działa ponadto {{link-interwiki |USC School of Cinematic Arts |Q=Q1583249}} – najstarsza szkoła filmowa w Stanach Zjednoczonych<ref>[https://www.nytimes.com/2006/01/31/movies/31film.html At U.S.C., a Practical Emphasis in Film].</ref>.

Sztuki sceniczne odgrywają znaczącą rolę w tożsamości kulturowej Los Angeles. Zgodnie z raportem USC Stevens Institute for Innovation, „w mieście powstaje ponad 1100 produkcji rocznie, zaś w każdym tygodniu premierę ma 21 nowych sztuk”<ref name="Only In LA" />. {{link-interwiki |Los Angeles Music Center |Q=Q981112}} jest jednym z trzech największych tego typu obiektów w Stanach Zjednoczonych, z ponad 1,3 miliona odwiedzających rocznie<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.musiccenter.org//visit/index.html |tytuł = Explore the Centem |opublikowany = musiccenter.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20120224204136/http://www.musiccenter.org//visit/index.html |zarchiwizowano = 2012-02-24}}</ref>. [[Walt Disney Concert Hall]], centralny punkt Music Center, mieści prestiżową [[Filharmonia w Los Angeles|Los Angeles Philharmonic]].

=== Muzea i galerie ===
W hrabstwie Los Angeles działa 841 muzeów i galerii sztuki<ref name="lmu">{{Cytuj stronę |url = http://www.lmu.edu/about/The_Los_Angeles_Region.htm |tytuł = The Los Angeles Region |opublikowany = lmu.edu |archiwum = https://web.archive.org/web/20111018115613/http://www.lmu.edu/about/The_Los_Angeles_Region.htm |zarchiwizowano = 2011-10-18}}</ref>. Los Angeles posiada najwięcej muzeów per capita spośród wszystkich miast świata<ref name="lmu" />. Do najważniejszych i najbardziej popularnych obiektów zalicza się m.in.: [[Los Angeles County Museum of Art]] (największe muzeum sztuki na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych<ref>[http://www.lacma.org/overview LACMA Overview].</ref>), [[J. Paul Getty Museum|Getty Center]] (część {{link-interwiki |J. Paul Getty Trust |Q=Q2919540}}, czyli najzamożniejszej instytucji zajmującej się sztuką na świecie<ref>[http://articles.latimes.com/2009/mar/16/entertainment/et-getty16 Getty slashes operating budget after severe investment losses].</ref>) oraz {{link-interwiki |Museum of Contemporary Art, Los Angeles |tekst=Museum of Contemporary Art |Q=Q1134646}}. Znacząca część galerii sztuki położona jest w dzielnicy [[Gallery Row]]. Co miesiąc w Los Angeles odbywa się Downtown Art Walk, który ma na celu promocję najlepszych galerii, artystów, barów, restauracji, sklepów oraz biznesów w centrum miasta<ref>[http://articles.latimes.com/2011/aug/05/local/la-me-0805-art-walk-20110805 Downtown L.A. Art Walk safety changes planned].</ref>.

=== Media ===
[[Plik:Latimeshq.JPG|thumb|Siedziba ''[[Los Angeles Times]]'']]
Najważniejszą gazetą codzienną w Los Angeles jest ''[[Los Angeles Times]]''. Z kolei ''{{link-interwiki |La Opinión |Q=Q666651}}'' jest najpopularniejszą hiszpańskojęzyczną publikacją, zaś ''[[The Korea Times]]'' stanowi główną gazetę koreańskojęzyczną wydawaną w mieście. W Los Angeles wydawany jest ponadto szereg gazet regionalnych, alternatywnych tygodników oraz magazynów, włączając w to ''{{link-interwiki |Los Angeles Daily News |tekst=Daily News |Q=Q499188}}'', ''{{link-interwiki |LA Weekly |Q=Q952554}},'' ''[[Los Angeles CityBeat]],'' ''{{link-interwiki |L.A. Record |Q=Q6456232}}'' (skupiający się na scenie muzycznej w [[Wielkie Los Angeles|Greater Los Angeles]]), ''{{link-interwiki |Los Angeles Business Journal |Q=Q6681990}},'' ''Los Angeles Daily Journal'', ''[[The Hollywood Reporter]]'' i ''[[Variety (magazyn)|Variety]]'' (poświęcone branży rozrywkowej), a także ''{{link-interwiki |Los Angeles Downtown News |Q=Q6682126}}''. W mieście dostępne są również lokalne periodyki, trafiające do społeczności emigrantów, często pisane w ich rodzimych językach. W Los Angeles publikowane są gazety skupiające się na sprawach dotyczących konkretnych dzielnic miasta, a wśród nich m.in.: ''{{link-interwiki |Daily Breeze |tekst=The Daily Breeze |Q=Q5209227}}'' i ''{{link-interwiki |Long Beach Press-Telegram |tekst=The Long Beach Press-Telegram |Q=Q7241597}}''.

Los Angeles i Nowy Jork są jedynymi rynkami medialnymi, którym przypisano siedem alokacji [[Fale metrowe|UKF]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.museum.tv/archives/etv/A/htmlA/allocation/allocation.htm |tytuł = Allocation The Museum of Broadcast Communications |opublikowany = museum.tv |archiwum = https://web.archive.org/web/20130829172310/http://www.museum.tv/archives/etv/A/htmlA/allocation/allocation.htm |zarchiwizowano = 2013-08-29}}</ref>.

== Sport ==
Los Angeles jest macierzystym miastem drużyn: [[Los Angeles Dodgers]] ([[Major League Baseball|MLB]]), [[Los Angeles Kings]] ([[National Hockey League|NHL]]), [[Los Angeles Clippers]] i [[Los Angeles Lakers]] ([[National Basketball Association|NBA]], [[National Football League|NFL]]), [[Los Angeles Rams]] i [[Los Angeles Chargers]], [[South Bay Lakers|Los Angeles D-Fenders]] ([[NBA G League|NBDL]]), [[Los Angeles FC]] ([[Major League Soccer|MLS]]) oraz [[Los Angeles Sparks]] ([[Women’s National Basketball Association|WNBA]]). Los Angeles jest ponadto reprezentowane przez [[USC Trojans]] i [[UCLA Bruins]] w [[Pacific-12 Conference]] [[National Collegiate Athletic Association|NCAA]] [[NCAA Division I|Division I]]. Z kolei [[Los Angeles Galaxy]] (MLS) ma swoją siedzibę w [[Carson (Kalifornia)|Carson]].

Mimo że Los Angeles jest drugim pod względem wielkości miastem w Stanach Zjednoczonych, nie posiada własnego przedstawiciela w lidze [[National Football League|NFL]]. Najbliższa drużyna występująca w NFL, [[Los Angeles Chargers|Chargers]], pochodzi z [[San Diego]]. W przeszłości Los Angeles miało dwóch reprezentantów w tejże lidze – [[Los Angeles Rams|Rams]] i [[Las Vegas Raiders|Raiders]]. Jednakże obie drużyny zmieniły w 1995 roku swoje siedziby; Rams przeniosła się do [[Saint Louis|St. Louis]], podczas gdy Raiders powróciła do swojego pierwotnego „domu”, [[Oakland]].

12 stycznia 2016 roku zarząd ligi NFL zatwierdził powrót Rams do Los Angeles<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nfl.com/news/story/0ap3000000621645/article/rams-to-relocate-to-la-chargers-first-option-to-join |tytuł = Rams to relocate to L.A.; Chargers first option to join |opublikowany = nfl.com |język = en |data dostępu = 2016-01-24}}</ref>. Ukończenie budowy nowego obiektu [[City of Champions Stadium]] dla drużyny Rams, zaplanowano na 2019 rok<ref>{{cytuj stronę |url = http://stadiumsofprofootball.com/future/CityofChampionsStadium.htm |tytuł = City of Champions Stadium, Inglewood, CA |opublikowany = stadiumsofprofootball.com |język = en |data dostępu = 2016-01-24}}</ref>.

Los Angeles dwukrotnie organizowało Letnie Igrzyska Olimpijskie, w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1932|1932]] i [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984|1984]] roku. Na cześć 10. w historii Igrzysk z 1932 roku, dotychczasowa nazwa ulicy 10th Street została zmieniona na Olympic Blvd. W Los Angeles odbyły się ponadto finały Super Bowl I i VII, a także wiele meczów w ramach [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1994|Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1994]], włączając w to finał rozgrywek. W Los Angeles odbyły się [[Światowe Letnie Igrzyska Olimpiad Specjalnych]] w 2015 roku<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.specialolympics.org/2011/2011-09-14__Los_Angeles_to_Host_2015_Special_Olympics_World_Summer_Games.aspx |tytuł = Los Angeles To Host 2015 Special Olympics World Summer Games |opublikowany = specialolympics.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20110920184319/http://www.specialolympics.org/2011/2011-09-14__Los_Angeles_to_Host_2015_Special_Olympics_World_Summer_Games.aspx |zarchiwizowano = 2011-09-20}}</ref>.

W Los Angeles znajduje się szereg obiektów sportowych, a wśród nich m.in.: [[Dodger Stadium]], [[Los Angeles Memorial Coliseum]], [[Kia Forum]] oraz [[Crypto.com Arena|Staples Center]], czyli kompleks sportowo-rozrywkowy, w którym odbywają się koncerty, a także chociażby doroczna ceremonia rozdania nagród [[Nagroda Grammy|Grammy]]. Staples Center pełni ponadto rolę domowej areny drużyn Los Angeles Clippers i Los Angeles Lakers z NBA, Los Angeles Sparks z WNBA, a także Los Angeles Kings z NHL.

W Mieście Aniołów mieszka [[Pete Sampras]], uważany powszechnie za najlepszego [[tenis]]istę XX wieku.

<gallery>
Plik:Dodger Stadium.jpg|[[Dodger Stadium]] – domowy obiekt drużyny baseballowej [[Los Angeles Dodgers]]
Plik:Staples Center, LA, CA, jjron 22.03.2012.jpg|[[Crypto.com Arena|Staples Center]] stanowi domowy obiekt dla pięciu profesjonalnych drużyn sportowych
Plik:LA Memorial Coliseum aerial.jpg|Widok z lotu ptaka na Los Angeles Memorial Coliseum
Plik:GreatWesternForum.jpg|The Forum
</gallery>

== Religia ==
[[Plik:Lacathedral.jpg|thumb|Katedra Matki Bożej Anielskiej [[Archidiecezja Los Angeles|Rzymskokatolickiej Archidiecezji Los Angeles]]]]
[[Plik:Los Angeles Temple 1.jpg|thumb|Los Angeles California Temple stanowi drugą pod względem wielkości świątynię mormonów na świecie]]
[[Archidiecezja Los Angeles|Rzymskokatolicka Archidiecezja Los Angeles]] jest największą diecezją w Stanach Zjednoczonych<ref>[https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/01/AR2006040101206.html Cardinal Puts Church in Fight for Immigration Rights].</ref>. We wrześniu 2002 roku otwarta została położona w centrum miasta Katedra Matki Bożej Anielskiej, której konstrukcję nadzorował [[Roger Mahony|Kardynał Roger Mahony]]<ref>[http://articles.latimes.com/2002/sep/04/local/me-cathedral4 Pomp Past, Masses Flock to Cathedral].</ref>. Budowa obiektu miała symboliczne znaczenie dla katolickich mieszkańców Los Angeles, których dużą część stanowi społeczność latynoska. W Los Angeles działa kilka parafii oraz kościołów katolickich.

Dzięki 621 tysiącom Żydów zamieszkujących obszar metropolitalny Los Angeles (490 tysiącom w granicach administracyjnych miasta), jest to drugi region w Stanach Zjednoczonych pod względem wielkości populacji żydowskiej<ref name="Jews">[http://www.simpletoremember.com/vitals/world-jewish-population.htm World Jewish Population].</ref>. Największe skupiska ludności żydowskiej w Los Angeles obejmują [[Westside, Los Angeles|Westside]] i dolinę San Fernando, a także, w nieznacznie mniejszym stopniu, {{link-interwiki |Boyle Heights, Los Angeles |tekst=Boyle Heights |Q=Q2923029}} i {{link-interwiki |Northwest Los Angeles |Q=Q5858908}}. Na obszarze miasta wyróżnić można występowanie wszystkich czterech najważniejszych nurtów judaizmu, tzn. [[Judaizm reformowany|reformowanego]], [[Judaizm rekonstrukcjonistyczny|rekonstrukcjonistycznego]], [[Judaizm konserwatywny|konserwatywnego]] oraz [[Judaizm#Judaizm ortodoksyjny|ortodoksyjnego]]. {{link-interwiki |Breed Street Shul |Q=Q4960190}} w [[East Los Angeles]], wybudowana w 1923 roku, przez pierwsze dekady swego istnienia była największą synagogą na zachód od Chicago<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.isjm.org/jhr/no1/america.htm |tytuł = Washington Symposium and Exhibition Highlight Restoration and Adaptive Reuse of American Synagogues |opublikowany = isjm.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20110327105250/http://www.isjm.org/jhr/no1/america.htm |zarchiwizowano = 2011-03-27}}</ref>. Obecnie Breed Street Shul pełni rolę muzeum i centrum społeczności żydowskiej<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.isjm.org/jhr/IInos1-2/breedstreet.htm |tytuł = Los Angeles’s Breed Street Shul Saved by Politicians |opublikowany = isjm.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20110327105245/http://www.isjm.org/jhr/IInos1-2/breedstreet.htm |zarchiwizowano = 2011-03-27}}</ref>. W mieście działa również [[Centrum Kabały]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1223372,00.html |tytuł = Madonna Finds A Cause |opublikowany = time.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20130823131348/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1223372,00.html |zarchiwizowano = 2013-08-23}}</ref>.

Los Angeles posiada bogatą i wpływową tradycję protestancką. Pierwsza działalność protestancka w mieście miała miejsce w 1850 roku; były to spotkania metodystów, odbywające się w prywatnych domach. Najstarszy działający do dziś kościół ewangelicki powstał w 1867 roku. Na początku XX wieku tzw. [[przebudzenie przy Azusa Street]] zapoczątkowało rozwój [[pentekostalizm]]u. Swoje korzenie w Los Angeles mają także {{link-interwiki |Potter's House Christian Fellowship |Q=Q2589078}} oraz [[Kościół Wspólnot Metropolitalnych]]. Ewangelista przebudzeniowy [[Billy Graham]] osiągnął pierwszy duży sukces w Los Angeles, w 1949 roku, a wśród innych postaci świata religii związanych z miastem są m.in.: {{link-interwiki |Robert P. Shuler |Q=Q7348240}}, [[Gene Scott]] i [[Solomon Burke]].

W Los Angeles funkcjonuje Los Angeles California Temple, czyli druga pod względem wielkości świątynia [[Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich|Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich]], zlokalizowana przy Santa Monica Boulevard w dzielnicy Westwood. W momencie otwarcia, w 1956 roku, była to największa świątynia [[Mormonizm|mormonów]] na świecie, a zarazem pierwsza w Kalifornii<ref>[http://www.ldschurchtemples.com/losangeles/ LDS – Los Angeles California Temple].</ref>.

W dystrykcie Hollywood działa ponadto [[Scjentologia|scjentologiczne]] [[Celebrity Center]].

Jako że populacja Los Angeles jest wieloetniczna, w mieście praktykowany jest szeroki przekrój religii, włączając w to islam, buddyzm, hinduizm, [[zaratusztrianizm]], [[sikhizm]], [[bahaizm]], prawosławie i sufizm.

== Władze miasta ==
[[Plik:Los Angeles City Hall (color) edit1.jpg|thumb|upright|Ratusz miejski w Los Angeles]]
W Los Angeles obowiązuje forma rządów burmistrz-rada miejska. Obecnie funkcję burmistrza miasta pełni [[Eric Garcetti]]. Los Angeles podzielone jest na 15 okręgów wyborczych, z których każdy posiada swojego reprezentanta w radzie miasta. Wśród innych wybieranych przez mieszkańców urzędników są tzw. City Attorney (aktualnie jest nim Carmen Trutanich), czyli prawnik, który reprezentuje miasto w sądzie, a także City Controller (obecnie – Wendy Greuel), czyli rewident i główny księgowy urzędu.

Na straży przestrzegania prawa w mieście stoi [[Los Angeles Police Department]] (LAPD), jednak w Los Angeles działają również cztery wyspecjalizowane agencje policyjne: Biuro Bezpieczeństwa Publicznego, działające w ramach miejskiego Departamentu Usług Powszechnych (odpowiedzialne za utrzymywanie porządku i bezpieczeństwa w obiektach miejskich, włączając w to ratusz, parki i biblioteki, {{link-interwiki |Los Angeles Zoo |Q=Q1370924}} oraz Convention Center); Policja Portowa, działająca w ramach miejskiego Departamentu ds. nabrzeżno-portowych (odpowiedzialna za przestrzeganie prawa na lądzie, wodach i w powietrzu nad [[Port of Los Angeles]]); Policja ds. szkolnych, sprawująca pieczę nad wszystkimi szkołami na terenie Los Angeles; Policja Lotniskowa (odpowiedzialna za przestrzeganie prawa na wszystkich czterech należących do miasta lotniskach, czyli: Los Angeles International Airport (LAX), LA/Ontario International Airport (ONT), LA/Palmdale Regional Airport (PMD) i Van Nuys Airport (VNY)).

=== Ochrona środowiska ===
Nazwę, jaką indiańskie plemię Chumash nadało obecnym terenom Los Angeles przetłumaczyć można jako „dolina dymu”<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.sacbee.com/101/story/1066675.html |tytuł = Smoke is Normal – for 1800 |opublikowany = sacbee.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20080709015204/http://www.sacbee.com/101/story/1066675.html |zarchiwizowano = 2008-07-09}}</ref>. Ze względu na warunki geograficzne, popularność samochodów jako środka transportu, a także działalność kompleksu portowego Los Angeles/Long Beach, Los Angeles cierpi z powodu zanieczyszczenia powietrza w postaci smogu. {{link-interwiki |Los Angeles Basin |Q=Q2887490}} i dolina San Fernando są podatne na [[Inwersja temperatury|inwersję temperatury]], która zatrzymuje w powietrzu spaliny wytwarzane przez pojazdy, samoloty, statki, a także przemysł<ref>[https://books.google.com/books?id=xdwDAAAAMBAJ&pg=PA65 What can we do about smog?]</ref>. Sezon smogowy trwa corocznie, od maja do października<ref name="Information1983">[https://books.google.com/books?id=CJNJjq8h2zwC&pg=PA393 Smog Hangs Over Olympic Athletes].</ref>. W przeciwieństwie do większości wielkich miast, które są oczyszczane ze smogu za sprawą opadów deszczu, Los Angeles notuje zaledwie 380&nbsp;mm deszczu rocznie; dlatego też zanieczyszczenia gromadzą się nieprzerwanie przez kilka kolejnych dni. Problemy jakości powietrza w Los Angeles i innych miastach amerykańskich zapoczątkowały proces ustawodawstwa krajowego dot. kwestii środowiska, owocując chociażby przyjęciem ustawy Clean Air Act. Wedle prognoz, oczekuje się, że zanieczyszczenie powietrza w mieście powinno spadać w kolejnych latach za sprawą podjętych kroków, które objęły m.in.: popularyzację samochodów o napędzie elektrycznym i hybrydowym, wprowadzenie zmian w transporcie masowym, a także przepisy wprowadzone przez stan Kalifornia nt. wykorzystania niskoemisyjnych pojazdów.

Liczba alarmów smogowych I stopnia w Los Angeles zmalała z ponad 100 rocznie w latach 70., do niemalże zera w XXI wieku. Pomimo tej poprawy, raporty American Lung Association z 2006 i 2007 roku wskazywały Los Angeles jako miasto w Stanach Zjednoczonych o największym zanieczyszczeniu powietrza, zarówno w skali krótkoterminowej, jak i rocznej<ref name="shortTermPollutedCities">{{Cytuj stronę |url = http://lungaction.org/reports/sota06_table2.html |tytuł = People at Risk In 25 U.S. Cities Most Polluted by Short-Term Particle Pollution |opublikowany = lungaction.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20070928011317/http://lungaction.org/reports/sota06_table2.html |zarchiwizowano = 2007-09-28}}</ref>. W 2008 roku Los Angeles zajmowało 2. miejsce na tej liście, utrzymując jednocześnie miano miasta o największym zanieczyszczeniu powietrza w skali roku<ref>[http://www.citymayors.com/environment/polluted_uscities.html Pittsburgh and Los Angeles the most polluted US cities].</ref>. W dodatku wody gruntowe w Los Angeles są coraz bardziej zagrożone szkodliwym wpływem [[Eter tert-butylowo-metylowy|MTBE]] ze stacji benzynowych i [[Nadchlorany|nadchloranów]] z [[Paliwo rakietowe|paliwa rakietowego]]<ref>[http://www.portoflosangeles.org/Press/REL_Air_Quality_Update_2-16-06.pdf Air Quality Programs at the Port of Los Angeles saw Refinement in 2005 with Focus on Ramping up in 2006].</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.environmentaldefense.org/article.cfm?ContentID=4180 |tytuł = Air Quality Protections Take Off |opublikowany = environmentaldefense.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20070915054538/http://www.environmentaldefense.org/article.cfm?ContentID=4180 |zarchiwizowano = 2007-09-15}}</ref>. W 2010 roku miasto zrealizowało swój cel, by 20% energii wykorzystywanej w Los Angeles pochodziło z odnawialnych źródeł<ref name="Renewable Energy">[http://web.archive.org/web/20110201090303/http://www.bloomberg.com/news/2011-01-14/los-angeles-meets-20-percent-renewable-energy-goal.html Los Angeles meets 20 percent renewable energy goal].</ref>.
[[Plik:Los Angeles California downtown.jpg|mały|Centrum Los Angeles okryte smogiem.]]

=== Rady sąsiedzkie ===
Za sprawą reform z 1999 roku, do życia powołano instytucję tzw. rad sąsiedzkich. Idea ta została po raz pierwszy przedstawiona przez członka rady miasta, Joela Wachta, w 1996 roku. Rady sąsiedzkie powstały w celu promowania udziału społeczeństwa w lokalnych rządach i jednocześnie dostosowania działania władz miejskich do lokalnych potrzeb.

Oficjalnie uznaje się istnienie niemalże 90 rad sąsiedzkich, a ich członkowie wybierani są przez [[interesariusz]]y, czyli wszystkich ludzi, którzy mieszkają, pracują lub są właścicielami nieruchomości w danym sąsiedztwie.

Rady te stanowią zgodnie z prawem organy rządowe, dlatego też ich ciała zarządzające i komitety muszą przestrzegać ustawy Browna, która reguluje kwestię posiedzeń i zgromadzeń rady.

Pierwszym znaczącym przejawem aktywności rad sąsiedzkich był sprzeciw w marcu 2004 roku wobec 18% podwyżki cen wody, proponowanej przez miejski Departament ds. wody i energii. Wskutek ich działań rada miasta zatwierdziła jedynie nieznaczny wzrost cen wody, odrzucając pomysł 18% podwyżki. W 2006 roku rady sąsiedzkie wnioskowały w radzie miasta o prawo do wnoszenia własnych inicjatyw ustawodawczych, jednak rada miejska wstrzymała się z wydaniem decyzji w tej sprawie, odkładając ją na czas nieokreślony.

Każda rada sąsiedzka otrzymuje z budżetu centralnego 45 tysięcy dolarów rocznie na administrację i realizację zatwierdzonych projektów lokalnych.

=== Przestępczość ===
[[Plik:May Day Immigration March LA66.jpg|thumb|[[Los Angeles Police Department|LAPD]] podczas marszu imigracyjnego „May Day” w 2006 roku]]

Podobnie jak większość miast amerykańskich, Los Angeles notuje znaczące spadki współczynników przestępczości nieprzerwanie od połowy lat 90. XX wieku. W 2009 roku wskaźnik ten osiągnął najniższy poziom od 50 lat, z zaledwie 314 dokonanymi zabójstwami<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.wavenewspapers.com/news/local/northeast-edition/80935317.html |tytuł = Crime rate lowest in 50 years, LAPD Sas |opublikowany = wavenewspapers.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20101208233322/http://www.wavenewspapers.com/news/local/northeast-edition/80935317.html |zarchiwizowano = 2010-12-08}}</ref><ref>[https://www.webcitation.org/6HaOQtEgk?url=http://www.lapdonline.org/read_the_beat_magazine/pdf_view/43819 LAPD year-end crime statistics].</ref>. Antonio Villaraigosa, burmistrz Los Angeles, jest członkiem koalicji [[Mayors Against Illegal Guns]], zrzeszającej ponad 600 burmistrzów amerykańskich, którzy dążą do zwalczania nielegalnego obrotu bronią<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.mayorsagainstillegalguns.org/html/about/members.shtml |tytuł = Mayors Against Illegal Guns: Coalition Members |opublikowany = mayorsagainstillegalguns.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20070305101730/http://www.mayorsagainstillegalguns.org/html/about/members.shtml |zarchiwizowano = 2007-03-05}}</ref>.

W 2009 roku liczba zabójstw w Los Angeles wyniosła 314, co kształtowało wskaźnik zabójstw na poziomie 7,85 (na 100 tys. mieszkańców) – stanowiło to znaczny spadek w stosunku do roku 1993, kiedy to ten sam wskaźnik wynosił 21,1<ref>[http://www.lapdonline.org/assets/pdf/cityprof.pdf LAPD Online Crime Ratek].</ref>. Na tychże 314 zabójstw składało się między innymi 15 strzelanin z udziałem policji; jedna z nich doprowadziła do śmierci członka [[SWAT]], Randala Simmonsa<ref name="swat_killed">{{Cytuj stronę |url = http://lapdonline.org/officers_killed_in_the_line_of_duty/content_basic_view/37466 |tytuł = Simmons, Randal |opublikowany = lapdonline.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20100615144654/http://lapdonline.org/officers_killed_in_the_line_of_duty/content_basic_view/37466 |zarchiwizowano = 2010-06-15}}</ref>.

[[Rodzina z Los Angeles (mafia)|Mafijna rodzina z Los Angeles]] zdominowała przestępczość zorganizowaną w mieście w [[Prohibicja w Stanach Zjednoczonych|erze prohibicji]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://mafia.z04.org.ua/zPage_48.html |tytuł = The Mafia Encyclopedia. Mafia |opublikowany = mafia.z04.org.ua |archiwum = https://web.archive.org/web/20071209055342/http://mafia.z04.org.ua/zPage_48.html |zarchiwizowano = 2007-12-09}}</ref>. Lata 40. i 50. stanowiły najlepszy okres w działalności rodziny, która awansowała do szeregów Mafii Amerykańskiej. Jednakże jej znaczenie zaczęło gwałtownie spadać wraz z rozkwitem szeregu afroamerykańskich i latynoskich gangów.

Według Los Angeles Police Department, w Los Angeles istnieje około 450 gangów, które zrzeszają 45 tysięcy członków<ref>[https://www.webcitation.org/6HaORUqDn?url=http://www.lapdonline.org/get_informed/content_basic_view/1396 Los Angeles Police Department Gang subsite].</ref>. Wśród nich znajdują się m.in.: [[Crips]], {{link-interwiki |Bloods |Q=Q828498}}, {{link-interwiki |Sureños |Q=Q1719971}}, [[Mara Salvatrucha]] i {{link-interwiki |18th Street Gang |tekst=18th Street |Q=Q94270}}. Liczba działających w mieście gangów sprawiła, że Los Angeles często określane jest mianem „Gangowej stolicy Stanów Zjednoczonych”<ref>[http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/N08492271.htm Police target 11 worst Los Angeles street gangs].</ref>.

== Polonica ==
* Od 1951 roku w budynku w [[Forest Lawn Memorial Park (Glendale)|Forest Lawn Memorial Park w Glendale]] jest prezentowany 60-metrowy obraz [[Golgota (obraz Jana Styki)|„Golgota”]] autorstwa [[Jan Styka|Jana Styki]].
* Przy 3424 West Adams Blvd. znajduje się polski kościół [[Parafia Matki Boskiej Jasnogórskiej w Los Angeles|Parafii Matki Boskiej Jasnogórskiej]]. We wnętrzu znajdują się witraże z polską symboliką.
* Przy 3999 Rose Drive w [[Yorba Linda]] znajduje się Ośrodek Polonijny im. Jana Pawła II.
* Konsulat polski znajduje się przy 12400 Wilshire Boulevard, Suite 555.
* Ośrodek Polski w Los Angeles znajduje się przy 3424 West Adams Blvd.

== Współpraca ==
Miejscowości partnerskie:
[[Plik:Los Angeles City Hall with sister cities 2006.jpg|thumb|upright|Znak w pobliżu [[Ratusz w Los Angeles|Los Angeles City Hall]], który wskazuje miasta siostrzane Los Angeles]]
Obecnie Los Angeles posiada 25 miast partnerskich<ref name="siostrzane">[http://sistercities.lacity.org/ Miasta siostrzane LA].</ref>:
* {{Flaga|BEL}} [[Antwerpia]], [[Belgia]]
* {{Flaga|GRC}} [[Ateny]], [[Grecja]] (1984)
* {{Flaga|NZL}} [[Auckland]], [[Nowa Zelandia]] (1971)
* {{Flaga|LBN}} [[Bejrut]], [[Liban]] (2006)
* {{Flaga|DEU}} [[Berlin]], [[Niemcy]] (1967)
* {{Flaga|FRA}} [[Bordeaux]], [[Francja]] (1964)
* {{Flaga|IDN}} [[Dżakarta]], [[Indonezja]] (1990)
* {{Flaga|ISR}} [[Ejlat]], [[Izrael]] (1959)
* {{Flaga|ARM}} [[Erywań]], [[Armenia]] (2007)
* {{Flaga|EGY}} [[Giza]], [[Egipt]] (1989)
* {{Flaga|ITA}} [[Ischia]], [[Kampania (region)|Kampania]], [[Włochy]] (2006)
* {{Flaga|CHN}} [[Kanton (Chiny)|Kanton]], [[Chińska Republika Ludowa|Chiny]] (1981)
* {{Flaga|LTU}} [[Kowno]], [[Litwa]] (1991)
* {{Flaga|ZMB}} [[Lusaka]], [[Zambia]] (1968)
* {{Flaga|PHL}} [[Makati]], [[Filipiny]] (1992)
* {{Flaga|MEX}} [[Meksyk (miasto)|Meksyk]], [[Meksyk]] (1969)
* {{Flaga|IND}} [[Mumbaj|Bombaj]], [[Maharasztra|Maharashtra]], [[Indie]] (1972)
* {{Flaga|JPN}} [[Nagoja]], [[Japonia]] (1959)
* {{Flaga|RUS}} [[Petersburg]], [[Rosja]] (1984)
* {{Flaga|KOR}} [[Pusan]], [[Korea Południowa]] (1971)
* {{Flaga|BRA}} [[Salvador]], [[Bahia]], [[Brazylia]] (1962)
* {{Flaga|SLV}} [[San Salvador]], [[Salwador]] (2005)
* {{Flaga|HRV}} [[Split]], [[Chorwacja]] (1993)
* {{Flaga|TWN}} [[Tajpej]], [[Republika Chińska|Tajwan]] (1979)
* {{Flaga|IRN}} [[Teheran]], [[Iran]] (1972)
* {{Flaga|CAN}} [[Vancouver]], [[Kolumbia Brytyjska]], [[Kanada]] (1986)

Miasto zawarło również partnerstwo z izraelskim [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwem]] w dziedzinie wymiany handlowej<ref>[http://wayback.archive.org/web/jsp/Interstitial.jsp?seconds=5&date=1214207633000&url=http%3A%2F%2Fwww.jewishla.org%2FTel_Aviv_LA_Partnership.cfm&target=http%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20080623075353%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.jewishla.org%2FTel_Aviv_LA_Partnership.cfm Tel Aviv/Los Angeles Partnership].</ref>.

Ponadto Los Angeles posiada cztery „zaprzyjaźnione miasta”, do których należą<ref name="siostrzane" /><ref>[https://archive.is/20120803225954/http://menmedia.co.uk/manchestereveningnews/news/s/1128076_twinning_link_with_la Twinning link with LA].</ref>:
* {{Flaga|GBR}} [[Londyn]], [[Wielka Brytania]]
* {{Flaga|GBR}} [[Manchester]], [[Wielka Brytania]]
* {{Flaga|POL}} [[Łódź]], [[Polska]]
* {{Flaga|POL}} [[Katowice]], [[Polska]]

== Przypisy ==
<references>
<ref name="USCensusEst2017">{{cytuj |url = https://factfinder.census.gov/faces/nav/jsf/pages/community_facts.xhtml |tytuł = American FactFinder |data dostępu = 2018-10-30 |archiwum = http://webarchive.loc.gov/all/20150108070337/http://factfinder.census.gov/faces/nav/jsf/pages/index.xhtml |zarchiwizowano = 2015-01-08}}</ref>
</references>

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.lacity.org Strona oficjalna Los Angeles] {{lang|en}}
* {{USA City-data|Los-Angeles|California}}

{{Los Angeles}}
{{Obszar metropolitalny Los Angeles}}
{{Wielkie Los Angeles}}
{{Hrabstwo Los Angeles}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Los Angeles| ]]
[[Kategoria:Miasta w hrabstwie Los Angeles]]
[[Kategoria:Miejscowości olimpijskie, gospodarze igrzysk letnich]]