Kępkowiec romboidalnozarodnikowy
_Kreisel_122893.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kępkowiec romboidalnozarodnikowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Lyophyllum deliberatum (Britzelm.) Kreisel Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 95(9-10): 699 (1984) | |
Kępkowiec romboidalnozarodnikowy (Lyophyllum deliberatum (Britzelm.) Kreisel) – gatunek grzybów należący do rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lyophyllum, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1883 roku Max Britzelmayr nadając mu nazwę Agaricus deliberatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1984 Hans Kreisel, przenosząc go do rodzaju Lyophyllum[1].
- Agaricus deliberatus Britzelm.1883
- Tricholoma deliberatum (Britzelm.) Sacc. 1887
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 roku[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 4–8, rzadko do 12 cm, kształt płasko-wypukły z małym garbkiem. Powierzchnia nieco jedwabista, o barwie od jasnobrązowej do orzechowo-brązowej, pokryta wrastającymi włókienkami. Brzeg nieznacznie prążkowany[4]
Wysokość 4–8 cm, grubość 5–15 mm, nieco chrząstkowaty, walcowaty. Powierzchnia o barwie od białawej do jasnobrązowej, podłużnie włóknista. Podstawa bulwiasta, grudkowata, pokryta białą filcowatą grzybnią[4].
Szeroko wykrojone do nieco zbiegających, gęste, początkowo białawe, po dotknięciu zmieniające barwę na szarawą. Starsze są czarno plamiste[4].
O łagodnym smaku i ziemistym, stęchłym lub mącznym zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki 8–10,5 × 4,8–7,5 µm, wydłużone, romboidalne, szeroko wrzecionowate, zazwyczaj z dwoma gutulami. Podstawki ze sprzążkami, 4-zarodnikowe[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Kępkowiec romboidalnozarodnikowy występuje w niektórych krajach Europy[5]. W Polsce jest rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano jedno stanowisko w Babiogórskim Parku Narodowym (1979 r.). Jedno stanowisko podano w 2016 r. w Dolinie Leszczynki na terenie projektowanego Tunickiego Parku Narodowego[7]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[8].
Występuje w lasach liściastych i mieszancych, na ziemi. Owocniki od lata do jesieni[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-05-26] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-05-26] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Rautensporiger Rasling [online] [dostęp 2020-05-26] (niem.).
- ↑ Discover Life [online] [dostęp 2020-05-14] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Projektowany Turnicki Park Narodowy [online] [dostęp 2020-05-26] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska kępkowca romboidalnozarodnikowego w Polsce [online] [dostęp 2020-05-26].