Machmud Esambajew

Machmud Esambajew

Data i miejsce urodzenia	15 lipca 1924 Staryje Atagi k. Groznego
Data i miejsce śmierci	7 stycznia 2000 Moskwa
Zawód	tancerz, aktor, choreograf
Odznaczenia

Machmud Alisułtanowicz Esambajew (ros. Махмуд Алисултанович Эсамбаев; ur. 15 lipca 1924 we wsi Staryje Atagi k. Groznego, zm. 7 stycznia 2000 w Moskwie) – radziecki tancerz, aktor i choreograf pochodzenia czeczeńskiego.

Życiorys

W 1939 rozpoczął naukę w szkole baletowej w Groznym i rozpoczął występy z Czeczeńsko-Inguskim Zespołem Pieśni i Tańca. Wybuch wojny sprawił, że przerwał naukę w szkole i razem z brygadą koncertową występował w szpitalach, dla rannych żołnierzy.

Od 1944, kiedy władze ZSRR przeprowadziły przymusową deportację Czeczenów, rodzina Machmuda Esambajewa znalazła się w Kirgizji. Na okres dwunastu lat młody tancerz związał się z Kirgiskim Teatrem Opery i Baletu, działającym we Frunze. Jako solista zespołu tańczył główne role w baletach Jezioro łabędzie, Fontanna Bachczysaraju i Śpiąca królewna.

Pod koniec lat 50. Esambajew powrócił do narodowego repertuaru czeczeńskiego. W jego repertuarze znalazły się takie tańce jak czeczeńsko-inguski Czaban, baszkirski Woin, ale także tańce indyjskie i hiszpańskie. Związał się z grupą Gwiazdy baletu radzieckiego (Звёзды советского балета), z którą występował w Moskwie, ale także we Francji i na tournée w Ameryce Południowej. Wystąpił w siedmiu filmach fabularnych.

Wielokrotnie wybierany deputowanym do Rady Najwyższej Czeczeńsko-Inguskiej ASRR, a także do Rady Najwyższej ZSRR. Dzięki jego poparciu w Groznym przebudowano budynek Teatru Dramatycznego i cyrku. W 1974 uhonorowany tytułem Ludowy Artysta ZSRR, a w 1984 Bohatera Pracy Socjalistycznej. 17 lipca 2008 pomnik tancerza odsłonięto w Groznym, w 2009 jego imieniem nazwano dawny Prospekt Rewolucji w stolicy Czeczenii.

Pochowany na Daniłowskim Cmentarzu Muzułmańskim w Moskwie.

Filmografia

• 1962: Ja budu tancewat´ jako Machmud Iszchojew
• 1973: Ziemla Sannikowa jako szaman
• 1975: Na kraj swieta…
• 1976: Poka bjut czasy jako nadworny muzykant
• 1983: Prikluczenija maleńkogo Muka jako skarbnik
• 1994: Uwiertiura
• 1995: Zow priedkow. Wielikij Turan

Bibliografia

• P. Нашхоев: Чародей танца. Grozny: 1971. (ros.). Brak numerów stron w książce
• Г. Пожидаев: Повесть о танце. Moskwa: 1972. (ros.). Brak numerów stron w książce
• Biogram artysty (ros.)
• Machmud Alisułtanowicz Esambajew w bazie IMDb (ang.)
• Makhmud Esambayev w bazie Filmweb
• http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=10981 (ros.)