Magelanka zmienna
| Chloephaga picta[1] | |||
| (J.F. Gmelin, 1789) | |||
.jpg) Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
magelanka zmienna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok poza sezonem lęgowym | |||
Magelanka zmienna[5], magelanka duża[6] (Chloephaga picta) – gatunek dużego ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący południową część Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono dwa podgatunki C. picta[7][8]:
- C. picta picta J.F. Gmelin, 1789 – południowe Chile, południowa Argentyna.
- C. picta leucoptera J.F. Gmelin, 1789 – Falklandy.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Lato: południowa i środkowa Patagonia, Falklandy i archipelag Ziemia Ognista. Został wprowadzony na Georgii Południowej.
Zima: Urugwaj, Pampa i północna Patagonia. Na Falklandach żyje populacja osiadła.
Morfologia[9][edytuj | edytuj kod]
- C. picta picta – podgatunek kontynentalny.
- Przedstawiciele tego podgatunku posiadają ciała długości 59–65 cm. U samca głowa i górna część szyi są czysto białe. Reszta jego ciała jest biała w czarne poprzeczne pręgi. Lotki pierwszego rzędu są barwy czarnej, a drugiego rzędu – białej. Na skrzydle znajduje się zielonkawo-brązowe lusterko. Nogi i dziób szaroczarne.
- Rdzawobrązowa samica jest nieco mniejsza od samca. Boki ciała, brzuch i pierś poprzecznie prążkowane. Nogi jasnożółte, dziób szaroczarny.
- C. picta leucoptera – podgatunek falklandzki.
- Przedstawiciele tego podgatunku osiągają zazwyczaj większe rozmiary. Długości ich ciał wahają się między 63 a 72 cm.
- Samiec tego podgatunku jest jaśniejszy. Barwy czysto białej są nie tylko głowa i górna część szyi, ale także dolna część szyi, pierś oraz brzuch.
- Samica tego podgatunku także jest jaśniejsza od samicy podgatunku kontynentalnego.
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Siedliska
- Pastwiska, łąki, stoki górskie. Choć z pewnością jest to gatunek związany z wodą, nierzadko widuje się jego przedstawicieli daleko od wód.
- Lęgi
- Gniazdo leży na ziemi wśród bujnych traw. Samica składa 5–8 jaj, we wrześniu lub październiku, zaś na Falklandach w listopadzie. Wysiaduje 30 dni. Oboje rodzice opiekują się młodymi.
- Pożywienie
- Głównie trawy, także owoce jagodowe, nasiona i zielone glony. Pisklęta jedzą również owady.
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje magelankę zmienną za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć niektóre populacje mogą być stabilne[4][10]. Na Falklandach i na kontynencie gatunek był prześladowany, gdyż konkurował z owcami o pastwiska. Gatunek jest jednak nadal bardzo liczny.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chloephaga picta, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Carboneras 1992 ↓, s. 588.
- ↑ a b c d D. Lepage: Upland Goose Chloephaga picta – synonyms. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-28]. (ang.).
- ↑ a b Chloephaga picta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Tadornini Reichenbach, 1849-50 (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-25].
- ↑ Denis Lepage: Magelanka zmienna (Chloephaga picta) (Gmelin, 1789). Avibase. [dostęp 2013-12-07].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 10.1. [dostęp 2020-07-26]. (ang.).
- ↑ Upland Goose (Chloephaga picta). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).
- ↑ Magelanka zmienna (Chloephaga picta.) [online], www.ptakiozdobne.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-08-16].
- ↑ Species factsheet: Chloephaga picta. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-29]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
- Upland goose (Chloephaga picta). Arkive. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-07)]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).