Magnituda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Magnituda (łac. magnitudo "wielkość" od magnus[1], ang. moment magnitude scale (skrót MMS; MW lub M)) – liczbowa miara wielkości trzęsienia ziemi, oparta na wielkości tzw. momentu sejsmicznego[2]. Pierwszą wersję opracował w 1935 r. Ch.F. Richter do sklasyfikowania lokalnych wstrząsów kalifornijskich[3]. Opracowana przez niego „skala magnitud” została później nazwana skalą Richtera.

Obliczanie magnitudy[edytuj | edytuj kod]

Według oryginalnej skali Richtera magnituda jest definiowana jako logarytm dziesiętny maksymalnej amplitudy znormalizowanego zapisu fali sejsmicznej, przez sejsmograf Wooda-Andersona, w odległości 100 km od epicentrum. Opracowany przez Richtera sposób obliczania magnitudy umożliwia porównywanie wstrząsów sejsmicznych w różnych miejscach kuli ziemskiej[4].

W 1978 r. japoński geofizyk, Hirō Kanamori, zmodyfikował sposób obliczania magnitudy, opracowany przez Richtera tak aby nadawała się ona do określania energii najsilniejszych wstrząsów i nie była zależna od przestarzałego sejsmografu[2][5].

Obecnie magnituda obliczana jest na podstawie wartości tzw. momentu sejsmicznego, lecz w przedziale mierzonym przez skalę Richtera (do ok. 7) jest z nią porównywalna.

Magnitudę oblicza się według wzorów w oparciu o dane uzyskane z zapisu wstrząsu takie jak: amplituda ruchu gruntu, okres fali, odległość epicentralna oraz głębokość ogniska. Magnitudę wyznacza się z fal podłużnych (P), poprzecznych (S) - Mb, powierzchniowych (L) - MS oraz z momentu sejsmicznego - M0. Moment sejsmiczny jest iloczynem wielkości przesunięcia, rozmiarów ogniska i sztywności (wytrzymałości) skał w których doszło do wstrząsu[3].

Wzrost magnitudy o jednostkę oznacza statystycznie 30 razy większą energię. Energia fal sejsmicznych to jedynie część całkowitej energii trzęsienia ziemi. Reszta energii rozprasza się w postaci ciepła, powoduje trwałe deformacje skał[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Władysław Kopaliński: magnituda trzesięnia Ziemi. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
  2. a b Thomas C. Hanks, Hiroo Kanamori. Moment magnitude scale. „Journal of Geophysical Research”. 84 (B5), s. 2348–50, May 1979. DOI: 10.1029/JB084iB05p02348. Bibcode1979JGR....84.2348H. [dostęp 2014-08-31]. (ang.). 
  3. a b c Intensywność, Magnituda, Energia. Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Zakład Sejsmologii i Fizyki Wnętrza Ziemi. [dostęp 2014-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].
  4. Skale i skutki trzęsień ziemi. Państwowy Instytut Geologiczny. [dostęp 2022-12-28].
  5. Hiroo Kanamori. Quantification of Earthquakes. „Nature”. 278, s. 411 - 414, February 1978. DOI: 10.1038/271411a0. [dostęp 2014-08-31]. (ang.).