Makroplata

Makroplata
	Macroplata
	Swinton, 1930
	Okres istnienia: hettang PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Nadrząd	Sauropterygia
Rząd	Plesiosauria
(bez rangi)	?Pliosauroidea
Rodzina	?Rhomaleosauridae
Rodzaj	Macroplata
Gatunki
	M. tenuiceps Swinton, 1930 (typowy);
	M. tenuiceps Swinton, 1930 (typowy);

Macroplata – rodzaj drapieżnego plezjozaura żyjącego we wczesnej jurze (hettang). Gatunkiem typowym jest M. tenuiceps, którego holotypem i jednocześnie jedynym znanym okazem jest prawie kompletny szkielet oznaczony BMNH R5488, odkryty na terenie angielskiego hrabstwa Warwickshire^[1]. White (1940) zaliczył do tego rodzaju także gatunek „Plesiosaurus” longirostris, którego skamieniałości odkryto w osadach z toarku w Whitby w hrabstwie Yorkshire. O’Keefe (2001) uznał nawet „P.” longirostris za gatunek typowy rodzaju Macroplata^[2]; jednak w późniejszej publikacji autor uznał zaliczenie tego gatunku do rodzaju Macroplata za błędne^[3]. Z analiz kladystycznych O’Keefe'a (2001), Smitha i Dyke’a (2008), Ketchum i Bensona (2010), Bensona i współpracowników (2011) oraz Bensona, Evansa i Druckenmillera (2012) wynika, że Macroplata tenuiceps nie był bliżej spokrewniony z „Plesiosaurus” longirostris niż z plezjozaurami zaliczanymi do innych rodzajów^[2]^[4]^[5]^[6]^[7]; Benson i współpracownicy (2011) przenieśli „Plesiosaurus” longirostris do rodzaju Hauffiosaurus^[6]. M. tenuiceps tradycyjnie zaliczany jest do kladu Pliosauroidea; z analiz kladystycznych O’Keefe'a (2001) oraz Smitha i Dyke’a (2008) wynika jego przynależność do rodziny Rhomaleosauridae^[2]^[4]. Jednak z analizy Ketchum i Bensona (2010) wynika, że M. tenuiceps był bazalnym plezjozaurem nie należącym do kladu Neoplesiosauria (obejmującego Pliosauroidea i Plesiosauroidea); według tej analizy taksonem siostrzanym Macroplata był Archaeonectrus rostratus^[5]. Z analizy Bensona i współpracowników (2011) również wynika, że Macroplata i Archaeonectrus były taksonami siostrzanymi; jednak według tej analizy oba te rodzaje były bazalnymi przedstawicielami Pliosauroidea^[6]. Z analizy Bensona, Evansa i Druckenmillera (2012) wynika, że Macroplata był bazalnym przedstawicielem Rhomaleosauridae siostrzanym do kladu obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli rodziny poza rodzajem Stratesaurus; według tej analizy Rhomaleosauridae były bazalnymi plezjozaurami nie należącymi ani do Pliosauroidea ani do Plesiosauroidea^[7].

M. tenuiceps mierzył 4,5 metra długości. W porównaniu do szyj żyjących później przedstawicieli Pliosauroidea, jego szyja była nadal stosunkowo długa (składało się na nią 29 skróconych kręgów). Głowa w porównaniu z kredowymi pliozaurami była względnie niewielka; jego czaszka mierzyła 58 cm (stosunek jej długości do długości szyi wynosił 1:2). Budowa jego zębów wskazuje, że był zwierzęciem rybożernym. Żywił się też zapewne mięczakami, w tym amonitami.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Adam Stuart Smith Anatomy and Systematics of the Rhomaleosauridae (Sauropterygia: Plesiosauria) Dysertacja doktorska, National University of Ireland, University College Dublin 2007.
↑ ^a ^b ^c Frank Robin O’Keefe. A cladistic analysis and taxonomic revision of the Plesiosauria (Reptilia: Sauropterygia). „Acta Zoologica Fennica”. 213, s. 1–63, 2001. ISBN 951-9481-58-3. (ang.).
↑ Frank Robin O’Keefe. Preliminary description and phylogenetic position of a new plesiosaur (Reptilia: Sauropterygia) from the Toarcian of Holzmaden, Germany. „Journal of Paleontology”. 78 (5), s. 973-988, 2004. (ang.).
↑ ^a ^b Adam S. Smith, Gareth J. Dyke. The skull of the giant predatory pliosaur Rhomaleosaurus cramptoni: implications for plesiosaur phylogenetics. „Naturwissenschaften”. 95 (10), s. 975–980, 2008. DOI: 10.1007/s00114-008-0402-z. (ang.).
↑ ^a ^b Hilary F. Ketchum, Roger B.J. Benson. Global interrelationships of Plesiosauria (Reptilia, Sauropterygia) and the pivotal role of taxon sampling in determining the outcome of phylogenetic analyses. „Biological Reviews”. 85 (2), s. 361–392, 2010. DOI: 10.1111/j.1469-185X.2009.00107.x. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Roger B.J. Benson, Hilary F. Ketchum, Leslie F. Noé i Marcela Gómez-Pérez. New information on Hauffiosaurus (Reptilia, Plesiosauria) based on a new species from the Alum Shale Member (Lower Toarcian: Lower Jurassic) of Yorkshire, UK. „Palaeontology”. 54 (3), s. 547–571, 2011. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2011.01044.x. (ang.).
↑ ^a ^b Roger B.J. Benson, Mark Evans, Patrick S. Druckenmiller. High Diversity, Low Disparity and Small Body Size in Plesiosaurs (Reptilia, Sauropterygia) from the Triassic–Jurassic Boundary. „PLoS ONE”. 7 (3), s. e31838, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0031838. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

[Smith-1] Adam Stuart Smith Anatomy and Systematics of the Rhomaleosauridae (Sauropterygia: Plesiosauria) Dysertacja doktorska, National University of Ireland, University College Dublin 2007.

[OK01-2] Frank Robin O’Keefe. A cladistic analysis and taxonomic revision of the Plesiosauria (Reptilia: Sauropterygia). „Acta Zoologica Fennica”. 213, s. 1–63, 2001. ISBN 951-9481-58-3. (ang.).

[OK04-3] Frank Robin O’Keefe. Preliminary description and phylogenetic position of a new plesiosaur (Reptilia: Sauropterygia) from the Toarcian of Holzmaden, Germany. „Journal of Paleontology”. 78 (5), s. 973-988, 2004. (ang.).

[SD08-4] Adam S. Smith, Gareth J. Dyke. The skull of the giant predatory pliosaur Rhomaleosaurus cramptoni: implications for plesiosaur phylogenetics. „Naturwissenschaften”. 95 (10), s. 975–980, 2008. DOI: 10.1007/s00114-008-0402-z. (ang.).

[KB10-5] Hilary F. Ketchum, Roger B.J. Benson. Global interrelationships of Plesiosauria (Reptilia, Sauropterygia) and the pivotal role of taxon sampling in determining the outcome of phylogenetic analyses. „Biological Reviews”. 85 (2), s. 361–392, 2010. DOI: 10.1111/j.1469-185X.2009.00107.x. (ang.).

[Bensonetal-6] Roger B.J. Benson, Hilary F. Ketchum, Leslie F. Noé i Marcela Gómez-Pérez. New information on Hauffiosaurus (Reptilia, Plesiosauria) based on a new species from the Alum Shale Member (Lower Toarcian: Lower Jurassic) of Yorkshire, UK. „Palaeontology”. 54 (3), s. 547–571, 2011. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2011.01044.x. (ang.).

[PLOS2012-7] Roger B.J. Benson, Mark Evans, Patrick S. Druckenmiller. High Diversity, Low Disparity and Small Body Size in Plesiosaurs (Reptilia, Sauropterygia) from the Triassic–Jurassic Boundary. „PLoS ONE”. 7 (3), s. e31838, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0031838. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]