Maus (zamek)

Maus (Peterseck, Thurnberg, Deuernburg)
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Nadrenia-Palatynat
Miejscowość	Sankt Goarshausen
Rozpoczęcie budowy	II połowa XIV w.
	Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu Maus (Peterseck, Thurnberg, Deuernburg)
	Położenie na mapie Niemiec Maus (Peterseck, Thurnberg, Deuernburg)
	50°10′18,8″N 7°41′45,6″E/50,171889 7,696000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Maus (także: Peterseck, Thurnberg, Deuernburg) – zamek położony nad doliną Renu i dzielnicą Wellmich miasta Sankt Goarshausen w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, zbudowany przez arcybiskupów Trewiru w drugiej połowie XIV w. Od 2002 objęty wpisem górnej doliny środkowego Renu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budowę zamku wznoszącego się na brzegu Renu ponad miastem Wellmich (obecnie dzielnica miasta Sankt Goarshausen) rozpoczął arcybiskup Trewiru Boemund II z Saarbrücken w latach 1355–1362, aby zabezpieczyć włości biskupie przeciwko hrabiom Katzenelnbogen^[1]^[2]. Zbudowano wówczas donżon, budynek mieszkalny, wieżę mieszkalną i mury^[1]. Następca Boemunda, Kuno II z Falkensteinu, rozbudował go^[1]^[2], dodając kolejne kondygnacje do budynków i rozbudowując wieżę mieszkalną^[1]. Zamek stał się ulubioną rezydencją Kunona, a następnie jego krewnego i zarazem kolejnego arcybiskupa Trewiru, Wernera z Falkensteinu^[1]^[2]. Po śmierci Wernera w 1418 zamek stracił na znaczeniu, stał się przedmiotem zastawów i przechodził z rąk do rąk, m.in. znajdował się w rękach członków rodu Nassau, przez pewien czas był siedzibą miejscowych urzędników. W 1719 był opisywany już jako opuszczony. W 1806 został sprzedany celem rozbiórki, ale zasadnicza konstrukcja przetrwała^[1]. Na początku XX w. wnętrza zostały odrestaurowane, z zachowaniem jednak wyglądu zewnętrznego^[1]^[2]. Pozostał w rękach prywatnych^[2].

Początkowo nosił nazwę Peterseck, potem także Deuernburg. Nazwa Maus (pol. mysz) pojawiła się w źródłach XVIII w.^[1] i prawdopodobnie wzięła się z opozycji do pobliskiego zamku Neukatzenelnbogen, potocznie nazywanego Katz (pol. kot)^[1]^[2].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Kamienny zamek postawiono na planie zbliżonym do kwadratu o boku ok. 50 m. Zabudowania od południa zbudowano jako część mieszkalną z kaplicą, natomiast północne (obecnie zrujnowane) stanowiły budynki gospodarcze. Pomiędzy nimi znajduje się dziedziniec. Po wschodniej stronie (od strony zbocza) znajduje się mur o wysokości 10 m, w którego biegu wznosi się okrągła wieża o średnicy 8 m (jej zwieńczenie pochodzi z 1924). Po zachodniej stronie (od strony rzeki) wnosi się wieża mieszkalna na planie prostokąta, czterokondygnacyjna, niegdyś pełniąca funkcje reprezentacyjne^[1]^[2].

Wznosi się na skalistym zboczu doliny Renu prawie 100 m ponad Wellmich i jest oddzielony od stoku rowem wyciętym w skale^[2].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Wellmich i zamek w XVII w.
Wellmich i zamek na przełomie XVIII i XIX w.
Zamek ponad doliną Renu
Plan zamku z 1914

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Maus. [w:] EBIDAT – Die Burgendatenbank [on-line]. [dostęp 2023-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-21)]. (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Geschichte/Baubeschreibung. [w:] Burg Maus [on-line]. Burgverwaltung. [dostęp 2023-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-02)]. (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Burg Maus. Burgverwaltung. [dostęp 2023-10-05]. (niem.).

[bd-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Maus. [w:] EBIDAT – Die Burgendatenbank [on-line]. [dostęp 2023-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-21)]. (niem.).

[bm-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Geschichte/Baubeschreibung. [w:] Burg Maus [on-line]. Burgverwaltung. [dostęp 2023-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-02)]. (niem.).

[1]

[2]